SORU: Ben 5 Eylül tarihinde doğum yaptım. Özel bir bankada çalışmaktayım. Ücretsiz iznimin bitişinde istifa dilekçemi verdim. Dilekçemde süt iznimin, iş arama sürelerimin, yıllık izinlerimin düşülmesini istediğimi belirttim. 8 hafta ihbar sürem var. Ortalama 8 ay da süt izni hakkım var.12 gün de hak edilmiş yıllık iznim bulunmaktadır. Bu izinler ihbar süremi bitirmeye yeterli mi? Süt iznimi düşmeme gibi bir durum olur mu? Merhaba

YANIT: İş hukukumuzda ihbar, diğer bir adıyla bildirim öneli süreleri işten ayrılan ve/veya işten çıkarılan işçiye yeni bir iş bulması için tanınmış bir haktır. Gerçekten de İş Kanunu’nun 17’nci maddesi bildirim sürelerini ve bu bildirim sürelerine uymamanın yaptırımını açıkça belirtmektedir:

Madde 17: Süreli fesih

Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. İş sözleşmeleri;

a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,

b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,

c)İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,

d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra, feshedilmiş sayılır. Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir. Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.

İşçi bu süre içerisinde yeni bir iş bulmak için günde 2 saat ücretli iş arama izni kullanır ve o işyerinde çalışmaya da devam eder. İşçiye ihbar öneli süresini tanımayan, eksik tanıyan ya da iş arama iznini vermeyen işverene yasa ayrıca tazminat ve zamlı ücret ödeme gibi yaptırımlar öngörmektedir.

İŞÇİ İÇİN DE ZORUNLU

Diğer taraftan yukarıda belirtilen bildirim öneli sürelerine uymak işçi için de zorunludur. Öyle ki; işten ayrılmak isteyen bir işçi o işyerindeki kıdemine uygun olan bildirim öneli süresi kadar işyerinde çalışmaya devam eder ve bu süre içerisinde yine günde 2 saat ücretli iş arama iznini kullanabilir. Bu düzenlemedeki amaç, şüphesiz ki işverenin de işten ayrılan işçinin görevlerini yeni bulacağı bir başka işçiye devretmesini sağlamaktır. Elbette ki işçi bakımından da bu bildirim sürelerine uymamak işverene ihbar tazminatı hakkı doğurur.

Şimdi bu açıklamaların ışığında sorunuzun yanıtına gelecek olursak: Sizin kullanmadığınız çeşitli izinler (yıllık izin, süt izni vb.) ne yazık ki ihbar öneli sürenizden düşülemez. Bunlar birbirinden çok ayrı konulardır. Size kullanmadığınız yıllık ücretli izin hakkınızın karşılığı olarak işveren zaten nakden ödeme yapmak zorundadır. Dolayısıyla işvereniniz sizden ihbar öneli sürenizin tamamını çalışmanızı talep edebilir ve siz de bu süreye uymak zorundasınız. Uymamanız koşulunda işveren sizden ihbar tazminatı talep edebilir. Bu arada şunu da hemen belirtelim ki; işvereniniz bu konuda esnek davranıp sizden ihbar sürenizin sonuna kadar çalışmanızı talep etmeye de bilir. Yani karşılıklı mutabakatla siz işten erken de ayrılabilirsiniz. Ancak bu konu işverenin inisiyatifinde olan bir konudur, başka bir deyişle siz bu konuda işverene bir dayatmada bulunamazsınız.