SGK, çalışanlara, ölümleri hâlinde ise eş, çocuk ile anne ve babalarına emekli maaşı bağlamaktadır. Bağlanan emekli maaşlarının miktarı ise belirli faktörelere göre değişkenlik göstermektedir.

Genel olarak çalışanlardan asgari ücret ya da  düşük ücret üzerinden sigortalı gösterilenlerin belirli durumlarda çalıştıkça emekli aylıklarının artma yerine azaldığı maalesef bilinen bir gerçektir. Özelikle 2008/Ekim ayından itibaren aylık bağlama oranının önceki dönemlere göre daha düşük olması asgari ücretli ve diğer düşük ücretlerle çalışanlara bağlanacak emekli maaşlarının daha düşük olmasına sebep olmaktadır.

Doğal olarak binlerce okurumuzun hemen her gün gönderdikleri soruların önemli bir bölümünü yüksek emekli maaşı bağlanması hakkında olmaktadır.

"Emekli maaşımı nasıl yükseltirim?" sorusunu yönelten tüm okuyucularımıza cevap olacak şekilde bu yazımızı hazırladık.

Hemen belirtelim ki, Emekli Sandığı’na tabi olanların çalıştıkça emekli aylıklarının azalması değil artması söz konusu olduğundan bunları yazımızın kapsamı dışında tutuyoruz.

Ek işleriniz de mutlaka SGK’ya bildirilsin

Emeklilik maaşı bağlanması için genel olarak yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı kriterleri esas alınmaktadır.

Yüksek emeklilik maaşı bağlanmasında ise sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısından ziyade özelikle SGK’ya her ay bildirilen ücretlerin matrahı etkilemektedir.

Ücret derken sadece her ay alınan ücretler değil başta fazla mesai ücretleri, bayram ve resmî tatillerde alınan ücretler ile değişik isimler altında işveren tarafından ödenen diğer ücret eklentileri de emekli maaşını etkilemektedir.

Aynı zamanda başka bir iş yeri veya iş yerlerinde sigortalı çalışılması hâlinde buradaki sigortalılıklar da dikkate alınmaktadır. Bu bağlamda 4/1-a (SSK) kapsamında çalışanlar, memurlardan farklı olarak bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işveren tarafından çalıştırılmaları hâlinde ek iş olarak çalışılan bütün iş yerlerinden sigortalı gösterilmeleri zorunludur. Buna göre SGK tarafından ay 30 gün, yıl 360 gün olarak sayılmaktadır. Birden fazla işte çalışılması hâlinde bütün iş yerlerinde prime esas kazançlar toplanarak çalışılan aya mal edilmektedir.

SGK, 4/1-a sigortalıların bütün iş yerlerindeki brüt ücretlerini emeklilik hesaplamasında dikkate alacağından bu durum emeklilikte yüksek maaş almada avantaj sağlamaktadır. Bu nedenle ek iş ya da ikinci iş olarak çalıştırıldığınız iş yerinden de sigortalı gösterilip gösterilmediğinizi mutlaka kontrol edin.

Fazla ödenen primleri SGK’dan alabilirsiniz

Aynı ay içinde birden fazla iş yerinde çalışma yapılması, fazla mesai yapılması ya da SGK matrahına dâhil diğer ücret eklentilerinin hak edilmesi nedeniyle çalışanın SGK’ya bildirilen kazançları SGK prime esas kazanç tavanını aşmışsa aşan kısma ait çalışan prim hisseleri SGK’dan yersiz ödeme kapsamında geri alınması mümkündür.

Aynı ay içinde birden fazla iş yerinde çalışma hâlinde bunun emekliliğe etkisi ve alınacak prim iadesini bir örnekle somutlaştıralım. Örneğin 2019/Mayıs ayında 4/1-a (SSK) kapsamındaki çalışan Halil Bey'in birden fazla iş yerinde çalışmaları aşağıdaki tabloda gösterilen şekilde olduğunu varsayalım.

Bu durumda Halil Bey'in 2019/Mayıs ayında ay bazında prim gün sayısı 55 gün olmasına rağmen aylık çalışmaları 30 gün, prime esas kazançları ise azami aylık prime esas kazancı (19.188,00 TL’yi) geçmeyecek şekilde emeklilik maaşı hesabında dikkate alınacaktır.

Buna göre Halil Bey'in SGK’ya ödenen primlere esas kazançlarının toplamı 21.000 TL olmasına rağmen sadece 19.188,00 TL’si emeklilik hesabında dikkate alınacaktır. Bu rakamı aşan kısma ait sigortalı hissesi ise SGK’dan yersiz ödeme kapsamında geri alınacaktır.

Lafın özü emeklilikte yüksek maaş istiyorsanız ek kazanç, ikinci işteki çalışmalarınız, fazla mesai ve diğer tüm kazançlarınızın mutlaka SGK’ya bildirilip bildirilmediğine dikkat edin. Birden fazla iş yerinde çalışmanızdan dolayı SGK’ya bildirilen kazançlar toplamı SGK prime esas kazanç tavanını aşıyorsa aşan kısma ait prim hisselerinizi emekliliği beklemeden yersiz ödeme kapsamında hemen SGK’dan talep edebilirsiniz.

              ***

“Acı geçicidir. Bir dakika, bir saat, bir gün veya bir yıl sürebilir; ama eninde sonunda yatışır ve onun yerini başka bir şey alır. Fakat eğer ben pes edersem, acı sonsuza dek sürer.” Lance Armstrong