Gelir Testine İtiraz Nasıl Yapılır? / İsa Karakaş
(02.09.2019)
Daha önceden "Yeşil Kart"lı olanlar dâhil olmak üzere sosyal güvenliği olmayan milyonlarca vatandaşımız, 1 Ocak 2012...

Daha önceden "Yeşil Kart"lı olanlar dâhil olmak üzere sosyal güvenliği olmayan milyonlarca vatandaşımız, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren gelir testi yaptırması zorunluluk kapsamına alınmıştı. Daha sonra yapılan değişikliklerle gelir testi yaptırma zorunluluğu kaldırılmıştı. Ancak geliri 852,80 TL’nin altında bulunduğunu ispat etmek için gelir testi yaptıranlar, gelirlerinin belirtilen rakamdan az çıkması hâlinde hiçbir prim ödemeden genel sağlık sigortasından faydalanmaktadır.

Gelir testi yaptırmayanlar ise her ay yaklaşık 77 TL ödemek zorundadır. Bu bağlamda çok sayıda okuyucumuz gelirlerinin düşük olmasına rağmen gelir testinde yüksek çıktığını her ay GSS primi ödeyecek güçleri bulunmadığından gelir testine nasıl itiraz edileceğini sormaktadır. Bu sorulara cevap olmak üzere gelir testi işlemleri ile itiraz konusu irdelenmiştir...

Gelir testinde esas alınan ölçütler

Herhangi bir kapsamda sosyal güvencesi olmayan vatandaşların prim ödeyip ödeyemeyeceklerini ikametlerinin bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat etmeleri hâlinde bu vakıf tarafından gelir testi yapılmaktadır.

Bu kapsamda gelirinin düşük olduğunu düşünenler gelir testine müracaat edebilirler. Genel Sağlık Sigortalısı olarak tescil edilen kişilerin gelir testini yaptırmak üzere vakfa bizzat ya da kanunî temsilcisi ya da engellilik ve yaşlılık gibi nedenlerle bizzat başvuruda bulunamayacak olanların ise vekili aracılığıyla yazılı olarak başvurması gerekmektedir.

Başvuru, kişinin AKS’de (Adrese Dayalı Kayıt Sistemi) kayıtlı olduğu yerleşim yeri adresinin bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki vakfa yapılır. Yerleşim yeri adresi değişikliği hâlinde gelir testi işlemleri yeni yerleşim yerindeki vakıflarca yapılır.

Gelir testinde aile olarak, aynı hane içinde yaşayan ve Merkezî Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) kayıtlarında yer alan eş, yaşlarına bakılmaksızın evli olmayan çocuk ve gelir testine başvuran kişinin ana ve babası esas alınır. Ancak, aynı hanede yaşamayan ve öğrenim nedeniyle başka bir hanede yaşayan evli olmayan çocuklardan 25 yaşını doldurmayanlar gelir testinde aile içinde değerlendirilir.

Gelir testi işlemlerinde hane olarak AKS sisteminde yer alan adres dikkate alınır, ancak AKS’de yer alan adreste birden fazla aile olması hâlinde her bir aile için ayrı ayrı gelir testi işlemi yapılır.

Gelir testi sonuçları ilgili vakıf tarafından SGK’ya elektronik ortamda iletilmektedir. SGK da bu verilere göre kayıtlarını yapmakta ve güncellemektedir.

Bu nedenle genel sağlık sigortası kapsamında tescil ve tebliğ işlemleri Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bünyesinde olup, en yakın SGK İl Müdürlüklerinden sağlık sigortası ile ilgili tüm bilgiler öğrenilebilir.

Gelir testine itiraz

Gelir testine başvuran kişiler Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından sonuçlandırılan gelir testi kararlarına karşı, gelir testi sonucunun tebliğ edildiği tarihten itibaren 15  gün içinde gelir testini yapan ilgili vakfa itiraz edebilir. 

Süresi içerisinde itiraz edilmeyen veya süresi içerisinde yapılan itirazın değerlendirilmesi sonucunda verilen karar ile gelir testi sonucu kesinleşmiş sayılır.

Karar “itiraz” açıklamasıyla birlikte elektronik ortamda SGK’ya bildirilmektedir. İtiraz edilen gelir testi sonucuna göre yapılmış olan tescil işlemleri SGK tarafından itiraz sonucuna göre güncellenmektedir.

Yanlış beyanda bulunanlara idari ve cezai işlem

Gelirlerinde özelikle artış olanların bildirim yükümlülüğüne uymadığı ve/veya Sosyal Güvenlik Kurumuna ve ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına ibraz edilen belgelerin ve beyan edilen bilgilerin gerçeği yansıtmadığının tespiti hâlinde, ilgili kamu idareleri tarafından ödenmiş olan genel sağlık sigortası primleri SGK tarafından ilgili kamu idarelerine iade edilir.

Yenilenen gelir tespiti sonucunda kişilerin ödemesi gereken Genel Sağlık Sigortası primleri, kişilerden geçmişe yönelik olarak yasal faizi ile birlikte tahsil edilerek yeni durumlarına göre genel sağlık sigortası tescili yapılır.

Gerçeğe uygun olmayan belgeleri düzenleyen ve kullananlar hakkında SGK tarafından Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bu belgeleri düzenleyenlerin kamu görevlisi olması durumunda, haklarında ayrıca idari ve cezai  soruşturma yoluna gidilir.

Genel sağlık sigortası primi ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında SGK Kanununda belirtilen yaptırımlar uygulanmaktadır.

             ***

"Tilkiyi tavuk kümesine müdür yapmışlar. 'Ne kadar maaş istiyorsun?' deyince 'gülmekten konuşamıyorum, ne verirseniz razıyım' demiş..." (İnternet)



Kaynak: Türkiye Gazetesi