Değerli Meslek Mensubumuz,

İşkur İşsizlik Sigortası Daire Başkanlığı tarafından yayınlanan yazı ile Kısa çalışma ödeneğinin süresi ve uzatılması ile nakdi ücret desteğinin mahsubu ve fazla ve yersiz ödemelerin terkin edilmesi konularında tereddüde düşülen hususlara ilişkin olarak aşağıda belirtilen açıklamalar yer verilmiştir.

İşkur tüm dağıtım merkezlerine gönderdiği ekteki yazı ile Kısa Çalışma Ödeneği ve Nakdi Ücret Desteği Uygulamalarında uygulama birlikteliğine gitmeyi planlamaktadır.

İşverenlerimizin Kısa Çalışma Ödeneği ve Nakdi Ücret Desteği bildirimlere ilişkin sorunlarla karşılaşmaması için hazırlanan çalışma ekte olup bilgilerinize sunulmuştur.

Saygılarımla, Yücel Akdemir Başkan

T.C.

TÜRKİYE İŞ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İşsizlik Sigortası Dairesi Başkanlığı

Sayı    :     E-72808405-404-00007862852                                                                                 11.02.2021

Konu :    Kısa Çalışma Ödeneği ve

Nakdi Ücret Desteği Uygulamaları

DAĞITIM YERLERİNE

Kısa çalışma ödeneğinin süresi ve uzatılması ile nakdi ücret desteğinin mahsubu ve fazla ve yersiz ödemelerin terkin edilmesi konularında birimlerimizce tereddüde düşülen hususlara ilişkin olarak aşağıda belirtilen açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

  1. Bilindiği üzere; 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 14 üncü maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 29 uncu maddesinde; “Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler hakkında Bakanlık ve Kurum personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bu kapsamda 2020 Ekim ayı ve öncesi döneme ait işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilir. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilemez.” hükmüne yer verilmiş, 17/11/2020 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren söz konusu hükme ilişkin uygulama esasları, “Covid-19 Gerekçeli Kısa Çalışma Uygulamalarına İlişkin Fazla ve Yersiz Ödemelerin Terkini” konulu 2020/5 sayılı Genelgede belirlenmiştir.

Bu kapsamda işverenlerin yaptığı hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerin terkin edileceği, sadece “Denetim raporlarına (kısa çalışma talebinin uygun bulunmadığına ilişkin denetim raporları hariç) istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler” ile “Kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkartılmasından kaynaklanan fazla ve yersiz ödemeler.” gerekçeleri ile oluşan fazla ve yersiz ödemelerin işverenlerin yaptığı hatalı işlem olarak kabul edilmeyeceği ve bu kapsamdaki fazla ödemelerin tahsil ve takip işlemlerinin başlatılması gerektiği, bununla birlikte yapılan bir işlemin “işverenlerin yaptığı hatalı işlem” olup olmadığına ilişkin olarak tereddüt edilen her hususun il müdürünün başkanlığında oluşturulan biri işsizlik sigortası servisinden sorumlu il müdür yardımcısı veya şube müdürü olmak üzere en az üç kişiden oluşacak komisyon tarafından sonuçlandırılacağı belirlenmiştir.

Fazla ve yersiz ödemelerin terkinine ilişkin olarak birimlerimizden alınan geri bildirimlerde; işten çıkan işçilerin işverenlerce bildiriminin yapılmasından, aynı zamanda nakdi ücret desteğine başvurulmuş olmasından, işverenlerce kısa çalışma ödeneği ödenen dönem için SGK’ya bildirim yapılmamasından, işverenin bilgisi olmadan işçinin başka işyerinde çalışmaya başlamasından, işçinin raporunun geç bildirilmesinden ya da ödeme tarihinin öne çekilmesi nedeniyle zamanında sisteme kaydedilememesinden, işçinin askere gidişinin işverence Kuruma süresinde bildirilmemesinden, tam zamanlı çalışan işçinin işverence bildirilmesinden, SGK kayıtlarından tespit edilemeyen emekli çalışanların işverence bildirilmesinden kaynaklanan fazla ödemelerin terkin edilip edilmeyeceği ve oluşturulan komisyonun fonksiyonunun ne olduğu ile hizmet merkezlerinde de oluşturulup oluşturulamayacağı hususlarında tereddüde düşüldüğü ifade edilmektedir.

Covid-19 gerekçeli kısa çalışma uygulamalarına ilişkin fazla ve yersiz ödemelerin terkini hususunda yaşanan tereddütler konusunda Genel Müdürlüğümüzce yapılan değerlendirme neticesinde; işverenin bilgisi dışında işçinin bir başka işyerinde çalışmasından kaynaklanan ve işçilerin borçlandırıldığı haller dışında yukarıda tereddüde düşüldüğü belirtilen hususların işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklandığı ve terkin işleminin yapılabileceği, bununla birlikte, işçinin bir başka işyerinde çalıştığının işverenin bilgisi dahilinde olduğunun anlaşıldığı hallerde de (işverenle yazılı olarak irtibat kurulmak suretiyle belirlenir) yine terkin işleminin yapılabileceği değerlendirilmiştir.

İşverenlerimizce terkin kapsamında olsa da ödeme yapılmak istenmesi halinde fazla ödemelerin tahsil işlemi gerçekleştirilmelidir.

Her hangi bir dönem için fazla ödeme oluşturulmuş, ancak sonradan yapılan işlemin hatalı olduğu sonucuna varılarak işlem iptal edilmiş ve daha sonra aynı dönem için tekrar ödeme oluşturulmuşsa mükerrer ödeme yapılmasına sebebiyet verilmemesi gerekmektedir.

Oluşturulan komisyon ayrıca, oluşan fazla ödemelerin; yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma uygulamalarına ilişkin olup olmadığı, fazla ve yersiz ödeme oluşturma işleminin hangi tarihte yapıldığına bakılmaksızın ödeme dönemi 2020 yılı Ekim ayı ve öncesi döneme ait olup olmadığı ve işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı (uygunluk tespiti dışındaki denetim raporlarından veya 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkartılmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığı) hususlarını da değerlendirecektir. İl Müdürü tarafından başkanlığını Hizmet Merkezi Müdürünün yapacağı komisyon oluşturulabilir.

2- 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 24 üncü Maddesi Kapsamında  Yapılacak Nakdi Ücret Desteği Uygulamasına İlişkin Usul ve Esasların 9 uncu maddesinin dördüncü fıkrasında “5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında yapılacak düzeltme ve güncelleme bildirimleri nedeniyle oluşan fazla ve yersiz ödemeler, işçinin takip eden ay için yapılacak nakdi ücret desteği ödemesinden mahsup edilir. 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi kapsamında fesih işleminin yapılamayacağı dönemi izleyen ayın sonuna kadar mahsuba yeter veya hiç nakdi ücret desteği alamayacak kişi bakımından ortaya çıkan fazla ve yersiz ödemeler, işverenden genel hükümlere göre İŞKUR tarafından tahsil edilir.” hükmü yer almaktadır.

Bilindiği üzere, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 24 üncü maddesinde yer verilen Nakdi Ücret Desteği kapsamında oluşan tüm fazla ve yersiz ödemeler Gelir Gider Modülü’ne (GGM) gönderilmiştir/gönderilecektir. Yapılan düzenlemeler ile ödeme dosyası oluşturulduğunda, sistem tarafından öncelikle GGM modülünde nakdi ücret desteği kapsamında oluşan borç kontrolü yapılacak ve varsa borcu mahsup edildikten sonra kalan tutar ilgiliye ödenecektir. Yukarıda yer verilen hüküm gereği fesih yasağı sonuna kadar mahsup işlemi yapılabilmesi için fazla ve yersiz ödemeler öncelikle sigortalı adına borç kaydedilmiştir. 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi kapsamında fesih işleminin yapılamayacağı dönemi izleyen ayın sonu itibarıyla mahsup işlemi yapılamamış fazla ve yersiz ödemeler ilgililerin işvereni borçlandırılmak suretiyle tahsil işlemlerine devam edilecektir.

3- Sosyal güvenlik mevzuatı gereği 1 Şubatta başlayan bitiş tarihi Şubat ayı sonrası olan veya 28/29 Şubatta biten başlama tarihi Şubat ayı öncesi olan ya da 1 Şubatta başlayıp 28/29 Şubatta biten kısa çalışma ödenekleri ile ara ay Şubat olan kısa çalışma ödeneklerinde gün sayısı 30 olacak şekilde program oluşturulmuştur. Bu hallerde, sistem 15/45 bildirilmişse 10 gün, 22,5/45 bildirilmişse 15 gün, 30/45 bildirilmişse 20 gün ve 45/45 bildirilmişse 30 gün üretecektir. Uygun görülen haftalık çalıştırılmayacak saati aşmamak kaydıyla örneğin 45/45 oranın bildirildiği 2021 yılı Şubat ayında 5 gün rapor alınmış veya çalışılmış ise talep edilmesi halinde 25 gün süreyle ödeme yapılacak şekilde oran belirlenebilecektir.

4- 23.12.2020 tarih ve 3317 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında “25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 23 üncü maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde yeni koronavirüs (Covid-19) nedeniyle dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar kapsamında zorlayıcı sebep gerekçesiyle 31/12/2020 tarihine kadar (bu tarih dahil) kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olan işyerleri için kısa çalışma ödeneğinin süresi, anılan Kanunun ek 2 inci maddesi kapsamındaki uzatma süresiyle sınırlı kalmaksızın 29/6/2020 tarihli ve 2706 sayılı Cumhurbaşkanı Kararında belirtilen esaslar çerçevesinde ve 26/10/2020 tarihli ve 3134 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile uzatılan iki aylık süreden sonra başlamak üzere 28/2/2021 tarihine kadar iki ay uzatılmıştır.” Hükmüne yer verilmiştir. Yapılan değerlendirmede talep edilen/uygun görülen kısa çalışma süresinin 3 ay olup olmadığına bakılmaksızın uzatma işleminin yapılması gerektiği değerlendirilmiştir. Daha önce uzatma işlemi yapılamayacağı yönünde bildirim yapılan işyerlerinin bu kapsamda bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Bilgilerinizi ve gereğini rica ederim.

Bekir AKTÜRK Genel Müdür V.