İhbar Tazminatını Sadece İşveren Mi Öder? / Sezgin Özcan
(19.11.2019)
Belirsiz süreli iş sözleşmesini sona erdirmek isteyen tarafın, iş sözleşmesinin feshinden önce durumu diğer tarafa...

Belirsiz süreli iş sözleşmesini sona erdirmek isteyen tarafın, iş sözleşmesinin feshinden önce durumu diğer tarafa bildirmesi gerekiyor. Bildirim süresi, çalışanın o işyerindeki çalışma süresine göre iki hafta ile sekiz hafta arasında değişiyor.

Bildirim süreleri, çalışma süresi;

– 6 aydan az olan işçi için 2,

– 6 aydan 1.5 yıla kadar olan işçi için 4,

– 1.5 yıldan 3 yıla kadar olan işçi için 6,

– 3 yıldan fazla olan işçi için 8 hafta.

Bu süreler asgari süreler olup, sözleşmeler ile artırılabiliyor.

Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin ne zaman sona ereceği başlangıçta belli olmadığından, bildirim süresi ile tarafların sürpriz sözleşme fesihlerinden korunması, önlem almak için zaman kazanmaları amaçlanmıştır.

Sözleşme işveren tarafından sona erdiriliyorsa, çalışan bildirim süresi sonunda işsiz kalacağını önceden öğrenip, yeni bir iş arayacaktır.

Sözleşmenin çalışan tarafından sona erdirilmesi durumunda da işveren bildirim süresinin sonunda çalışanın işten ayrılacağını öğrenip tedbir alacak, gerek duyarsa yeni bir çalışan arayışına girecektir.

★★★

Yasa hükmüne göre, işveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebiliyor. Yani iş sözleşmesinin işveren tarafından sona erdirilmesi halinde, işveren bildirim süresi yerine, bildirim süresine ilişkin ücreti peşin ödeyerek, iş sözleşmesini sona erdirebiliyor.

Örneğin, çalışma süresi 3 yıldan fazla olan çalışanın sözleşmesini sona erdirmek isteyen işveren 8 hafta önceden çalışanına haber vermek zorunda. Ancak isterse 8 haftalık ücretini ödeyip, bildirim süresini beklemeden iş sözleşmesini sona erdirebiliyor.

Yasa hükmünde bildirim iki taraf için de öngörüldüğünden, iş sözleşmesinin çalışan tarafından sona erdirilmek istenmesi durumunda da çalışanın işverene önceden haber vermesi gerekiyor.

Örneğin, yine çalışma süresi 3 yıldan fazla olan çalışan, işten ayrılmak istemesi halinde 8 hafta önceden işverene haber vermek zorunda. Yani işten ayrılmak isteyen çalışan “Ben yarın işten ayrılıyorum” diyemiyor.

HABER VERMEZSE NE OLUR?

Yerleşik algı, ihbar tazminatının işveren tarafından yapılan bir ödeme olduğu şeklinde olsa da yasa hükmüne göre, bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorunda. Buna “ihbar tazminatı” deniyor.

İşveren, işten hemen ayrılmak isteyen çalışanın, bildirim süresi sonuna kadar çalışmasını isteyebilir. Çalışan buna uymaz ise bu defa işveren bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat isteyebilir. Zira yasa hükmüne göre, bildirim şartına uymayan taraf çalışan olsa da bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorunda.

HAKLI NEDENLE FESİH

İş sözleşmesi, İş Kanunu'nun 24. maddesinde sayılan nedenlere bağlı olarak çalışan tarafından, 25. maddesinde sayılan nedenlere bağlı olarak da işveren tarafından haklı nedenle feshedilebiliyor.

Haklı nedenle fesih halinde, sözleşmeyi kim sona erdirmiş olursa olsun bildirim süresi verilmesi gerekmiyor. Dolayısıyla da iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz olarak fesheden tarafın tazminat ödemesi gerekmiyor.

 



Kaynak: Sözcü Gazetesi