Staj Sigortası Olan Doğum Borçlanması Yapabilir Mi? / Sezgin Özcan
(02.12.2019)
Eşim 5 Ocak 1977 doğumlu. Ticaret Lisesi staj sigortası 1994-1995 yıllarında gerçekleşmiş. 2001 yılında evlendik, 2002...

Eşim 5 Ocak 1977 doğumlu. Ticaret Lisesi staj sigortası 1994-1995 yıllarında gerçekleşmiş. 2001 yılında evlendik, 2002 ve 2006 yıllarında iki doğum yaptı. Hiç sigortalı çalışmadı. Doğum borçlanması yapması mümkün mü? Sigortalı bir işe başlasa emeklilik koşulları nelerdir? Rifat Erbaş

Staj döneminde emeklilik için gerekli olan ve uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden, staj sigortası emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. Ancak 4/a (SSK) kapsamında kısa vade sigorta kollarına prim bildirilen staj süresine ilişkin staj başlangıcı, doğum borçlanmasında sigorta başlangıcı kabul ediliyor. Buna göre eşiniz iki çocuğunuz için de 720'şer günden 1440 gün (4 yıl) doğum borçlanması yapabilir. Staj sigortası emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmadığından ve eşinizin emeklilik için gerekli olan uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin sigortası olmadığından, sigorta başlangıç tarihi, borçlanma primlerini ödeyeceğiniz tarihten borçlandığınız gün sayısı kadar geri gelmek suretiyle tespit edilir.

Örneğin iki çocuk için 1440 gün (4 yıl) borçlanma yapıp, borçlanma primlerini de 15 Ocak 2020 tarihinde ödediğinizi varsayarsak, eşinizin sigorta başlangıç tarihi 15 Ocak 2016 kabul edilir. Buna göre, 7200 prim günü ve 58 yaş veya 5400 prim günü ve 61 yaş şartlarını sağladığında 4/a (SSK) statüsünden emekli olmaya hak kazanabilir.

Emekli çalışan hangi durumda kıdem tazminatına hak kazanır?

2007 Şubat ayında TSK'dan emekli oldum. 2007 Mart ayından beri bir özel şirkette SGK'ya kayıtlı olarak çalışmaya devam ediyorum. Araştırmalarımda emekli olup da benim gibi kayıtlı çalışanların diğer çalışanlardan bir farkı olmayıp, aynı haklara sahip olduğu bilgisine ulaştım. 13 yıldır aynı firmada çalışıyorum ve sağlığım elverdiğince de çalışmayı düşünüyorum. İşverenin isteği ya da kendi isteğimle işten ayrılmam durumunda İş Kanununun kıdem tazminatı hak ediş kurallarına göre hangi durumlarda haklarımı alabilirim? Adnan Karaca

Emekli olduktan sonraki çalışmanız sosyal güvenlik destek primine tabi çalışma olduğundan, ikinci bir emeklilik hakkı vermez. Dolayısıyla emeklilik nedeniyle işten ayrılmanız ve buna bağlı olarak kıdem tazminatına hak kazanmanız söz konusu olmaz.

Ancak işveren tarafından 4857 sayılı İş Kanununun 25. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışınız dışında bir nedenle işten çıkarılmanız ya da İş Kanununun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlerden birine bağlı olarak işten ayrılmanız halinde kıdem tazminatına hak kazanırsınız.



Kaynak: Sözcü Gazetesi