Vergi Hataları / Veysi Seviğ
(19.02.2019)
Vergi Hatası, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik...

Vergi Hatası, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınmasıdır. (VUK md:116)

Hesap Hataları üç ayrı şekilde oluşmaktadır. Şöyle ki;

  • Matrah hataları; vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, tekalif (vergi) cetveli ve kararlarda matraha ait rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiş veya hesaplanmış olmasıdır.
  • Vergi miktarında hatalar: Vergi nispet ve tarifelerin yanlış uygulanması, mahsupların yapılmamış veya yanlış yapılmış olması yukarıda yazılı belgelerde verginin eksik veya fazla hesaplanmış veya gösterilmiş olmasıdır.
  • Verginin mükerrer olması ise “Aynı Vergi Kanunu’nun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınmasıdır.” 

Vergilendirme Hataları ise dört ayrı grupta tanımlanmaktadır. Şöyle ki;

  • Mükellefin Şahsında Hata; Bir verginin asıl borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi
  • Mükellefiyette Hata; Açık olarak vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alınması
  • Mevzuda Hata: Açık olarak vergi mevzuuna (konusuna) girmeyen veya vergiden müstesna (bağışık) bulunan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi ve alınması.
  • Vergilendirme veya Muafiyet (bağışıklık) Döneminde Hata; Aranan verginin ilgili bulunduğu vergilendirme döneminin yanlış gösterilmiş veya süre itibarıyla eksik veya fazla hesaplanmış olması vergilendirme hatası olarak kabul edilmektedir.

Vergi Hataları;

  • İlgili görevlilerin hatayı belirlemesi veya görmesiyle
  • Üst görevlilerin yaptıkları incelemeler sonucunda hata veya hataların ortaya çıkması
  • Hatanın denetim sırasında belirlenmiş olması
  • Hatanın vergi incelemesi sırasında belirlenmesi
  • Mükellefin başvurusu ile anlaşılabilmekte, dolayısıyla ortaya çıkmaktadır.

Vergi Hatalarının düzeltilmesine, ilgili Vergi Dairesi Müdürü karar verir. (Vergi Usul Kanunu md:120)

Vergi hataları, düzeltme fişine dayanılarak düzeltilebilir. Hatanın mükellef aleyhine yapılmış olması halinde, fazla vergi aynı fişe dayanılarak terkin ve tahsil olunmuş ise mükellefe reddolunur. Bu bağlamda düzeltme fişinin bir örneği reddedilecek miktarla müracaat edeceği muhasebe ve müracaat süresi belirtilmek suretiyle mükellefe bildirilmek üzere tebliğ edilir. Bu durumda mükellef tebliğ tarihinden başlayarak bir yıl içinde parasını geri almak üzere gerekli başvuruyu yapmaz ise hakkı sakıt olunur, bu bağlamda idareden alacağını tahsil edemez.

Nakden veya mahsuben tahsil edilen ancak fazla veya yersiz olarak tahsil edildiği anlaşılan vergilerde ve kanunları gereğince mükelleflere yapılacak iade ve mahsup işlemlerinde düzeltmeye dayanak teşkil edecek belgeler ile bu işlemlere ait usul ve esaslar Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmektedir.

Vergi dairesi başkanlıklarında düzeltme yetkisi vergi dairesi başkanına ait olup, başkan bu yetkisini ilgili grup müdürlerine ve/veya müdürlere devredebilir.

Yasal düzenleme gereği idarece tereddüt edilmeyen açık ve mutfak vergi hataları re’sen düzeltilir. Bu bağlamda da kendi aleyhine düzeltme yapılan kimselerin düzeltmeye karşı vergi mahkemesinde dava açma hakkı vardır.

  • Aranan verginin ilgili bulunduğu vergilendirme döneminin yanlış gösterilmiş veya süre itibarıyla eksik veya fazla hesaplanmış olması halinde Kanun’a göre, vergilendirme veya muafiyet döneminde hata vardır. Vergilendirme döneminin zaman aşımına uğraması nedeniyle verginin istenmemesi gerektiğinin iddia edilmesi halinde hatadan değil zaman aşımına uğrayan bir vergi alacağından söz edilebilir. (Özyer, M. Ali, Vergi Usul Kanunu Uygulaması, HUD yayınları Sf:286-287) Belediyeler tarafından alınan vergilerde ise vergi hatalarının düzeltilmesinde Belediye gelir şube müdürleri, hesap işleri müdürleri ve muhasebeciler yetkilidir.


Kaynak: İto Haber