Türkiye, COVİD-19'la mücadelede dün yeni bir sayfa açtı. Tedbirler artırıldı. Hem sosyal alanda hem de çalışma hayatında 'Ya aşı ya da PCR' şartı başladı.Herkes bu uygulamaya odaklandı. İşveren ve çalışanların haklarını, Faruk Erdem 10 soruda yanıtladı.

1- Çalışma Bakanlığı yazısı ile aşıyı zorunlu mu yaptı?
Hayır. Aşının zorunlu olabilmesi için yasa çıkması gerekiyor. Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu yazı ile iş sağlığı ve güvenliği açısından tedbir alınmasını istedi.

2- İşveren testi zorunlu tutabilir mi?
İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası kapsamında salgın önlemleri olarak aşı ya da PCR testi zorunluluğu getirebilir.

3-Çalışanlar PCR testi yaptırmak zorunda mı?
Eğer işveren yazılı olarak bu tedbiri almış ve bildirmişse, çalışanlar PCR testi yaptırmak zorunda. Kapıda ateş ölçülmesi, maske takılması gibi işyerinde alınan diğer tedbirler gibi bu kurala da uymak gerekir.

4- Aşı olmayan çalışanın hakları var mı?
Çalışanlar aşı olmaya zorlanamaz. Ancak tedbirlere uymak zorunda...

5- Aşı olan çalışanların hakları neler?
Eğer hayati bir durum varsa işi bırakabilirler. Bu sürede ücretleri ödenir. İş Kanunu 24. Maddesi gereğince de tazminat alabilirler.

6- İşveren aşı yaptırılmasını zorunlu tutabilir mi?
İşveren aşı yapılmasını zorunlu tutamaz.
Bunun için yasa gerekiyor.

7- Test ücretini kim karşılayacak?
Şu anda devlet hastanelerinde test ücretsiz uygulanıyor. Ancak özel hastanelerde ücretli. Şu an test ücretiyle ilgili düzenleme yok.

8- Test yaptırmayan işten atılabilir mi?
Test yaptırmayan ya da aşı olmayan çalışan bu sebeple işten atılamaz. Ancak iş hukuku açısından işçinin virüs bulaştırma riski bulunuyorsa işveren 'geçerli fesih' yapabilir. Geçerli fesihte işveren işçinin ihbar ve kıdem tazminatını ödüyor.

9- Virüse yakalanan işten atılabilir mi?
Virüse yakalandığı için bir işçinin işten atılması söz konusu olamaz. Ancak iş kanunu 25. Madde gereğince sağlığına dikkat etmeyen ya da başkalarına hastalık bulaştırma riski olan işçiler alınan tedbirlere uymazlarsa işten atılabiliyor.
Ayrıca işçinin hastalığının tedavi edilemez olmasının sağlık kurulunca tespiti gerekiyor.

10- Çalışanlar işi bırakabilir mi?
Çalışanların sağlıklarını tehlikeye düşürecek bir durum söz konusu ise bu durum düzeltilene kadar işten kaçınma hakkı bulunuyor. İşyerinde hastalık bulaşma riski varsa haklı fesih ile tazminat alıp ayrılma hakları bulunuyor.

İŞVERENİN GÖREVLERİ
 İŞ sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm tedbirleri almak zorunda.
 BU tedbirlere uyulup uyulmadığını takip eder.
 HER durum için (Covid dahil) risk değerlendirmesi yapar.
 ALINAN tedbirlerin maliyeti çalışana yansıtılmaz.

ÇALIŞANIN GÖREVLERİ
 KENDİSİNİN ve diğer çalışanların sağlığını tehlikeye düşüremez.
 KONULAN kural ve talimatlara uymak zorundadır.
 RİSK değerlendirmesi sonucu belirlenen kurallara uyar.
 İŞYERİNDE sağlığını tehdit eden durumlarla ilgili tedbir isteyebilir.
 HAYATI tehlike durumunda tedbir alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınabilir.
 BU durumda ücreti ödenir.