3 Aydır 'Kısa Çalışan' Yeniden Başvuramaz 

Kısa çalışmada başvuru süresi 30 Haziran’da doluyor ancak 31 Aralık’a kadar uzatılabilir. Fakat bu durumda kısa çalışmanın süresi 6 aya uzatılmazsa, hali hazırda 3 ay yararlanmış işverenler, tekrar başvuramayacak. 

Koronavirüsün işgücü piyasası üzerindeki etkilerinin hafifletilmesi için alınan en önemli tedbir olan kısa çalışmadan mart, nisan, mayıs aylarında 3 milyondan fazla kişi yararlandı. Bu süreçte 10 milyar TL’nin üzerinde kısa çalışma ödeneği ödendi. Koronavirüs nedeniyle kısa çalışma başvurusu yapılabilecek son tarih 30 Haziran. Ancak bu tarihin Cumhurbaşkanı kararıyla 31 Aralığa kadar uzatılması mümkün. Peki kısa çalışma nasıl uzayabilir, uzarsa işverenlerin ne yapması gerekir?

UZATMA BEKLENİYOR

Koronavirüs nedeniyle kolaylaştırılmış şartlarla, uygunluk tespiti beklenmeksizin yararlanılan kısa çalışma için son başvuru tarihi 30 Haziran. Yani koronavirüsten etkilendiği için işyerini kapatan, işyerini açsa da iş yapamayan, ya da çalışma sürelerini azaltan işverenler başvurularını çarşamba gününe kadar yapmak durumundalar. Başvurularını yaparlarsa, uygunluk tespiti beklenmeden son 3 yılda en az 450 gün primi olan ve son 60 gündür iş sözleşmesi bulunan işçiler kısa çalışma ödeneği alabilirler. Ancak bu işverenlerin koronavirüs nedeniyle karlarındaki azalmayı ortaya koymaları gerekecektir. Uygunluk tespiti ileride yapılacak ve işverenin nasıl zarara uğradığı incelenecek.

6 AYA ÇIKARSA İŞ DEĞİŞİR

Son başvuru tarihi olan 30 Haziran, Cumhurbaşkanı kararıyla 31 Aralık’a kadar uzatılabilir. Bu yönde bir uzatma yapıldığında, hali hazırda koronavirüs nedeniyle kısa çalışmadan 3 ay yararlanmış işverenler, yeniden başvuru yapamaz. Çünkü kısa çalışmanın süresi genel olarak 3 ayla sınırlı. Bunun için kısa çalışmanın süresinin de 3 aydan 6 aya uzatılması gerekir. Ayrıca Cumhurbaşkanı kararında 10 Mart ve sonrasındaki kısa çalışma ödeneklerinin ödenek alan işçilerin başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülmemesi yönünde düzenlemeye de yer verilirse, kısa çalışma ödeneği alan işçiler ileride işsizlik maaşı alacak şekilde işsiz kaldıklarında 10 aya kadar işsizlik maaşı alabilir. 

DİKKAT: UYGUNLUK TESPİTİ YENİ DÜZENE GÖRE YAPILIR 

Bu şekilde bir düzenleme yapılırsa işverenlerin kendi durumlarını tekrar değerlendirmesi gerekecek. Mart, nisan, mayıs aylarında yapılan kısa çalışma başvurularının gerekçesi, işyerinin kapalı olması ya da faaliyetlerin önemli ölçüde azalmasıydı. Kapatılan işyerlerinin çok önemli bir bölümü açıldı. Dolayısıyla işverenlerin yapacakları yeni başvurularda koronavirüs nedeniyle azalan iş, kar ve çalışma sürelerini net bir biçimde ortaya koymaları gerekecek. Başvuru süresinin uzatılması, koronavirüs nedeniyle kısa çalışma gerekçelerinin sürmemesi halinde bütün işverenlerin kısa çalışmadan yararlanmaya devam edebilecekleri anlamına gelmiyor. Yeni başvuru yapacak işverenlerin başvuru tarihindeki şartları değerlendirerek başvuru yapıp yapmamaya karar vermeleri yerinde olacaktır. 

Son 15 yılı üçe katladı 

2003’te çalışma hayatına giren yapan kısa çalışma, işverenlerin kriz halinde iş ilişkisinin devamını sağlamak adına başvuru yapabildiği bir uygulama. Uygulamadan Eylül 2005’ten Mart 2020’ye kadar 350 bin 958 kişi yararlanmışken, mayıs sonu itibarıyla bu sayı 3 milyon 829 bin 627 kişiye yükseldi. Yani 15 yıla yakın süredir yararlanan kişi sayısının 10 katı bu 3 aylık dönemde kısa çalışmadan faydalandı.