İhbar Tazminatından Sosyal Güvenlik Primi Kesilmez / Hüseyin İrfan Fırat
(04.10.2019)
SORU: İhbar tazminatı veya ihbar ücretinden SSK ve işsizlik pirimi işveren tarafından kesilebilir mi? Kesilirse bu kesinti...

SORU: İhbar tazminatı veya ihbar ücretinden SSK ve işsizlik pirimi işveren tarafından kesilebilir mi? Kesilirse bu kesinti iş kanunlarının ve SGK kanunlarının hangi maddesine dayandırılabilir? İşyerinin muhasebe müdürüne sorunca “SGK bizden ihbar ücretinden de SSK ve işsizlik pirimi kesmemizi istedi” dedi. Beşiktaş sigorta denetmenleri tarafından ise 80’inci maddenin b fıkrasına göre ihbar tazminatından SSK ve işsizlik priminin kesilemeyeceği söylendi. İşyeri “İhbar tazminatı değil, ihbar ücretinden kesinti yaptım” diyor. İhbar primi esas kazanca mı giriyor da kesinti yapılabiliyor? Yasal olarak haklarımızı nasıl arayabiliriz? Kesilen haksız primleri nasıl alabiliriz?

Cevap: Öncelikle sorunuzdan kasıt ihbar tazminatı ise ihbar tazminatından (sizin de SGK’den aldığınız bilgideki gibi) mevzuat gereği sosyal güvenlik primi kesilmiyor. İhbar tazminatından sadece gelir vergisi ve damga vergisi kesilir. Ancak sorunuzda ihbar ücreti gibi bir ibare de kullanmışsınız. Bu ihbar tazminatından farklı bir sosyal yardım veya ek ödeme kalemi ise ve ücret tanımı içinde yer alıyorsa konuyu farklı değerlendirmek gerekir.

Şöyle ki;

5510 sayılı yasanın “Primlere ilişkin hükümler” başlıklı 80’inci maddesinin b fıkrası, prim kesilmeyecek yardım ve tazminat benzeri ödemeler üzerindeki sosyal güvenlik primi konusunu düzenlemektedir ve aynen aşağıdaki gibidir:

“ b) Ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz.”

Diğer taraftan, aynı maddenin c fıkrası ise şöyledir:

“ c) (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulur. Diğer kanunlardaki prime tabi tutulmaması gerektiğine dair muafiyet ve istisnalar bu Kanunun uygulanmasında dikkate alınmaz.”

Yasa metninden de anlaşılabileceği gibi farklı adlar altında yapılan ve b fıkrası dışında kalan tüm ödemelerden Kurum prim almaktadır. Şimdi bu açıklamalar doğrultusunda sorunuza dönecek olursak; şayet size yapılan ödeme ihbar tazminatı ise bundan sosyal güvenlik primi kesilmesi yasaya aykırıdır. İtiraz edip hakkınızı arayabilirsiniz. Ancak adı ihbar ücreti olan ve sosyal yardım ya da ek ödeme türü bir ücretten söz ediyorsak ve bu yukarıda belirtilen prim kesilmeyecek istisnalar arasında yer almıyorsa bu ödemeden sosyal güvenlik primi kesilecektir.



Kaynak: Birgün