8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların 4/a (SSK) statüsünden emeklilik şartları, 8 Eylül 1999 ve/veya 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan sigortalılık süresine göre belirleniyor.

8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla sigortalılık süresi 18 yıl ve üzerinde olan kadın sigortalılar ile 23 yıl ve üzerinde olan erkek sigortalılar eski hükümlere tabi olup, 5000 prim günü ve kadınlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık süresi ile yaş şartı aranmadan emekli olabiliyor.

8 Eylül 1999 itibarıyla 18 ve 23 yıl sigortalılık süresi olmayan kadın ve erkek sigortalılar ise kademeli emeklilik şartlarına tabi olup, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan sigortalılık sürelerine göre belirlenen yaş ve prim günü şartlarını sağladıklarında emekli olmaya hak kazanıyor.

SİGORTALILIK SÜRESİNE EKLENEN SÜRELER

Kanunda sigortalılık süresine ilave yapılmasına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamakla birlikte, 1 Ekim 2008 tarihinden önce hak kazanılan;

■ 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun ek 5. maddesi kapsamındaki itibari hizmet süreleri,

■ Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun 32. maddesine göre verilen fiili hizmet süresi zamları (FHSZ)

sigortalılık süresine ilave ediliyor.

5434 sayılı Kanun'un 32. maddesine göre verilen FHSZ (yıpranma) aynı zamanda prim ödeme gün sayısına ilave ediliyor, ancak yaş hadlerinden indirilmiyor.

Bu bağlamda, 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu'nun 32. maddesine tabi FHSZ'lerin bulunması halinde, öncelikle 8 Eylül 1999 ve/veya 23 Mayıs 2002 tarihindeki sigortalılık süreleri tespit edilir. Sonra bu tarihlere kadar hak kazanılmış olan FHSZ'ler anılan tarihler itibarıyla tespit edilen sigortalılık süresine ilave edilir ve sigortalının emeklilik şartları tespit edilir.

YEDEK SUBAYLIK FHSZ'Sİ

Subay ve astsubaylar fiili hizmet sürelerinin dörtte biri kadar FHSZ'ye hak kazanıyorlar. Bu bağlamda, askerliğini yedek subay olarak yapanlar da yedek subaylık sürelerinin dörtte biri kadar FHSZ'ye hak kazanıyor.

Örneğin, sınıf okulu hariç 9 ay yedek subaylık yapan 2 ay 8 gün, 12 ay yedek subaylık yapan 3 ay FHSZ'ye hak kazanıyor.

FHSZ'lerin genel olarak hem hizmet süresine eklenmesi hem de yaş haddinden indirilmesi nedeniyle, askerliğini yedek subay olarak yapan 4/a sigortalılarının hak kazandıkları FHSZ'lerin emeklilik tarihlerini ödene çekip çekmeyeceği merak ediliyor.

FHSZ, emeklilik şartlarını kişinin sigortalılık statüsüne göre farklı şekillerde etkilediğinden, bu konuda verilen yanıtlar kafaları karıştırıyor.

★★★

4/a sigortalıları açısından, yedek subaylık dönemi ilk defa sigortalı olunan tarihten sonra olsa da hak kazanılan FHSZ'ler sigortalılık süresine ilave edilir. 23 Mayıs 2002 tarihinden önce hak kazanılan FHSZ'lerin, sigorta başlangıç tarihine göre emeklilik şartlarını etkilemesi söz konusu olabilir.

Örneğin, sigorta başlangıcı 12.07.1991 olup, 01.08.1992 – 31.07.1993 tarihleri arasında 3 ayı yedek subay okulu, 9 ayı yedek subay olmak üzere 12 ay askerlik yapan sigortalının, 12.07.1991 sigorta başlangıcına göre 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla sigortalılık süresi 10 yıl 10 ay 11 gün (9,5 yıldan fazla, 11 yıldan az), buna göre de emeklilik yaşı 53 olur.

23 Mayıs 2002 tarihi öncesinde (01.08.1992 – 31.07.1993 tarihleri arasında) yaptığı 9 aylık yedek subaylık dönemi karşılığı hak kazandığı 2 ay 8 gün FHSZ, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla tespit edilen sigortalılık süresine ilave edilir ve 23 Mayıs 2002 itibarıyla sigortalılık süresi 11 yıl 19 gün (11 yıldan fazla, 12,5 yıldan az), buna göre de emeklilik yaşı 52 olur.

Ancak sigortalı 4/a statüsünden emekli olacağından, 2 ay 8 günlük FHSZ süresi 52 olan emeklilik yaş haddinden indirilmez. FHSZ, örnekteki sigortalının bir yıl erken emekli olmasını sağlar.