Hostesin İzin ve Fazla Mesai Bakıcının Yemek Hakkı Var / Okan Güray Bülbül
(10.09.2019)
Pilot, hostes ve kabin amirleri için ayrı bir iş kanunu yok. Bu kişilerin iş ilişkileri ve hakları Borçlar Kanunu uyarınca...

Pilot, hostes ve kabin amirleri için ayrı bir iş kanunu yok. Bu kişilerin iş ilişkileri ve hakları Borçlar Kanunu uyarınca düzenleniyor. Bu kanunda fazla mesaiden yemek ve yatak hakkına kadar pek çok konu yer alıyor.

Çalışma hayatının çok önemli bir bölümünü düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunu bazı çalışan kesimleri kapsamıyor. Bu kesimde belki de en kalabalık grup deniz ve hava taşıma işlerinde çalışanlar. Yani kaptanlar, gemi adamları, pilotlar, kabin amirleri ve hostesler. Kaptanlar ve gemi adamları için Deniz İş Kanunu uygulanıyor. Fakat pilot, hostes ve kabin amirleri için ayrı bir iş kanunu yok. Bu nedenle bu kişilerin iş ilişkileri ve hakları daha genel bir kanun olan Borçlar Kanunu uyarınca düzenleniyor. Borçlar Kanunu’nun 6. bölümü hizmet sözleşmelerine ilişkin hükümler öngörüyor ve 4857 sayılı İş Kanunu, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ve 5953 sayılı Basın İş Kanunu dışında kalan bütün çalışanlara uygulanan hükümler içeriyor.

ÜCRETTE YÜZDE 50 ARTIŞ

Borçlar Kanunu’nun 402. maddesinde aynı İş Kanunu’nda olduğu gibi fazla mesaiye karşılık hosteslerin her bir saat fazla mesai için yüzde 50 artırılmış ücretlerini alacakları hükme bağlanmış durumda. Borçlar Kanunu, bu kanuna tabi çalışan bütün çalışanlara yıllık izin hakkı öngörmüş durumda. Buna göre, en az bir yıl kendisine bağlı olarak çalışan kişiye işveren en az 2 hafta yıllık izin vermek durumunda. Yıllık izin hakkına erişmek için bir yıl çalışmış olma şartı var. İşçilerin kıdemleri arttıkça yıllık izin hakları artıyor.

BAKIM VE TEDAVİ MASRAFLARINI İŞVEREN KARŞILAR

İŞVERENLE aynı evde sürekli çalışan kişiler eğer kendi kusurları dışında hastalanır ve çalışamazlarsa işveren kendisine bağlı olarak en az bir yıl çalışmış işçinin iki hafta süreyle bakım ve tedavi masraflarını karşılamak durumunda. Bunun için işçinin sosyal sigortalar yardımlarından yararlanamıyor olması da gerekiyor. Bu süre işçinin kıdemi arttıkça artıyor. Ayrıca bu yardım kadın çalışanların gebeliği halinde de sağlanmak durumunda.

ÜCRETİNDEN KESİNTİ YAPAMAZ

BORÇLAR Kanunu’na tabi olarak çalışan önemli bir kesim de yatılı temizlikçiler ve evlerde yaşlı ve hasta bakımı yapan kişiler. Bu nitelikte çalışıp ev hizmetlerinde çalışanlar olarak ifade edilen kişiler İş Kanunu’nun uygulama alanı dışındalar ve Borçlar Kanunu’na tabiler. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun da uygulama alanı dışında kalan bu kişiler için Borçlar Kanunu’nda tanımlanmış bazı haklar var. İşverenin evinde temizlik, yaşlı veya çocuk bakımı işinde çalışanlar için yeterli gıda ve uygun bir barınak sağlama yükümlülüğü getirilmiş durumda. Yani işverenin evinde ev düzenindeki çalışmalarda çalışan kişiye işverenin yeterli gıda sağlaması ve bir barınak temin etmesi gerekiyor. Yemek ve yatak sağlamak anlamına gelecek bu düzenlemenin sonucu olarak bu nitelikte çalışanların ücretlerinden kesinti yapılması kanuna aykırı.

İHBARA UYMAZSA TAZMİNAT ÖDER?

BORÇLAR Kanunu’na tabi çalışanların ihbar tazminatı hakkı da var. Belirsiz süreli sözleşmeyle bir işverene bağlı olarak çalışan kişilerin iş sözleşmesinin feshedilmesi için gerekli ihbar önellerine uyulması gerekiyor. İşveren, Borçlar Kanunu’na tabi işçisini işten çıkartırken önceden haber vermek durumunda. İhbar süreleri hizmet süresi bir yıla kadar sürmüş olan işçi için 2 hafta; 1-5 yıllık işçi için 4 hafta ve 5 yıldan fazla sürmüş işçi için 6 hafta olarak belirlenmiş. Buna uymayan taraf ihbar tazminatı ödemek durumunda. 5 yıl çalışmış işçisini kötü niyetli bir fesihle işten çıkartan işveren 18 haftalık ücreti kadar tazminat ödemek zorunda.



Kaynak: Akşam Gazetesi