140 Milyar Dolar Var Ama Takip Yok
(16.09.2020)
TÜRKİYE 15 YILDIR VERGİ CENNETİ ÜLKELER LİSTESİNİ YAYINLAMIYOR Bu paranın 38 milyar doları Cayman, Seyşeller, Bermuda...

TÜRKİYE 15 YILDIR VERGİ CENNETİ ÜLKELER LİSTESİNİ YAYINLAMIYOR

Bu paranın 38 milyar doları Cayman, Seyşeller, Bermuda Bahama ve Man Adası gibi vergi cennetlerinde tutuluyor. Vergi cennetlerine para transferine izin veren iktidarın, bu paraların peşine düşmesini beklemek için bir neden de yok.

Vergi cennetleri, uluslararası finansal kurallar bütününü bozan, yönetim bölgelerinde gerçekleştirilen finansal işlemlerin açıklanmasına ve diğer ülkelerle bilgi paylaşımına kısıtlamalar getiren, gizlilik yasaları bulunan ülkelerdir. Vergi cennetleri, vergi planlaması yapmak isteyen mükelleflere gelirlerin buralarda elde edilmiş gibi gösterilebileceği, idari ve finansal yapılanmalara gidebilme olanağı sunmaktadır.

Off-shore bölgelere “vergi cenneti” de denilmektedir. Off-shore şirketler genellikle; Panama, Jersey, Virgin, Seyşeller gibi verginin hiç olmadığı ülkelerde kurulmuştur. Bu bölgelerde kurulan şirketler, her türlü vergiden muaftır. Bu tür şirketler, tamamen yasal olup, uluslararası kabul görürler. “Finansal Gizlilik Endeksi” 2015 verilerine göre, tüm dünyada yaklaşık 21 ile 32 trilyon dolar arasındaki finansal varlık ya oldukça düşük vergi ödenen ya da hiç vergi ödenmeyen ülkelerde tutuluyor. Yani, bu finansal varlıklar mevcut vergi sistemlerinin dışına çıkarılarak, alternatif vergi cennetlerine yönlendiriliyor.

KANUNU 15 YILDIR NEDEN UYGULAMIYORSUNUZ?

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 30'uncu maddesinin (7) numaralı bendi 01.01.2006 tarihinden itibaren yürürlüktedir. Ancak Bakanlar Kurulu (yeni sistemde Cumhurbaşkanı) vergi cenneti ülkeler listesini yayımlamadığı için kanun hükmü uygulanamamaktadır. Kanunun 30'uncu maddesinin (7) numaralı bendinde “Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun gözönünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulu'nca ilan edilen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara (tam mükellef kurumların bu nitelikteki ülkelerde bulunan işyerleri dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın yüzde 30 oranında vergi kesintisi yapılır” düzenlemesi yapılmıştır.

AB VERGİ CENNETLERİ KARA LİSTESİ…

Yukarıdaki kanun düzenlemesi gereği; yayımlanması gereken (OECD'nin vergi cenneti ülkeler listesi esas alınacaktı) ve 15 yıldır yayımlanmayan vergi cenneti ülkeler listesi yayınlanmadığı için, bu ülkelerde faaliyet gösteren şirketlere Türkiye'den yapılan ödemelerden yüzde 30 tevkifat yapılamamaktadır.

Avrupa Birliği'nin (AB) kara listesi, vergi alanında işbirliği yapmayan ülkelerin listesidir. Bu listede yer alanlar, vergi kanunları veya AB tarafından belirlenen politikalarındaki eksiklikleri gidermek için “anlamlı” eylemde bulunmayan ve AB kriterleri temelinde “kayda değer” bir diyaloğa girmeyenlerdir. 28 Şubat 2020 tarihinde güncellenen AB vergi cennetleri kara listesi aşağıdaki gibidir:

Cayman Adaları, Amerikan Samoası, Virgin Adaları, Fiji, Guam, Umman, Palau, Panama, Samoa, Seyşeller, Trinidad ve Tobago ile Vanuatu.

AB VERGİ CENNETLERİ GRİ  LİSTESİ

AB'nin gri listesi ise izleme ya da gözlem listesi olarak da bilinir. AB'nin gri listesi, şeffaflık standartlarını iyileştirmeye kararlı ama henüz iyileştirmemiş şu anda 47 ülkeyi kapsıyor. AB'nin gri listesinde yer alan bu ülkelerden taahhütlerin yerine getirilmesini ve küresel olarak vergi yönetişim ortamını iyileştirmesini bekliyor.

28 Şubat 2020 tarihinde güncellenen AB vergi cennetleri gri listesi aşağıdaki gibidir: Angola, Avustralya, Bosna Hersek, Botsvana, Esvatini, Ürdün, Maldivler, Fas, Moğolistan, Namibya, Saint Lucia, Tayland ve Türkiye.

TÜRKLERİN OFF-SHORE HESAPLARINDA 50 MİLYAR DOLARI BİLE YOK

Türk vatandaşlarının yurtdışına 500 milyar dolar kaçırdığına ve iktidarın bu paraların peşine düştüğüne ilişkin CHP New York temsilcisinin gazetemize yaptığı açıklamadaki rakamlar tamamen uydurma. İktidar adaylığı iddiasındaki bir partinin, bu kadar önemli bir konuda hiçbir veriye ve mantığa dayanmayan açıklamalara izin vermemesi gerekirdi. Kanunu 15 yıldır uygulamayıp, paraların vergi cennetlerine transferine izin veren iktidar, niçin şimdi bu paraların peşine düşsün? On sekiz yılda para kazananlar ve kazandıranlar belli değil mi? Sonucun ortaya çıkmasına neden olanlara kurtarıcı rolü yüklemek, ayağınıza sıkmak değil mi?

 

Bank For International Settlements'in (BIS) Aralık 2019 raporunda; Türkiye'nin varlık yükümlülük farkı 102 milyar dolar olarak yer almaktadır. Yani, Türklerin yurtdışındaki bankalarda en fazla 102 milyar doları olabilir.

Gelelim Off-shore hesaplara; yukarıda yer alan Off-shore hacmi rakamlarının en üst tutarını dikkate alsak bile; yani 32 trilyon dolar, bunun yüzde 0.12'si Türkiye'ye ait olduğuna göre, bu hesaplarda olabilecek en yüksek Türklere ait para tutarı ancak 38.4 milyar dolar olabilir.

İktidar da zaten tutarı önemsemediği için, vergi cennetleri listesini yayımlamayarak buralara dokunmadı.

Sonuçta, Türk vatandaşlarının yurtdışında 38.4 milyar doları vergi cennetlerinde olmak üzere, toplam 140-145 milyar doları olduğunun tespitini yapabiliriz.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi cenneti ülkelerden Man Adası, Bermuda, Cebelitarık, Cayman, Seyşeller, Guernsey, Bahamalar ve İngiliz Virgin Adaları ile OECD tarafından oluşturulan “Vergi Konularında Bilgi Değişim Anlaşma Modeli” çerçevesinde anlaşma yapmak için görüşmelerini sürdürüyor. İlk anlaşılan, Jersey Hükümeti oldu. Her iki ülke parlamentolarının onayının ardından, bu anlaşma yürürlüğe girecek ve bilgi paylaşımı başlayacak.

Sözün özü; Türklerin parası olduğu iddia edilen hiçbir vergi cenneti ülkeden bilgi alma şansınız olmadığına göre, önce şu vergi cennetleri listesini yayımlayın da samimiyetinizi görelim.

Yurtdışında kişinin hesabının, parasının olması suç değildir. Buralardaki paralara “konusu suç olan gelir” yani “kara para” olduğuna ilişkin mahkeme kararı olur ise gidebilirsiniz. Sonuç alacağınız da garanti değil.

Finansal Gizlilik Endeksi'nde 55. sıradayız

23 Şubat 2020' de açıklanan vergi cennetlerinin listelendiği Finansal Gizlilik Endeksi'nde; İsviçre, tahtını Cayman Adaları'na bıraktı. Varlıklı kişilere vergi konusunda nasıl kolaylıklar sağlandığı ve kara para aklamada ne kadar şeffaf olunduğunun incelendiği rapora göre, Birleşik Krallık'a bağlı bir Karayip adası olan Cayman Adaları, yabancıların servetlerini kendi ülkelerinden en rahat gizleyebildiği ülkelerin başında yer aldı. İsviçre 3'üncü sıraya gerilerken, ABD 2'nci sıradaki yerini korudu. Uluslararası Vergi Adalet Ağı'nın saptamalarına göre, vergi cenneti olarak adlandırılan ülkelerde, tahmini 21 ile 32 trilyon dolarlık kişisel servet vergiden kaçırılıyor ya da çok az vergiye tabi tutuluyor.

Türkiye ise, 133 ülkenin bulunduğu listede 55'inci sırada yer aldı. Raporun Türkiye ile ilgili bölümünde; ABD'de devam eden Halkbank davasına işaret edilerek, kara para aklamada, Türkiye'deki bankacılık sisteminin soru işaretleri doğurduğu belirtildi. Dikkat çekip kafa karışıklığına neden olan diğer konularsa, muhtemel Dubai ve İsviçre üzerinden vergi kaçakçılığı girişimi ve Malta dosyaları oldu.

Türkiye'nin küresel Offshore finansal hizmetteki rol oranı yüzde 0.12. Pazar açısından bakıldığında diğer ülkelere göre çok az payı bulunuyor. ABD'nin Off-shore hizmetlerde yüzde 21.37 payı bulunurken, endekste birinci sırayı alan Cayman Adaları için yüzde 4.58.

AB'den Türkiye'ye pandemi nedeni ile ikinci ek süre

18 Şubat 2020'de AB maliye bakanları Brüksel'de gerçekleşen zirvede “vergi cennetleri” olarak da bilinen kara listesine; Panama, Palau, Seyşeller ve Cayman Adaları'nı da ekledi. Bakanlar, Türkiye'ye ise kara listeye girmemesi için gerekli düzenlemeleri yapması amacıyla ek süre tanıdı.

AB belgesine göre gri listede olan Türkiye, tüm AB ülkeleri ile vergi bilgilerinin otomatik aktarımını tamamlayamadı. Ancak veri paylaşımına izin verecek yasal değişiklikleri kabul ettiğinden taahhütlerini yerine getirmesi için, daha fazla zaman verildi. Asıl sorun Türkiye'nin, Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Avusturya ile vergi bilgilerini paylaşmamasıydı.

Kara listeye alınmamak için Türkiye'nin AB üye ülkeleriyle vergi bilgilerinin otomatik olarak paylaşılmasının önünü açacak gerekli yasaları 2019 yılının sonuna kadar çıkarması gerekiyordu. Ancak Türkiye, söz konusu gereklilikleri yerine getirmesi için kendisine 1 yıllık süre verilmesine rağmen, bu yasaları henüz Meclis'ten geçiremedi. Pandemi nedeniyle Türkiye'nin yükümlülükleri 01.01.2021 tarihine kadar ertelendi.



Kaynak: Nedim Türkmen / Sözcü Gazetesi