Vergilendirmede İlişkili Kişi ve Transfer Fiyatlandırması / Veysi Seviğ
(16.02.2018)
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında hükme bağlandığı üzere “Kurumlar ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat...

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında hükme bağlandığı üzere “Kurumlar ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır.”

Söz konusu kanun maddesinin 6’ncı fıkrası gereği olarak da “Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarının uygulanmasında hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır.

Ancak bu çerçevede “ilişkili kişi”ler ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satım işlemlerine ilişkin transfer fiyatının tespit edilmesinde belli bir dönem için uygulanacak yöntem, mükellefin istemi üzerine idare ile anlaşılarak belirlenebilir. Bu tür anlaşmalar “Peşin Fiyatlandırma Anlaşması” olarak isimlendirilir.

Belli bir dönem için yapılan anlaşma ile “Transfer Fiyatlandırması Yöntemi” kapsamında; ilişkili kişiler ve işlemler, anlaşmanın süresi, transfer fiyatı (kâr marjı, faiz oranı, bedel, fiyat vb.) ve kritik varsayımlar gibi hususlar belirlenmektedir.

Peşin fiyatlandırma anlaşmasının kapsamına kurumlar vergisi mükellefleri girmektedir. Bu çerçevede;

  • Kurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle yaptıkları yurt dışı işlemleri,
  • Kurumlar vergisi mükelleflerinin serbest bölgelerde faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükellefleriyle ilişkili kişi kapsamında yaptıkları işlemleri,

Serbest bölgede faaliyette bulunmayan kurumlar vergisi mükellefleri ile ilişkili kişi kapsamında yaptıkları işlemler ile ilgili olarak belirlenecek yöntem konusunda idareye başvurmaları mümkün bulunmaktadır.

Konuya ilişkin olarak mükellefler yazılı başvurudan önce idare ile ön görüşme yapabilmektedirler. Bu bağlamda ön görüşmede anlaşmanın kapsamı ve ilgili işlemler ile anlaşma başvurusunun uygunluğu gibi konular ele alınmaktadır.

Peşin fiyatlandırma anlaşmasına ilişkin süreç, mükellefin yazılı başvurusu ile başlamaktadır. Söz konusu başvuru “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkındaki 3 Seri Numaralı Tebliğ ekinde yer alan başvuru formuna uygun olarak yapılır. (07.12.2017 gün ve 30263 sayılı Resmi Gazete.)

Anlaşma için idareye başvuruda bulunan mükelleflerin sunmaları gereken temel bilgi ve belgeler aşağıda yer almaktadır.

  • Başvuru formu,
  • Üstlenilen işlevleri, sahip olunan riskleri ve kullanılan varlıkları içeren tüm bilgiler,
  • Kritik varsayımlara ilişkin bilgiler ve gerekçeleri (önerilen transfer fiyatlandırması yöntemi ile bu yöntemin seçimine ve uygulanmasına esas teşkil eden koşullara ve varsayımlara ilişkin açıklamalar, analizler ve yapılan diğer çalışmalar.)
  • Gayri maddi varlıkların mülkiyetine ve alınan veya ödenen gayri maddi hak ve bedellerine ilişkin bilgi, 
  • İlişkili kişiler tarafından farklı muhasebe standartları ve yöntemleri kullanılıyor ise bunlara ilişkin bilgi,
  • Başvuru tarihinin içinde bulunduğu hesap dönemine ilişkin ürün maliyetleri,
  • İlişkili kişiler arasında işlemlere uygulanan şirket içi fiyatlandırma politikası,
  • Başvuru tarihinin içinde bulunduğu hesap döneminde ilişkili ve ilişkisiz kişilerle yapılan işlemlerin miktarı ile fatura, dekont ve benzeri belgeler,
  • İlişkili kişilerin son üç yıla ilişkin mali tabloları, gelir veya kurumlar vergisi beyanname örnekleri, yurtdışı işlemlerine ait sözleşmelerin örnekleri,
  • Önerilen transfer fiyatlandırması yöntemini destekleyen son üç yıla ait finansal veriler ve bunlarla ilgili belgeler,
  • İki veya daha fazla karşılaştırılabilir işlemin olması durumunda belirlenen emsal fiyat aralığı ve bu aralığın tespitinde kullanılan yöntem,
  • Emsal fiyatın tespit edilmesi için gerekli diğer belgeler.

İdare gerekli gördüğü takdirde mükelleften ilave (ek) bilgi ve belge isteminde bulunabilir. Konuya ilişkin bilgi ve belgelerin yabancı dilde yazılmış olmaları halinde, bunların Türkçe çevirilerinin de ibraz edilmesi gerekmektedir.

Konuya ilişkin olarak “Değerlendirme ve analiz sürecinin, tek taraflı peşin fiyatlandırma anlaşma başvurusunda 6 ay, iki taraflı ve çok taraflı peşin fiyatlandırma anlaşmaları başvurularında 12 ay içinde sonuçlandırılmaktadır.



Kaynak: İto