Özet: 308 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yurtdışında kurulmuş ve yetkilendirilmiş, yabancı hukuka tabi olan yabancı merkezi saklama kuruluşları tarafından, münhasıran yurtdışında yerleşik hak sahiplerine ait sermaye piyasası araçlarının izlendiği “yabancı merkezi saklama kuruluşu hesabı” ile ilgili olarak;

—    Hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulan hesaplar için tevkifat sorumluluğu,

—    Hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulan hesaplardan çıkan sermaye piyasası araçlarında maliyet bildirimi konularında düzenleme yapıldı.

—    Yabancı merkezi saklama kuruluşları ve genel saklama yetkisi bulunan yatırım kuruluşlarının yabancı merkezi saklama kuruluşları için belirlenmiş esaslara göre verdikleri saklama hizmetleri nedeniyle 193 sayılı Kanunun geçici 67’nci maddesi kapsamında tevkifat ve bildirim sorumlulukları bulunmamaktadır.

—    Toplu hesaplarda izlenen sermaye piyasası araçlarının müşterinin talimatına istinaden hesap dışındaki hak sahibi bazında tutulan başka bir hesaba virman yapılması durumunda, menkul kıymet alıcısı müşterinin yazılı olarak bildirdiği fiyat, söz konusu menkul kıymetlerin alış bedeli kabul edilecektir. Ancak bildirilen bedelin %10’luk marjı aşması veya müşterilerin herhangi bir fiyat bildirmediği durumlarda söz konusu menkul kıymetin başka bir hesaba virmanının gerçekleştiği günden önceki günde oluşan ağırlıklı ortalama fiyatı esas alınacaktır.

Sermaye Piyasası Kurulunca çıkarılan ve 7/8/2014 tarihli ve 29081 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan KAYDİLEŞTİRİLEN SERMAYE PİYASASI ARAÇLARINA İLİŞKİN KAYITLARIN TUTULMASININ USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ (II-13.1)’inde

sermaye piyasası işlemlerinin güvenli, hızlı ve etkin bir şekilde yürütülebilmesi için, sermaye piyasası araçları ve bunlara ilişkin hakların Merkezi Kayıt Kuruluşu  Anonim Şirketi tarafından kayden izlenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Daha sonra 22 Haziran 2019 tarihli ve 30809 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan değişiklik Tebliğinde, söz konusu Tebliğin 12’nci maddesinden sonra gelmek üzere “Yabancı merkezi saklama kuruluşu hesabı” başlıklı 12/A maddesi eklenmiştir. Tebliğde söz konusu kuruluş hesabı aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:

“Yabancı merkezi saklama kuruluşu hesabı, yurtdışında kurulmuş ve yetkilendirilmiş, yabancı hukuka tabi olan yabancı merkezi saklama kuruluşları tarafından, münhasıran yurtdışında yerleşik hak sahiplerine ait sermaye piyasası araçlarının izlendiği hesaptır. “

Bu değişikliğe bağlı olarak 20 Kasım 2019 tarihli ve 30954 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 308 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde;

konularında düzenleme yapılmıştır.

I. Hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulan hesaplar için tevkifat sorumluluğu

Sermaye Piyasası Kurulunun 20/6/2019 tarihli ve 831 sayılı İlke Kararı uyarınca Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde açılacak toplu hesaplarda yalnızca 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2’nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen ve sermaye şirketi olarak değerlendirilen “yabancı kurumlar ile yabancı fonlar”ın sahip olduğu devlet iç borçlanma senetlerini tutulabilecekleri belirtilmiştir.

Yabancı merkezi saklama kuruluşu bünyesinde açılan hesaplarda sermaye piyasası araçlarının hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulması ve bu hesaplarda toplu olarak izlenen sermaye piyasası araçlarına Sermaye Piyasası Kurulu Kararı uyarınca yalnızca 5520 sayılı Kanunun 2’nci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen ve sermaye şirketi olarak değerlendirilen “yabancı kurumlar ile yabancı fonlar”ın sahip olabilmesi nedeniyle, yabancı merkezi saklama kuruluşları ve genel saklama yetkisi bulunan yatırım kuruluşlarının yabancı merkezi saklama kuruluşları için belirlenmiş esaslara göre verdikleri saklama hizmetleri nedeniyle 193 sayılı Kanunun geçici 67’nci maddesi kapsamında tevkifat ve bildirim sorumlulukları bulunmamaktadır.

II. Hak sahibi ismine açılmaksızın toplu olarak tutulan hesaplardan çıkan sermaye piyasası araçlarında maliyet bildirimi

Kaydileştirilen Sermaye Piyasası Araçlarına İlişkin Kayıtların Tutulmasının Usul ve  Esasları Hakkında Tebliğ (II-13.1)’in 12/A maddesi uyarınca açılan toplu hesaplarda izlenen sermaye piyasası araçlarının müşterinin talimatına istinaden hesap dışındaki hak sahibi bazında tutulan başka bir hesaba virman yapılması durumunda, menkul kıymet alıcısı müşterinin yazılı olarak bildirdiği fiyat, söz konusu menkul kıymetlerin alış bedeli kabul edilecektir. Söz konusu bedel, menkul kıymetin virman veya satışının gerçekleştiği günden önceki günde oluşan ağırlıklı ortalama fiyatının %10 altında/üzerinde oluşabilecektir. Ancak bildirilen bedelin %10’luk marjı aşması veya müşterilerin herhangi bir fiyat bildirmediği durumlarda söz konusu menkul kıymetin başka bir hesaba virmanının gerçekleştiği günden önceki günde oluşan ağırlıklı ortalama fiyatı esas alınacaktır.

Ağırlıklı ortalama fiyat bilgisinin tespitinde virman gününden bir önceki günde Devlet tahvili ve hazine bonoları için T.C. Merkez Bankasınca açıklanan fiyatların dikkate alınması gerekmektedir.

TÜRMOB