SGK Borçlanması Yapacaklar Dikkat! Aralık Ayı Fırsatı / Ahmet Kıvanç
(27.11.2019)
Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılan borçlanma bedelleri asgari ücrete göre belirleniyor. Asgari ücret her yıl...

Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılan borçlanma bedelleri asgari ücrete göre belirleniyor. Asgari ücret her yıl 1 Ocak’ta artırılıyor. Asgari ücretteki artış, borçlanma bedellerine de aynı oranda yansıyor. SGK’ya borçlanmayı 31 Aralık 2019 tarihine kadar yapanlar, yeni yıldaki artıştan etkilenmeyecekleri için avantaj elde ederler. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç yazdı.

Asgari Ücret Tespit Komisyonu pazartesi günü 2020 yılında uygulanacak asgari ücreti belirlemek için toplanacak. 2019 yılında uygulanan asgari ücret geçen yıla göre yüzde 26 oranında artırılmıştı. 2020 yılında uygulanacak asgari ücretin ne kadar artırılacağı, aralık ayının ilk yarısında belli olacak. Artış yapılırken 2019 için yüzde 12 olması öngörülen enflasyonun mu, yoksa 2020 yılı için hedeflenen yüzde 8.5 enflasyonun mu dikkate alınacağı merak ediliyor. Baz alınan enflasyonun üzerine, genelde refah payı da ekleniyor. 2019 yılı enflasyon tahmini dikkate alınırsa yüzde 15 dolayında bir artış söz konusu olacak.

Askerlik, doğum ve yurt dışı borçlanması başta olmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılan borçlanmalarda primler, asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında kişilerin tercih ettiği kazanç tutarının yüzde 32’si üzerinden ödeniyor. 2019 yılında borçlanma yapanlar bir gün için 27.29 TL ile 204.67 TL arasında değişen tutarlarda prim ödüyorlar. Borçlanmayı 1 Ocak’tan itibaren yapanlar ise asgari ücretteki artışa bağlı olarak daha yüksek tutarda prim ödeyecekler.

Borçlanmayı 31 Aralık tarihine kadar yapanlar ise bu artıştan etkilenmeyecekler. Hemen hatırlatalım, borçlanma tutarlarının bir ay içinde ödenmesi gerekiyor. Yurt dışı borçlanmalarında ise üç aya kadar ödeme imkânı bulunuyor. Yeni asgari ücretin borçlanmaları nasıl etkileyeceğine bakalım.

ASKERLİK BORÇLANMASI

SGK’ya en yaygın olarak, er ve erbaşlıkta geçen süreler ile yedek subay okulundaki süreler için askerlik borçlanması yapılıyor. Askerliğini işe girmeden önce yapanlar askerlik borçlanmasıyla sigorta başlangıç tarihini de öne çekebildikleri için prim günü eksiği bulunmayanlar da askerlik borçlanmasını tercih ediyor.

2019 yılında 18 ay, yani 540 gün askerlik borçlanması yapanlar en düşük prim tutarı üzerinden 14 bin 736 lira ödüyorlar. Yüksek emekli aylığı almak için brüt asgari ücretin iki katı üzerinden prim yatıranlar da 29 bin 473 lira ödüyor.

Asgari ücret yüzde 15 oranında arttığında en düşük rakamdan askerlik borçlanması yapanlar 16 bin 946 lira prim ödeyecekler. Askerlik borçlanma maliyetleri 2 bin 210 lira artacak.

DOĞUM BORÇLANMASI

Askerlik borçlanmasının ardından en yaygın borçlanma doğum sonrası çalışmaya ara veren kadınlar tarafından yapılıyor. Doğumdan sonra çocuğun hayatta kalması koşuluyla, her bir çocukta, sigortasız geçen sürelerin 2 yıla kadar kısmı için doğum borçlanması yapılıyor. Toplam 3 çocuk için 6 yıla kadar borçlanma imkânı bulunuyor.

Bu yıl en düşük prim üzerinden borçlanma yapan kadın sigortalı, bir çocuk için 720 gün borçlanma yaptığında 19 bin 649 lira, iki çocuk için borçlanma yaptığında 39 bin 298 lira, üç çocuk için borçlanma yaptığında da 58 bin 946 lira ödüyor.

Asgari ücret yüzde 15 oranında artırıldığında doğum borçlanması maliyeti bir çocukta 22 bin 596 liraya, iki çocukta 45 bin 192 liraya, üç çocukta ise 67 bin 788 liraya çıkacak. Çocuk başına borçlanma maliyeti 2 bin 947 lira artacak.

YURT DIŞI BORÇLANMASI

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları 3201 sayılı kanun kapsamında borçlanma yaparak Türkiye’de emeklilik hakkı elde ediyorlar. 1 Ağustos 2019 tarihinde yürürlüğe giren kanunla yurt dışı borçlanmalarda prim oranı yüzde 32’den yüzde 45’e çıkartıldı. Gurbetçiler bir günlük borçlanma için 27.29 TL yerine 38.38 TL prim ödüyorlar. Gurbetçi bir evkadını 5400 gün borçlanma yaptığında bugün için 207 bin lira ödemesi gerekiyor. Asgari ücret yüzde 15 arttığında aynı kadın gelecek yıl 31 bin 300 lira daha fazla, yani 238 bin lira ödeyecek.

BORÇLANMA YAPILACAK STATÜYE DİKKAT

Birden fazla statüde çalışması bulunan, yani farklı dönemlerde 4/a’lı, 4/b’li veya 4/c’li olarak çalışmış olan kişiler borçlanma yaparken dikkatli olmalı. Çünkü borçlanılan süreler, borçlanmanın yapıldığı tarihteki statüye veya en son çalışılan statüye sayılıyor. Örneğin, geçmişte 4/a’lı çalışması bulunan ancak şu anda 4/b’li olarak çalışmakta olan kişi askerliği hangi dönemde yapmış olursa olsun, borçlanmayı bugün yaparsa askerlik süreleri 4/b statüsündeki çalışma sürelerine eklenir. Bu kişi 4/b’li olarak emekli olacaksa sorun yok. Ama 4/a’dan, yani SSK’lı olarak emekli olmak istiyorsa borçlanmayı 4/a’lı çalışırken yapmalı.

BORÇLANMA PRİMLERİNİ İŞVERENE BİLDİRİP VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANIN

Gelir Vergisi Kanunu, SGK’ya ödenen borçlanma primlerinin kazançlardan indirilmesine olanak sağlıyor. Askerlik, doğum borçlanması başta olmak üzere tüm borçlanma primleri vergi matrahından indirilebiliyor. Böylece daha az vergi ödeniyor.

Bu haktan yararlanabilmek için borçlanmanın çalışırken yapılması zorunlu. İşten ayrıldıktan sonra veya bir işte çalışılmayan dönemde yapılan borçlanmalar için vergi indiriminden yararlanılamaz.

Borçlanma yaptıktan sonra ödeme belgesinin işverene verilmesi gerekiyor. Belge işverene verildiği aydan başlayarak, ödenen prim tutarının tamamı kazançtan indirilebiliyor.

Örneğin, bir çocuk için 19 bin 649 lira doğum borçlanması yapan bir kadın, vergi indiriminden yararlandığında ödediği primin yaklaşık 4 bin lirasını geri alabilir.

Ücretlilerin yanı sıra serbest meslek kazancı elde edenler de yaptıkları borçlanmalar için bu haktan yararlanabilirler.

HANGİ SÜRELER İÇİN BORÇLANMA YAPILABİLİR?

– Ücretsiz doğum izinleri,

– Sigortalı kadınların, üç çocuğa kadar, her çocuk için çalışmadıkları sürelerin 2 yıla kadar kısmı,

– Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreler,

– Kamu görevlilerinin personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,

– Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,

– Sigortalı olmaksızın yapılan 1 yıla kadar avukatlık staj süreleri,

– Sigortalıların beraatla sonuçlanan tutukluluk veya gözaltı süreleri,

– Grev ve lokavtta geçen süreler,

– Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,

– Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,

– 13 Şubat 2011 tarihinden sonra, 4857 sayılı İş Kanunu’na göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri,

– Sigortalı olmaksızın, 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun’a göre yurt dışına gönderilenlerin, yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim süreleri,

–Türk vatandaşlarının yurt dışı borçlanması.



Kaynak: Haber Türk