Evde yaşlı anneme bakacak bir kişinin SGK’sı nasıl yapılır? Yarım gün çalışacak. Ayrıca ileride kıdem tazminatı isteyebilir mi? Ayşe K.

Ev hizmetlerinde aynı işveren yanında ay içindeki çalışma gün sayısı 10 gün veya üzerinde olanlar 5510 sayılı Kanunun Ek-9. maddesinin birinci fıkrası kapsamında sigortalı sayılırlar. Yarı zamanlı çalıştıracağınız ev hizmetlisinin prim günü de 10 günden fazla olacağından Ek-9. maddenin birinci fıkrası kapsamında sigortalı olması gerekiyor. Ev hizmetlisinin sigortalı olabilmesi için sırasıyla;

1- Zorunlu olmamakla birlikte 6111 ve 7103 teşviklerinden yararlanmak için sigortalının İşkur “iş arama kaydı” girilir.

2-İşyeri bildirgesi ve beraberinde işe giriş bildirgesi, işçinin çalışmaya başladığı ayın sonuna kadar e-Devlet uygulamaları üzerinden SGK’ya gönderilir.

3-İşyeri bildirgesinin çıktısı ve kimlik belge suretleri ile birlikte SGK’ya başvurulur. (Ev hizmetlisi kısmi zamanlı çalışacağı durumda kısmi süreli iş sözleşmesi de ibraz edilmelidir.)

4-e-Sigorta şifresi e-Devletten öğrenilir.

5-e-SGK da yer alan “İşveren sistemi” modülünde yer alan “Kolay İşverenlik” uygulaması üzerinden ev hizmetlisinin çalışma günü, brüt ücreti ve varsa eksik gün bilgileri girilir.

SGK’nın 2020/20 Genelgesine göre günde 4 saat ve haftada 6 gün çalıştırılacak ev hizmetlisinin 30 gün çeken aylarda 26 gün çalıştırıldığı düşünüldüğünde SGK prim günü 26 gün X 4 saat /7,5 = 13,86= 14 gün; 31 gün çeken aylarda 27 gün çalıştırıldığında SGK prim günü 27 gün X 4 saat /7,5 = 14,4 =15 gün ve buna isabet eden brüt ücreti girilir. Kısmi zamanlı çalışacak sigortalının prim gününün 28, 30 veya 31 gün çeken aylara göre farklı çıktığı durumlarda prim gün sayısı ve ücreti, Kolay İşverenlik uygulaması üzerinden güncellenmelidir.

6-Yararlanılacak teşvik kanunu seçilir.

7-Her ayın prim tahakkuku takip eden ayın 15. gününde oluşturulduğundan prim borçları takip eden ayın 15’i ila sonu arasında banka veznesi, internet bankacılığı veya otomatik ödeme talimatıyla ödenir.

Ev hizmetlerinde çalışanlar hakkında (Yargıtay kararlarına göre evde hastaya bakan hemşire ve çocuk eğiticisi ile bekçilik yapan kişiler hariç) İş Kanunu hükümleri uygulanmadığından bu çalışanların kıdem tazminat hakları bulunmuyor.

Ancak hizmet sözleşmesi feshedilirken 6098 sayılı Kanunun 432. maddesine istinaden ev hizmetlerinde çalışan sigortalılara fesih bildirimi yapılması gerekiyor. Bildirim süresi İş Kanunundan farklı olarak, bildirimin diğer tarafa ulaşmasından başlayarak, hizmet süresi bir yıla kadar sürmüş olan işçi için iki hafta sonra; bir yıldan beş yıla kadar sürmüş işçi için dört hafta ve beş yıldan fazla sürmüş işçi için altı hafta sonra sona eriyor. İşveren isterse, fesih bildirim süresine ait ücretini peşin vermek suretiyle de hizmet sözleşmesini feshedebilir.

Ayrıca, 6098 sayılı Kanunun 434. maddesinde hizmet sözleşmesinin fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işveren, işçiye fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödemekle yükümlü tutulmuştur.

***

27103 teşvikinden yararlanılan sigortalının aynı işvereninin diğer işyerine nakli

27103 teşvikinden 18 ay yararlanma hakkı olan bir sigortalıdan dolayı 5 ay teşvikten yararlandık. Sigortalıyı aynı işverenin diğer işyerine naklettiğimiz durumda teşvikten kalan 13 ay yararlanabilir miyiz? Nedim Y.

Sorunuzda belirtilen hususla ilgili olarak SGK’nın 2018/22 sayılı Genelgesinde, “4447 sayılı Kanunun geçici 19 uncu maddesinde yer alan destekten yararlanılıp yararlanılmayacağı hususu, işyeri bazında ayrı ayrı tespit edilmektedir. Bu nedenle aynı işverene ait başka bir işyerinde naklen ve hizmet akdi sona ermeden başlayan bir sigortalının, yeni işyerindeki çalışmaları dolayısıyla söz konusu destekten yararlanılıp yararlanılamayacağı hususu, yeni işyerindeki sigortalı ve işyeri bakımından gerekli şartların sağlanmış olup olmadığına bakılarak yeniden değerlendirilecektir.” şeklinde açıklama yapılmıştır.

Ancak 27103 teşvikinden 5 ay süreyle yararlandığınız işçiyi yeni işyerine naklettiğiniz durumda, nakil sonrası yeni işyerindeki işe giriş tarihinden önceki üç aylık sürede 10 günden fazla sigortalı bildiriminin bulunması nedeniyle, 4447/Geçici 19. maddede yer alan sigortalı yönünden aranılan bu şart sağlanmamış olacaktır. Bu durum nedeniyle de aynı işverenin diğer işyerine naklettiğiniz sigortalıdan dolayı nakil sonrası 27103 teşvikinden yararlanmanız mümkün olamayacaktır.