Malullük ve engelli emekliliği farklıdır. Engelli sayılmak için çalışma gücünün en az % 40 kaybedilmesi yeterli ve yaş şartı da aranmaz. Malulen emeklilikte ise en az %60 kayıp ve yine en az 1800 gün prim ödenmesi şart.

Engellilere farklı emeklilik koşulları uygulanmaktadır. Yani bu konuda pozitif ayrımcılık söz konusudur. Diğer yandan çalışırken malul duruma düşenler için de, malulen emeklilik olarak bilinen, malullük aylığı bağlanması hakkı bulunmaktadır. Bu iki konu çoğu kez birbirine karıştırılmaktadır.

KURUL RAPORUYLA

Engelli emekliliği, vergi indiriminden yararlanma durumuna göre belirlenmektedir. Yani engellilik durumunun sağlık kurulu raporuyla tespit edilmesi, engellilere hem vergi avantajları sağlamakta, hem de erken emeklilik hakkı tanımaktadır. Engellilerin emeklilik koşulları 3 kez ciddi anlamda değiştiği için engellinin emeklilik koşulları ilk kez sigortalı olduğu tarihe göre farklı olmaktadır. 06.08.2003’ten önce sigortalı olmuş ve engelli raporu almış bütün kişiler, oran fark etmeksizin 15 yıl sigortalılık ve 3.600 gün primle emekli olabilmektedir. İlk kez 06.08.2003 ve sonrasında sigortalı olmuş engelliler de; • 1. derece engelli olanlar 15 yıl sigortalılık ve 3.600 gün prim ödeme, • 2. derece engelli olanlar 18 yıl sigortalılık ve 4.000 gün prim ödeme, • 3. derece engelli olanlar ise 20 yıl sigortalılık ve 4.400 gün prim ödeme koşuluyla emekli olabilmektedir.

MALULLÜK DAHA ZOR

İş kazası veya meslek hastalığı meslekte kazanma gücünün veya başka bir sebeple çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybeden kişiler malul sayılmaktadırlar. Malulen emeklilikte, engelliye göre daha zor şartlar bulunuyor.

İŞE GİRİŞTEN SONRASI ÖNEMLİ

Malullük aylığı bağlanması için gerekli koşullardan biri de, kişinin çalışma gücünün yüzde 60’ını sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra kaybetmiş olması. Çalışmaya başlamadan önce çalışma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiği tespit edilen kişilere malullük aylığı bağlanmamaktadır. Malullük aylığı bağlanan kişilerde bu durum tespit edilirse bağlanan aylıklar kesilmektedir.

ARADA KRİTİK FARKLAR VAR

Malullük aylığı ve engelli emekliliği bu nedenlerle farklı şartlara tabidir. Engelli sayılmak için çalışma gücünün en az yüzde 40 oranında kaybedilmesi yeterlidir. Çalışma gücünü en az yüzde 40 oranında kaybetmiş engellinin ilk kez sigortalı olduğu tarihe göre emeklilik koşulları belirlenmektdir. Malulen emekli olabilmek için ise çalışma gücünün en az yüzde 60 oranında kaybedilmesi ve ayrıca prim ödeme ve sigortalılık şartlarının da yerine getirilmesi söz konusudur. Malullük için malullüğe konu rahatsızlığın sigortalılık sonrası gerçekleşmiş olması da şarttır.

En az 1800 gün prim ödemesi gerekiyor

Bir kişinin malul sayılabilmesi için en az 1.800 gün prim ödemiş olması şart. Eğer ödemesi varsa SGK kişiyi rapor alması için sağlık kuruluşuna sevk etmekte ve raporun sonucu beklenmektedir. Raporda çalışma gücü kaybı yanında kişinin başkasının sürekli bakımına muhtaç olduğu da tespit edilirse başka bir koşul aranmaksızın malullük aylığı bağlanmaktadır. Fakat gelen raporda böyle bir ibare yoksa ve çalışma gücü kaybının en az yüzde 60 olduğu tespit edilmişse, bu kez 10 yıldır sigortalı olma şartına bakılmaktadır.