O Çalışanlar AGİ Parası Alır
(12.08.2020)
Asgari geçim indirimi (AGİ),çalışanların ücretlerinden kesilen verginin bir kısmının iadesi anlamına gelir...

Asgari geçim indirimi (AGİ),çalışanların ücretlerinden kesilen verginin bir kısmının iadesi anlamına gelir. Çalışanın medeni durumu, eşinin çalışıp çalışmaması ve çocuk sayısına göre değişir. Emekli çalışanlar da AGİ’den yararlanırlar. AGİ’nin tam ödenebilmesi için aile bildiriminin sürekli güncel tutulması gerekir. Ahmet Kıvanç, HABERTÜRK okurlarının sorularını yanıtladı.

EMEKLİ İŞÇİYE AGİ ÖDENİR Mİ?

Emekli olduktan sonra 10 yıldır özel bir şirkette çalışmaktayım, İşveren nisan ayında ücretsiz izne çıkardı, hala da ücretsiz izindeyim. İşveren, yıllık iznim dururken ücretsiz izne çıkartabilir mi? Çalışan emeklilere asgari geçim indirimi (AGİ) ödenir mi? Nasıl bir yol izlemeliyim? (Ömer F.)

Pandemi döneminde işçileri ücretsiz izne çıkarma hakkı tanınan işverenin, öncelikle işçiye yıllık iznini kullandırması daha adil olur. Ancak, işverenin ücretsiz izin yerine yıllık izin kullandırma zorunluluğu bulunmuyor. Bununla birlikte iş yerinizde ücretsiz izin konusunda çalışanlar arasında adaletsizlik söz konusu ise işveren hakkında eşit davranma ilkesine aykırılıktan dava açarak kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz.

Asgari geçim indirimi (AGİ) geçmişte her yıl fiş fatura toplanarak alınan vergi iadesinin yerine getirildi. Çalışanların ücretlerinden kesilen verginin bir kısmının iadesi anlamına gelir. Dolayısıyla emekli çalışanlar da diğer çalışanlar gibi asgari geçim indiriminden yararlanırlar. Bekâr veya eşi çalışan bir kişiye 2020 yılında aylık 220.73 TL AGİ uygulanmaktadır.

Özel sektörde ücretler kimi iş yerinde brütten, kimi iş yerinde ise net ücretten ödenebiliyor. Her iki durumda da işçinin asgari geçim indirimi ayrıca ödenir. AGİ, işverenin cebinden çıkan para değildir. Devletin bir tür vergi iadesi olarak yaptığı ödemedir.

Eşi çalışmayan, çocuğu bulunanlara daha yüksek AGİ ödenmektedir. AGİ’den eksiksiz yararlanabilmek için hem emekli çalışanların, hem de diğer çalışanların aile bildirimlerini güncellemeleri gerekir. Eşi işsiz kaldığında veya çalışmayı bıraktığında, çocuğu doğduğunda, öğrenim gören çocuğu mezun olduğunda bilgilerinde güncelleme yapmalı ki, gerçek AGİ’den yararlanabilsin.

İŞVEREN BİR AYIN ARDINDAN İŞÇİYİ YENİDEN ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTABİLİR Mİ?

Özel sektörde çalışıyorum. İşverence 1 ay ücretsiz izne gönderildim. Bir aylık süre dolduğunda işveren beni tekrar ücretsiz izne gönderbilir mi? Gönderirse nasıl bir yol izlemeliyim? (İsimsiz)

Kovid-19 pandemisi dolayısıyla işten çıkarma yasağı ilk olarak 3 aylığına 17 Nisan’da getirildi. Bir aylık uzatma 17 Ağustos’ta sona erecek. Son çıkan yasanın ardından kararnameyle 17 Eylül’e kadar yeni bir uzatma yapıldı. İhtiyaç duyulursa, 17 Eylül’den sonra da her defasında en fazla 3’er aylık sürelerle 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabilecek. Normalde İş Kanunu uyarınca rızası olmadan işçi ücretsiz izne çıkartılamaz. Rızası dışında ücretsiz izne ayrılan işçinin iş akdini feshederek kıdem tazminatını talep etme hakkı bulunuyor. Fakat işten çıkarma yasağı süresince işveren işçiyi ücretsiz izne ayırabiliyor. Ücretsiz izne ayrılan işçiye ayda 1.168 TL nakdi ücret desteği sağlanıyor. İşverenin hangi işçiyi hangi durumda ücretsiz izne ayırabileceğine dair bir kısıtlama bulunmuyor.

İşten çıkarma yasağı ve buna bağlı olarak ücretsiz izni uzatma yetkisi veren kanun uyarınca işten çıkarma yasağı devam ettikçe işveren sizi yeniden ücretsiz izne çıkartabilir. Ücretsiz izne çıkartılmanızı haklı fesih sebebi yapamazsınız. Ancak, işveren ücretsiz izin uygulamasında keyfi davranırsa, aynı ofiste veya birimde aynı işi yapan kişilerden bir kısmını devamlı normal çalıştırırken, sizi sürekli ücretsiz izne çıkartıyorsa, işverenin eşit davranma ilkesine aykırılığını haklı fesih sebebi yapıp kıdem tazminatınızı talep ederek işten ayrılabilirsiniz.

SSK’DAN 2 YIL DAHA ERKEN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ

1971 doğumluyum. 24/07/2000’de SSK girişim var. Toplam prim gün sayısı 6000. 12/09/2007’de memuriyete başladım. Ne zaman ve kaç yaşında emekli olabilirim? Askerliği sigorta girişinden önce 18 ay yaptım, borçlanırsam emeklilik yaşını öne çeker mi? (Ramazan A.)

Ramazan Bey, 8 Eylül 1999 tarihinden sonra ilk defa çalışmaya başlayan memurlar 25 hizmet yılını (9000 prim günü) tamamlamaları şartıyla, kadın ise 58, erkek ise 60 yaşında emekli olabilirler. 8 Eylül 1999 sonrası memurluğa başlayanların askerlik borçlanması emeklilik tarihini öne çekmez ama prim gününü artırır. Memurluktan önceki SSK’lı çalışmalarınız toplam hizmet sürenize eklenir. Askerlik borçlanması yaptığınızda emekli ikramiyeniz, borçlanma yaptığınız süre kadar artar ve emekli aylığınızı yükseltir.

Diğer taraftan, Emekli Sandığı yerine SSK’dan emekli olmayı tercih ederseniz, askerliği işe girmeden önce yaptığınız için sigorta başlangıç tarihiniz askerlik borçlanmasıyla 8 Eylül 1999 tarihinden öne çekileceğinden 58 yaşında emekli olabilirsiniz.

NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?

16/05/1968 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 01/01/1998’dir ve 6036 prim günüm bulunuyor. Halen bir şirkette çalışmaktayım. Askerlik borçlanması yaparak veya yapmadan ne zaman emekli olurum? (Köksal E.)

Askerliği ne zaman ve kaç gün yaptığınızı belirtmemişsiniz. Ancak, işe giriş tarihiniz itibarıyla, askerlik borçlanması yapmazsanız 25 yıl sigortalılık, 5900 prim günüyle 57 yaşında emekli olursunuz. Askerliği işe girmeden önce yaptıysanız, 185 günlük askerlik borçlanması yaptığınız takdirde emeklilik yaşınızı 56’ya çekersiniz. Askerliği işe girdikten sonra yaptıysanız, askerlik borçlanması emeklilik tarihinizi değiştirmez.



Kaynak: Ahmet Kıvanç / Haber Türk