Doğum Parası (Geçici İş Göremezlik Ödeneği) Nasıl Hesaplanır? / Hüseyin İrfan Fırat
(11.10.2019)
SORU: 2 yıldır özel bir işyerinde SSK’lı olarak çalışıyorum. Doğumda neye göre SSK tarafından ödeme yapılıyor? Ben doğum...

SORU: 2 yıldır özel bir işyerinde SSK’lı olarak çalışıyorum. Doğumda neye göre SSK tarafından ödeme yapılıyor? Ben doğum parası alabilecek miyim ve ne kadar ödeme alabilirim?

Geçici iş göremezlik ödeneği

Sorunuzun yanıtına önce bir ayrımı koyarak başlayalım. Sigortalılara çalışmakta iken, hastalanmaları, iş kazasına uğramaları ve/veya analık (doğum) gibi nedenlerle iş göremez ( istirahatli ve rapor ) hale düşmeleri durumunda SGK tarafından bir ödeme yapılmaktadır. Bu ödemenin adı ‘GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ’dir.

Doğum yardımı ve geçici iş göremezlik ödeneği farkı

Halk arasında bu ödemeye rapor parası da denmektedir. Kadın işçiler ise analık sebebiyle istirahatli olduklarında bu ödemeyi doğum parası olarak adlandırmaktadırlar. Bu da bir kavram karışıklığına neden olmaktadır. Çünkü devlet tarafından doğum yapan ailelere 15.05.2015 tarihinden geçerli olmak üzere bir doğum yardımı yapılmaktadır. Bunun geçici iş göremezlik ödeneği ile bir ilişkisi yoktur.

Geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanma şartları

Şimdi bu ayrımı böylece koyduktan sonra geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanma koşullarına bakalım. Öncelikle temel şart, doğum yapan kadın işçinin sigortalı bir işte doğum istirahatine çıktığı tarihte fiilen çalışıyor olmasıdır. Doğum istirahatinden önce işten ayrılan ve/veya işten çıkarılan kadın işçi geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanamaz. Bu nedenle analık sebebiyle çalışma hayatına bir müddet ara vermek amacıyla işten ayrılan kadın çalışanlar bu konuya dikkat etmeliler. Böyle bir düşünceleri varsa doğum istirahatinin sonunda işten ayrılmalılar ki geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanabilsinler.

İkinci koşul SGK tarafından yetkilendirilmiş bir hastaneden doğum raporu alınması ki zaten kadın çalışan gebeliğinin 32’nci haftasında doktoruna istirahat açtırmak durumundadır. Doğum sonrasında da bu istirahat kapatılmalıdır.

Son olarak da prim ödeme gün şartı olarak doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması gerekmektedir.

Hesaplanma ve ödenme biçimi

Geçici iş göremezlik ödeneği sigortalının son 3 ayda elde ettiği ortalama günlük ücret kazancı üzerinden hesaplanarak ödenir. Bunu bir örnekle açıklayalım. Asgari ücretli bir çalışanın son 3 ayda düzenli çalışıp aşağıdaki gibi kazanç elde etsin.

1. ay 2,558.40

2. ay 2,558.40

3. ay 2.558.40

Toplam 7,675.20

Bu tutarın ortalama günlük kazancını bulmak için 7.675.20, 90 güne bölünür ve 85,28 TL günlük kazanç sonucuna ulaşılır. SGK bu tutarın 2/3’ünü ödediği için, ödenecek tutar 85,28 TL’nin analık halinde istirahat süresi olan 16 haftayla, yani 112 günle çarpılması suretiyle hesaplanır.

56,85 X 112 = 6.367.5. TL Yani doğum yapan bir sigortalı kadın işçiye 112 gün istirahati karşılığında SGK tarafından 6.367.5 TL geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

Bu tutar doğum raporu sigortalının doktoru tarafından açıldıktan sonra sigortalının çalıştığı işyerinin raporu sistemden onaylaması ile PTT veya banka aracılığı ile ödenmektedir. Ödemeler parçalı olabileceği gibi istirahat süresi sonunda toplu da olabilmektedir.



Kaynak: Birgün