Kısa çalışma; hizmet akdi fesih edilmeden kriz veya zorlayıcı sebeplerle, kısmen de olsa; çalışana gelir güvencesi sağlayan bir uygulamadır.
Kısa çalışma kararı, işveren tarafından tek taraflı olarak verilebilir.
İşçinin ve varsa, taraf olan sendikanın onayı olmasa da işveren bu konuda yasal girişimlerde bulunabilir.
Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak önemli ölçüde azaltılması veya işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen geçici olarak durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma yapılabilir. Cumhurbaşkanı, bu süreyi 3 ay daha uzatabilir.
Kısa çalışma; İşyerinin tamamında uygulayabileceği gibi işin durumuna göre işyerinin sadece belirli bir birimi için de uygulanabilir.
30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, ek 2’nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç
işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanır. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam eder.
Bu madde kapsamında kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir.
Bu madde kapsamında yapılan başvurular, uygunluk tespitleri hariç olmak üzere başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılır.
Bu madde kapsamında yapılan başvuru tarihini 31.12.2020 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.
Genel ekonomik kriz, Sektörel Kriz, Bölgesel kriz ve Zorlayıcı Sebeplerin
gerekmektedir.
İşyerinde uygulanan çalışma süresinin önemli ölçüde azalmış sayılabilmesi için,
Bu durumun varlığında işveren, kısa çalışma talebini;
Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere
Süre: En fazla 3 ay (covid-19 nedeniyle 30 Haziran’a kadar)
Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler Kısa Çalışmanın Başlangıcında Belirlenen İşsizlik Ödeneği Süresinden düşülür.
Örneğin: KÇ’nın başladığı tarihte 10 ay işsizlik ödeneği alma şartlarını taşıyan işçi, 2 AY KÇÖ aldıktan sonra işsiz kalması halinde en fazla 8 ay işsizlik ödeneceği alabilecektir.
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanılan sürenin işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkilidir.
Yeni koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir.
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Koronavirüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işveren; buna ilişkin kanıtlarla birlikte,
elektronik posta göndermek suretiyle kısa çalışmaya başvuru yapabilir.
Başvuruların sorunsuz bir şekilde sonuçlandırılabilmesi için koronavirüsten olumsuz etkilenildiğine dayanak teşkil eden belgelerin başvuruya eklenmesi önem taşımaktadır. Gerektiğinde işverenle irtibata geçilerek ilave belgeler talep edilebilecektir. İşverenlere başvurusunun alındığı yine aynı yolla en kısa sürede bildirilecek ve başvurular uygunluk tespiti amacıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına gönderilecektir.
Kısa çalışma uygulamasından yararlanılabilmesi için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı İş Kanunun 25’inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler dışında bir gerekçeyle işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.
*** İşletmeye bağlı şubeler varsa her şube için: şubenin bağlı bulunduğu İŞKUR Hizmet
Merkezine mail yoluyla müracaat gerekmektedir.)
*** Geçici 23. madde kapsamında yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren uygunluk tespitleri hariç olmak üzere 60 gün içinde sonuçlandırılır.
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerden dolayı işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu, İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işverene, İŞKUR tarafından bildirilir.
İşveren de durumu,
Koronavirüsten olumsuz etkilendiği gerekçesiyle kısa çalışma talep eden işverenlere başvurularının sonucu, elektronik posta yoluyla taleplerini gönderdikleri adrese yapılır.
Talebi uygun bulunan işverenler, Kurumca bildirilen sürede Kısa Çalışma Bildirim Listesini güncelleyerek başvuru yaptıkları İŞKUR biriminin elektronik posta adresine gönderir.
Cumhurbaşkanlığı, Bakanlıklar veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından faaliyeti durdurulan iş yerleri ile ilgili olarak yapılan uygunluk tespiti incelemelerinde, iş yerlerinin sadece bu kapsamda olup olmadığına ilişkin belgeler yeterli olacaktır. Örneğin işletme ruhsatı, faaliyet belgesi, vergi levhası gibi.
İşverenlerin yönetimsel kararları çerçevesinde faaliyeti durdurulması halinde yapılan incelemelerinde ise, durumu ortaya koyacak ilgili belgeler yeterli olacaktır. Örneğin Yönetim Kararı…
İş müfettişlerince yapılacak inceleme sonucu; uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uygulanacak işçi listesinin değiştirilmesine ve/veya işyerinde uygulanan kısa çalışma süresinin arttırılmasına yönelik işveren talepleri, yeni başvuru olarak değerlendirilir.
Ancak, çalışılmayan sürenin azaltılması veya işyerinin tekrar faaliyete başlama durumlarının İŞKUR’a hızlı bir şekilde bildirimi yeterlidir.
Kısa çalışma süresi, zorlayıcı sebebin devamı süresini ve her hâlükârda üç ayı aşamaz.
(Cumhurbaşkanı kısa çalışma ödeneğinin süresini 6 aya kadar uzatmaya ve işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye, yıl sınırlaması olmaksızın yetkilidir.)
Bu durumu işveren kurum birimine,
altı işgünü önce yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kısa çalışma sona erer.
Geç bildirimlere ilişkin oluşan yersiz ödemeler hakkında Kısa Çalışma Yönetmeliğinin 7’nci maddenin 11’inci fıkrasına göre işlem yapılır.
Kısa çalışma ödeneği alanların;
kısa çalışma ödeneği kesilir.
- İnternet Şubesi-İşveren Menüsünden giriş yapabilir ya da bağlı bulunduğu iş kur merkezinde işveren danışmanından destek alınabilir.
Kısa çalışma yapan işveren, işçilerin çalışma sürelerine ilişkin kayıtları tutmak ve istenilmesi halinde ibraz etmek zorundadır.
1. İşyerinde Faaliyetin Geçici Olarak Tamamen Durması Halinde;
(Günlük Ücret x %50 x 7 gün) şeklinde hesaplanıp ayı şekilde bordroya dahil edilir.
Aylık prim hizmet bildirgesine 7 günlük yarım ücreti dahil ederken “SGK’nın yayınlamış olduğu 29.01.2020 tarihli ve 2020/2 No.lu Genelge” gereği Sigorta Primine Esas Günlük Kazanç Alt Sınırı olan 98,10 TL’nin altına düşmemesi gerekmektedir.
Eğer APHB ile bildirilecek yarım günlük ücret tutarı 98,10 TL’nin altında ise 98,10 TL olarak beyan edilecektir.
Örnek: Günlük ücreti 100 TL olan bir çalışanın ilk bir haftalık yarım ücreti 100/2= 50 TL
SPEK: 50<98,10 TL olduğu için 98,10 TL/gün olarak bildirilecektir.
7 x 98,10 = 686,70 beyan edilecektir. (7 gün olarak)
2. İşyerinde Faaliyetin Geçici Olarak Kısmen Durdurulması Halinde;
Örneğin: Haftalık Çalışma Süresi 1/3 oranında azaltan işyerinde haftalık 30 saat çalışılan süre 15 saat çalışılmayan süre vardır. Günlük ücreti 100 TL olan bir çalışanın bordro hesaplaması ve APHB yansıtılması aşağıdaki gibi olacaktır.
30 saat çalışılan süreye isabet eden gün sayısı: 30/7,5 = 4 Gün Çalışılmayan gün sayısı: 7 gün – 4 gün= 3 Gün
(Günlük tam ücret x 4 çalışılan gün) + (Yarım Günlük Ücret x 3 çalışılmayan gün) Şeklinde hesaplanıp bordroya dahil edilir.
Günlük ücret: 100 TL
Günlük yarım ücret: 100 /2=50 TL
50 TL x 7 gün= 350 TL Aynı şekilde bordroya dahil edilecektir.
Günlük ücret: 100 TL
Günlük yarım ücret: 100 /2 =50 TL
: 50 TL < 98,10 TL olduğu için çalışılmayan günler için 98,10 TL/gün olarak bildirilecektir. Çalışılan günler ise tam ücret üzerinden bildirilecektir.
: 3 gün x 98,10 TL = 294,30 TL çalışılmayan süre için
: 4 gün x 100 TL = 400,00 TL çalışılan süre için
694,30 TL TL 7 Gün olarak APHB dahil edilecektir.
Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (17 Nisan 2020) üç ay süreyle 25’inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (17 Nisan 2020) üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.
Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir.
Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.”
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15.3.2020 tarihinden sonra 51’inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10’uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.
Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay
müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi
Fondan karşılanır.
Bakanlık, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.
İndirmek istediğiniz evrakın üzerini tıklayınız.
“Kısa Çalışma Ödeneği Puantaj ve Bordro Hesaplaması Örneği” için linki tıklayınız…>>>
TÜRMOB