Okurum Nesim Bey özel sektörde 6 bin 521 gün SSK’lı olarak öğretmenlik yaptığını ve şimdi de MEB’de öğretmen olarak atandığını belirterek soruyor: Özel sektörde çalıştığım günleri Emekli Sandığı’na  aktardığımda  avantaj ve dezavantajlarım neler olacak?

Okurumuzun birkaç ayrı ve önemli yönü olan bu sorusunu cevaplayalım.

Değerlendirme Hakkı

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36/C maddesine göre özel okullarda öğretmenlik veya yöneticilik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı emrinde memuriyet kabul edenlerin özel okullarda geçen hizmet sürelerinin üçte ikisinin her yılı bir kademe ilerlemesine ve her üç yılı bir derece yükselmesine esas olacak şekilde kazanılmış hak aylık derecelerinde değerlendirilir.

Teknik hizmetler personele, sağlık hizmetleri sınıfı personele, avukatlık hizmetlerindeki personele de dörtte üç olarak tanınan bu intibak hakkında değerlendirmede bir üst sınır vardır ve bahse konu hizmet süresinden sadece özel sektörde geçen süre 12 yılı geçemez.

Değerlendirmenin Etkisi

Bu durumda okurumuzun 18 yıl 1 ay 11 günlük özel sektör öğretmenlik süresinin sadece 12 yılı kazanılmış hak aylık derecesinde değerlendirilir. 12 yıllık süreye karşın 8 yıllık kıdem kazanmış olur. Yani üniversite mezunu bir öğretmen olarak normalde 9/1’den başlayacak olan bu okurumuz memuriyete iki derece iki kademe ilerletilerek 7/3 dereceden başlatılır. Böyle olunca 620 gösterge yerine 740 gösterge almanın yanında 7 nci dereceye göre 500 de ek gösterge almış olurlar. Bu da emsallerine göre daha fazla aylık anlamına gelir.

Önemli Nokta

Bununla beraber eğer Ekim 2008 ayından önce Emekli Sandığı iştirakçisi olmamış iseniz başka ve önemli bir handikapınız var. O da hiçbir zaman gerçekte Emekli Sandığı emeklisi olamayacağınızdır. 5510 sayılı Kanuna göre 4/1-c sigortalılığından emekli olmanız halinde Emekli Sandığı’ndan emekli olmuş öğretmenler gibi derece ve kademeye göre emekli olamayacak, maaşınız SSK sistemine göre bağlanacağından eğer daha önceki prime esas kazanç matrahlarınız yüksek değilse memur emeklisi öğretmenler kadar maaş alamayacaksınız.

Yedeksubaylık Varsa Durum Değişir

Eğer yedeksubaylık bile olsa Ekim 2008 öncesinde kısa bir süre için T.C. Emekli Sandığı iştirakçisi olmuş iseniz derece ve kademeye göre emekli olacak 1 inci dereceden emekli olduğunuzda 3000 ek göstergeden emekli olacaksınız. Bir de eğer öğretmenlere 3600 ek gösterge hakkı tanınırsa önemli ölçüde aylık artışından da yararlanırsınız.

Bu takdirde 18 yıl 1 ay 11 günlük özel sektör süreniz ise emekliliğe esas derecenizde değerlendirilir ve emekliliğe esas dereceniz memuriyete başlar başlamaz bu sayede 3/1 derece olur. Tabii emekliliğe esas dereceniz 3 üncü derece olduğundan Emekli Sandığı matrahına esas göstergeniz 1020 olur. Eğer Ekim 2008’den önce Emekli Sandığı iştirakçisi olmamış iseniz emekliliğe esas derecenin sizin açınızdan bir anlamı olmaz, zira sizin için 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanamayacağından emekliliğe esas derece intibakı işlemi yapılmaz.

Kurumlar Dikkat Etmeli

Kurumunuzun personel biriminin bu ayrıma özellikle dikkat etmesi gerekir ki sizin için prime esas kazanç matrahının mı Emekli Sandığı matrahının mı uygulanacağını doğru saptayabilsin. Zira yanlış işlemle eksik prim tahakkuku o kamu kurumu ile SGK arasında probleme yol açar.   

Soru: 1962 doğumlu annemin Konya Ilgın Şeker Fabrikasına yatırılmış pancar kesintisi  var. 1994-1997 yılları arasında fakat bu  yıllarda herhangi bir bilgi verilmediği için bilgimiz yoktu. Annemin emekli olabilmesi için bu pancar kesintisinden nasıl yararlanabiliriz? Ş.A.

Cevap: Eğer annenizin 1994-1995 yıllarından itibaren Ziraat Odası kaydı varsa o tarihten beri Bağ-Kurlu sayılması ve primini ödemesi halinde hemen emekli olması da mümkündür. Bu kayıtları da bulursanız tescil işlemine başlayabilirsiniz. Bulamazsanız da elinizdeki makbuzlarla annenizin 1994 yılında sigortalılık başlangıcını sağlayabilir, başkaca borçlanma imkanlarının tetkiki ile SSK’dan emeklilik planı da yapabilirsiniz.