Borçlanılabilecek Süreler
(20.05.2020) Sosyal güvenlikte kural olarak sigortalıların, sigortalılık başlangıcı öncesindeki veya sonrasındaki veyahut sigortalılık... |
İşsizlik, Kısa Çalışma ve Nakdi Ücret Desteği Süreleri Borçlanılabilmeli Sosyal güvenlikte kural olarak sigortalıların, sigortalılık başlangıcı öncesindeki veya sonrasındaki veyahut sigortalılık süreleri arasındaki boşta geçen (çalışılmamış/prim ödenmemiş) süreleri, geriye doğru toplu ödeme/borçlanma şeklinde imkanları bulunmamaktadır. Borçlanılabilecek süreler Bu genel kuralın istisnasını, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41’inci maddesinde tek tek sayılmış olan süreler oluşturmaktadır. Sosyal güvenlik mevzuatına göre aşağıda belirtilen ve belgelendirilen süreler borçlanılabilmektedir. ● Doğumdan sonraki süreler, Borçlanmanın sağladığı avantajlar Sosyal güvenlik sistemine prim ödenmemiş olan söz konusu sürelerin sigortalı veya hak sahipleri (eş, çocuk, anne-baba) tarafından sonradan primleri ödenerek sigortalılık hizmetine saydırılması işlemi hizmet borçlanması olarak tanımlanmaktadır. Sigortalılar emekliliğe hak kazanabilmek için; sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve yaş şartlarını birlikte yerine getirmeleri gerekmektedir. Dolayısıyla, hizmet borçlanması emeklilik şartlarından olan prim gün sayısını tamamlamak veya artırmak için yapılmaktadır. Ayrıca, borçlanılacak sürelerden bazıları, sigortalılık başlangıç tarihini geriye götürdüğünden, sigortalılara daha erken emekli olma şeklinde de avantaj sağlayabilmektedir. İşsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği süreleri borçlanma kapsamına alınmalı 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanuna göre, sigortalı sayılan kişiler belli şartla İş-Kur’dan 6, 8 ve 10 ay süreyle işsizlik ödeneği alabilmektedir. Yine, genel ekonomik kriz, sektörel kriz, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle (Covid-19 bu kapsamda değerlendirilmektedir) işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, 3 aya kadar (Cumhurbaşkanı tarafından 6 aya kadar uzatılabilmektedir) sigortalılara çalışamadıkları süreler için İş-Kur tarafından kısa çalışma ödeneği ödenmektedir. Aynı şekilde, 4857/Geçici 10. madde ve 4447/Geçici 24. madde hükümlerine göre, 17/04/2020 tarihinden itibaren işverenleri tarafından ücretsiz izine çıkarılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/03/2020 tarihinden sonra 4447/51. madde kapsamında iş sözleşmesi fesh edilmiş olmasına rağmen işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere İş-Kur tarafından 3 ay süreyle (Cumhurbaşkanı tarafından 6 aya kadar uzatılabilmektedir) nakdi ücret desteği verilmektedir. Yukarıda belirtilen işsizlik ödeneği, kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği sürelerinde İşsizlik Sigortası Fonu tarafından ilgili kişiler adına genel sağlık sigortası primleri SGK’ya ödenmeye devam edilmesine karşın, uzun vadeli sigorta kolları (malullük, yaşlılık ve ölüm) primleri (emeklilik primleri) ödenmemektedir. Kaynak: Celal Özcan / Dünya Gazetesi |