SGK aslında kanayan yaralarından bir tanesi de anlaşmalı boşanma ile ,eski eşle birlikte tekrar yaşama bu konu da ALO 170 ve SGK İL/SGM yapılan şikayetlerle birlikte ünitelerce Denetim yapılmak üzere ağırlıklı olarak görevler Denetmenlere veriliyor.

Bu konuda SGK Denetmenlerini haklı çıkaran 2016 yılında Yüksek Yargının verdiği kararlar vardır.

Gayri ahlaki bir durum olmasına rağmen yetim kız çocuğu boşandığı eşi ile değil,bir başkası ile aynı evi paylaştığında SGK Denetim yetkisi yoktur.

Yasa da özellikle boşandığı eşi ile tekrar yaşamamak üzerine bu kız çocuklarına ,yetim aylığı bağlanmadan önce hukuken bir geçerli olmasa da uyarı amacı ile taahhütname imzalatılıyor.

**

T A A H H Ü T N A M E

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

………………….    Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü

….………………….      Sosyal Güvenlik Merkezi

 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 56 ncı maddesinin son fıkrasındaki “Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların, bağlanmış olan gelir ve aylıkları kesilir. Bu kişilere ödenmiş olan tutarlar, 96 ncı madde hükümlerine göre geri alınır.” hükmü gereğince; boşandığım eşimle fiilen birlikte yaşamadığımı, bu beyanımın aksi durumunun tespiti halinde hukuki sorumluluğumla birlikte, tarafıma yersiz ödenen/ödenecek gelir/aylık/evlenme ödeneğini 5510 sayılı Kanunun 96 ncı maddesi hükümleri doğrultusunda Kurumunuza geri ödeyeceğimi beyan ve taahhüt ederim.

**

Konuyla ilgili yazdığımız yazılarda öncelikle bu işin altında yatan asıl nedenin artık evliliklerinin son yıllarda boşanmayla artış nedeni,ekonomik yönden yaşanan sıkıntılar buna bağlı şiddet unsurları da ağırlık kazanırken,yetim ise kız çocuğunun hak sahibi sıfatıyla anne /babadan aylık yada gelir hakkının tekrar kazanılması gündeme getiriyor.

Kısaca ,ekonomik koşullar bu aylığı alamaya zorluyor.

İşsizlik,küresel ekonomik krizler,artan kredi kartları borçları,bireysel ihtiyaç kredileri,karşılanamayan sağlık harcamaları,aşırı tüketim,ev ve otomobil gibi ihtiyaç kredileri,emekli kocanın aylığı yanında çalışmayan kadının anne veya babasından kalan yetim aylığını /geliri alarak aile bütçesine katkı,biriken ev kiraları,işverenlerinden kıdem tazminatı alma gibi şartlar karşısında gayri ahlaki olan yollara başvuruyorlar. 

Bu konuda şikayetçilerin başında hileli boşanmayla aylık/gelir alanları başta anneleri-babaları-kardeşleri-yakın akrabaları-kavgalı oldukları komşuları tarafından şikayet ediliyorlar.

Son yıllarda okuyan kesim ise bu hileli boşanmalara karşı tedbirler almaya başlayarak ,gizli sürdürülen bu soruşturmalara karşı tedbirler alıyorlar,buna rağmen denetim raporuyla aylık/gelirin kesilmesi halinde SGK davalık olunuyor.

-  Öncelikle boşanan koca ,boşanma ilamını tescil edildiği tarihten itibaren derhal ADNKS ikametini ,yeni adrese taşıyor.(1.Derece akrabası olan,anne yada baba evine,kardeşinin yanına yada yeni bir semtte kiraladığı bir eve)

-  Boşanma tarihi ile birlikte ,komşularına göstermelik ,evden de bir miktar eşya alarak taşınma havası veriliyor.Apartman da yada eski oturduğu mahalle de tanıdıkları ile vedalaşıyor

-  Özellikle adres değişikliğini boşanma tarihini takip eden ilk hafta içinde gerçekleştiriyor.

-  Üzerine kayıtlı,su,elektrik,telefon,doğalgaz,kablolu tv,internet iptal ettiriyor.

-  Ortak mülkiyet ise,emlak vergisinde adres değişikliğini bildiriyor,gerekirse kiracı sözleşmesi yapıyor.

-  Seçmen kayıtını ise ilk seçimlerde yeni ikamet adresine gönderilmesini sağlıyor.

-  Çalıştığı işyerine başvurarak adres değişikliğini ,boşanma ilamını, maaş hesabının yatırılması için yeni hesap numarasını,ortak hesapları varsa ona dair hesaba para yatırılmamasını istiyor.

-  İkamet adresinin bulunduğu kolluk kuvvetlerine müracaat ederek değişiklik bildiriliyor.

-  Muhtarlığı da bilgi veriliyor.

-  Haftanın belirli günlerinde çocuklar ile dışarıda görüşülüyor.

-  Kimsenin tahmin etmeyeceği saatlerde ev de kalınıyor,erkenden ev terk ediliyor,sır gibi eve geliş gidişler herkesten saklanıyor.

-  Apartman aidatlarını boşanan eş ödemiyor.

-  Tüm komşular ve esnaf ile görüşülmüyor.

Böylece geliştirdikleri önlem taktiklerle birlikte ''Boşandıkları  eşle eylemli olarak birlikte yaşamadıklarını'' kanıtlamaya çalışıyor.(13/01/2016 Tarihinde yazmıştım)

Bu işin asıl çözüm yolu ILO ile Aile Sigortalarının olmaması yer almaktadır.

Çözüm yolu ,gelirin eşit dağılımı,eğitim seviyesini yükseltme,ahlaki değerlerde erozyona uğramamış olmak gerekiyor.

Muvazaalı boşananlar dini nikah kıyılması ile birlikte, kul hakkı ,tüyü bitmemiş yetim hakkı yemek günah olmasına rağmen bu kuralları hiçe sayarak,yetim aylığını hileli almakta  dini inançlarımıza ters düşmektedir.

a.)SGK Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile entegre sisteme geçmek suretiyle aylık boşananların listesini alarak,yetim aylığı başvurularını mercek altına alarak değerlendirebilir.

b.)İhbara gerek kalmadan özellikle Emekli Sandığına tabi yetim maaşı alan kız çocuğunun çalışıp(SSK/Bağ-Kur) çalışmadığını kontrol ederek gelir elde etmesi halinde, babasından yetim aylığı alıyorsa boşandığı eşiyle birlikteliğinin olup olmadığını tespit ederken yetim aylığı alma yönünde yapılan hile aşaması kontrol edilir.

c.)SGK Tahsis Birimlerinde bu konuyla ilgili bilgilendirme yazıları,basılı broşürler bulunmalıdır.

d.)SGK ve Adalet Bakanlığı arasında yapılan protokol ile birlikte Aile Mahkemelerinde boşanma davaları görülenler için ön uyarı anlamında ''Anlaşmalı Boşanma '' sonucunda haksız alınan yetim aylıklarının geri ödeneceği yönünde uyarıcı yazılara yer verilmesi.

e.)Baro ve SGK arasında protokol yapılarak bu konuda vekalet alan avukatların anlaşmalı boşanma yapanların uyarılması.

f.)SGK tüm birimlerinde bu konun ele alınması,konuyla ilgili Sivil Toplum Kuruluşları ile işbirliği,İçişleri Bakanlığına Bağlı Kaymakamlıklar,Nüfus Müdürlükleri,Muhtarlıklara konun boyutunu ele alan bilgilendirici afiş,broşürler ve yazılar yayınlanmalıdır.

g.)5510 sayılı yasada yasal düzenlemeye gidilerek anlaşmalı boşanmalara karşı geri iade alınacak maaşlara mevduata uygulanan en yüksek faiz işletilerek ekonomik boyutu yüksek tutulmalıdır.

h.)Anlaşmalı boşanmaların yoğun yaşandığı illerde seminer ve bilgilendirici toplantılar yapılmalı,bu işin hem ahlaki,hem dini ve hem de hukuki yönünü anlatılmalı,SGK Haftalarında, Cuma vaazlarında konu işlenmelidir.(29/01/2016 yazmışım)

SGK GENEL YAZISI İLE BİRLİKTE DENETMENLERİ BU KONUDA ŞEFFAF OLMAYA MI DAVET EDİYOR?

22/03/2018 Tarihinde Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü İç Yazı ile,incelemeler hakkında detay açıklamalara yer vermiştir.

Yazıda, yasa uyarınca, "Eşinden boşandığı halde, boşandığı eşiyle fiilen birlikte yaşadığı belirlenen eş ve çocukların bağlanmış olan gelir ve aylıklarının kesileceği, bu kişilere ödenmiş tutarların geri alınacağı" vurgulandı. Yazıda, muvazaalı boşanma denetimleri ve bu yöndeki denetim taleplerine yönelik olarak kurum içinde yapılan incelemelerde tespit edilen aksaklıklar şöyle sıralandı:

-Türk Medeni Kanunu'na göre, evlilik birliği gerçekleşmeksizin herhangi bir nedenle birlikte yaşayan kişilerle ilgili olarak kimlik paylaşım sisteminden kontrol yapılmadan denetim talebinde bulunuluyor.
-Talepte bulunan kız çocukları öncelikle gelir/aylığa hak kazanıp kazanmadığının tespiti yapılmadan denetime gönderiliyor.
-Eş ve kız çocuklarının boşanma tarihinin kendisinden gelir/aylık bağlanacak olan sigortalının (anne yada babanın) ölüm tarihinden önce olduğu durumlarda denetime gönderiliyor.
-Boşandığı eşi başka biriyle evlenmesine rağmen denetim talebinde bulunuluyor.
-Yeterli inceleme yapılmaksızın yalnızca tanık beyanlarıyla veya yerinde denetim yapılmadan kanaat oluşturuluyor.
-Denetime esas bilgi ve belgelerde çelişkiler bulunuyor, diğer kurumlardan ve kolluk kuvvetlerinden alınan bilgi ve belgeler ile denetim raporları arasında farklılıklar dikkate alınmadan karar veriliyor.
-Yargı organlarınca verilen kararlarda gözetilmesi gereken hususlara dikkat edilmeksizin inceleme ve denetim yapılıyor.
-Bazı denetim raporlarının sonuç bölümlerinde kesin kanaatler bildirilmiyor.

-Denetim raporlarında maddi hata boyutunu aşan kişilerin kimlik bilgilerinin adres bilgilerinin ve diğer esaslı unsurlardaki hataların gözlendiği ve hatta başka dosyadaki kişilerin bilgilerinin yer aldığı tespit edilmiştir.

Denetimde yukarıdaki hususlara uyulması istenmiştir.

Kurumun kontrol ve denetimle görevli memurlarınca yapılan denetimlerde boşandığı eşiyle fiilen yaşadığı kanaatinin oluşmasına karşın, söz konusu durumlara ilişkin bilgi ve belgelerle itiraz edilmesi durumunda itiraz konusu hususla ilgili yeniden denetim yapılması istendi.

A.)Hangi tarihler arasında fiilen birlikte yaşadıklarının denetim raporunda yer alması durumunda  o tarih dikkate alınarak yetim maaş/gelir kesilecektir.

B.)Tarih açıklanmaması halinde 5510/96 yazılı zamanaşımı süreleri dikkate alınacaktır.

SGK DENETMENLERİ BU KONUDA MÜCADELE ETMİŞ VE KURUM ADINA BİR ÇOK HİLELİ BOŞANMA OLAYINI BOZMUŞTUR

‘’Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından gerçekleştirilen anlaşmalı boşanma araştırmaları neticesinde oluşturulan raporlarda; 2008-2011 döneminde 9 bin 702, 2012 yılında 3 bin 8, 2013 yılında 3 bin 338, 2014 yılında 2 bin 515 ve 2015 yılı ilk beş ayında da 940 hak sahibinin yetim aylığının, boşandığı eşiyle birlikte yaşaması gerekçesiyle kesilmesi istenmiştir. Oluşan bu raporlar neticesinde gerek hak sahibinin aldığı yetim aylığı, gerek sağlık harcamaları yönünden Genel Bütçe’de de yük olarak yer alan milyonlarca liralık Kurum zararının önüne geçilmesine çalışılmaktadır.”

2016-2017 ve 2018 yıllarında Denetimler yapılmıştır.Tüm denetimlerle 20 Bin ila 30 Bin arasında hileli boşanma dosyaları incelemeye alınmıştır.

Genel yazı Denetime sadece yukarıdaki bilgiler ışığında revizyon yapılmıştır.

Denetimler eskiden olduğu gibi devam edecektir.

Not:Genel yazı aslında 2016 yılında yazdığımız konular üzerinde yoğunlaşmıştır.