Ücretsiz İzin Sonrası İşten Çıkarılanın Hakları
(29.07.2021)
Nakdi ücret desteği alıyordum, 5 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla iş çıkışım verildi. İşe giriş tarihim 11 Şubat 2019...

Nakdi ücret desteği alıyordum, 5 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla iş çıkışım verildi. İşe giriş tarihim 11 Şubat 2019, ücretsiz izine ayrılış tarihim 20 Nisan 2020. Aldığım ücret 2.750 TL net. 4 günlük de izin param var. Ne kadar tazminat alırım? İ. Sezgin Arpa

İş Kanunu'nun 25/II. maddesinde sayılan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri nedenlerden herhangi birine bağlı olarak işten çıkarılmadıysanız, işten çıkarılacağınız da önceden haber verilmediyse, hem ihbar tazminatına hem de kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Ancak kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık ücretli izin uygulamasında ücretsiz izin sürelerinin çalışma süresi olarak dikkate alınıp alınmayacağı tartışmalı. Kişisel görüşüm, çalışanın rızası alınmaksızın işverenin tek taraflı iradesiyle uygulanan ücretsiz izin süresinin kıdem (çalışma) süresinden sayılması gerektiği şeklinde. Buna göre ücretsiz izin süreleri dahil çalışma süreniz 2 yıl 4 ay 24 gün olur.

İhbar ve kıdem tazminatı ile kullanmadığınız yıllık ücretli izin süresine ilişkin izin ücretinizin hesabında son brüt ücretiniz esas alınır, net ücretiniz değil.

İşten çıkarılacağınız 6 hafta önceden haber verilmediyse, 6 haftalık brüt ücretiniz tutarında ihbar tazminatı hesaplanması gerekir. Hesaplanan tazminat tutarından sadece gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır.

Kıdem tazminatı, çalışma süresinin her tam yılı için 30 günlük ücret tutarında, bir tam yıldan artan süreler için oransal olarak hesaplanır ve hesaplanan tutardan sadece binde 7.59 oranında damga vergisi kesintisi yapılır. Buna göre, çalışma sürenizin 2 tam yılı için 60 günlük (2 aylık) brüt ücretiniz tutarında, 4 ay için 30 günlük ücretinizin 4/12'si yani 10 günlük ücretiniz tutarında, 24 gün için de 2 günlük ücretiniz tutarında tazminat hesaplanır. Üçünün toplamı (72 günlük ücretiniz) kıdem tazminatı tutarınız olur. Bundan da binde 7.59 oranında damga vergisi kesilir.

Hak kazanıp da kullanmadığınız 4 günlük yıllık izin süreniz için 4 günlük brüt ücretiniz tutarında izin ücreti hesaplanır. Hesaplanan tutardan sigorta primi ile gelir ve damga vergisi kesintisi yapılır.

Primin yanı sıra yaş şartını da sağlamak gerekiyor

5 Kasım 1970 doğumluyum. Bağ-Kur kapsamında sigortalıyım. SGK sitesine girdiğimde emekliliğim 5 Kasım 2025 görünüyor. Ancak 9000 prim günüm 5 Mayıs 2022 tarihinde doluyor. 5 Mayıs 2022'de emekli olmam gerekmiyor mu? Ayhan Doğan

4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekliliğe hak kazanmak için biri prim gün sayısı, diğeri yaş olmak üzere iki şart aranıyor. Prim günü ve yaş şartından en son hangisi tamamlanırsa o tarihte emekliliğe hak kazanılıyor.

9000 prim günü şartını 5 Mayıs 2022 tarihinde yerine getirmekle birlikte, yaş şartını 5 Kasım 2025 tarihinde yerine getireceğinizden, emeklilik yaşınızı dolduracağınız 5 Kasım 2025 tarihinde emekli olmaya hak kazanırsınız.



Kaynak: Sezgin Özcan / Sözcü Gazetesi