Yıllık İzin Hakkında Bilinmeyenler / Mustafa İşcan
(30.05.2015)
Bugün yıllık izinle konusuna değineceğiz. İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir...

 Bugün yıllık izinle konusuna değineceğiz.

İş yerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli olan bir yıllık çalışma süresinin hesabında ise işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli iş yerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır. İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;

a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 günden,

b) Beş yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden,

c) 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.

Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçiler ile 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. İzin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.

İŞÇİ, İZİNDE BAŞKA YERDE ÇALIŞAMAZ

Yıllık ücretli izin süresine rastlayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri ayrıca ödenir. İşçi izinde başka yerde çalışamaz. Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir. İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.

İZİN HAKKI VERİLMİYORSA NE YAPMALI?

İzin hakkı gerek ulusal gerekse uluslararası mevzuatta en temel haklardan birisi sayılmıştır. Dolayısıyla işverenler bu haktan kısıtlamaya gidemez. İşçi bir ay önce işverene izin talebini yazılı olarak iletmelidir. İşveren bu talebe olumlu cevap vermez veya bir kısıtlama söz konusu olursa, işyeri sendikal faaliyet kapsamındaysa sendika temsilcisiyle ve varsa işyeri izin kuruluyla temasa geçmek gerekir. Bunlar da yoksa veya sonuç alınamamışsa, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne şikayet hakkı kullanılabilir.

KULLANMADIĞIM İZİNLER YANAR MI?

İş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya işçinin ölümü halinde geride kalan hak sahiplerine ödenir. Bu ücrete ilişkin zaman aşımı iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar ve beş yıldır. İşçi işten ayrıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde dava açarsa kaç yıllık olursa olsun kullanmadığı bütün izin sürelerinin ücretlerini alabilir. Kısacası herhangi bir nedenle yıl içinde kullanılmayan izinlerin yanması söz konusu olmayıp, izleyen yıllarda kullanılması ve para karşılığı olarak alınması mümkündür.

TATİL GÜNLERİ İZİNDEN SAYILIR MI?

Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. Hatta iznini iş yerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir yerde geçirecek olanlara istemeleri halinde ve bu hususu belgelemeleri koşulu ile gidiş ve dönüşlerinde yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam dört güne kadar ücretsiz izin verilmelidir.

YILLIK İZİN BÖLÜNEBİLİR Mİ?

İşveren, çalışanın hak ettiği ücretli izni bölemez. Bu izni bir defada kullandırmak zorundadır. Ancak işçi isterse, yıllık izin süresini, bir bölümü 10 günden az olmamak şartıyla en fazla üçe bölünebilir. Bu arada işveren tarafından yıl içerisinde her ne amaçla olursa olsun verilen ücretli ya da ücretsiz izinler, yıllık ücretli izin süresinden düşülemez.



Kaynak: Milligazete.com