Kimine göre vergi barışı, kimine göre yeniden yapılandırma, kimine göre de vergi affı kanunu. 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun’dan bahsediyorum. 19 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Gerçekte hepsinden biraz var. Devletle mükellef arasında bazı alanlarda barışma düzenlemeleri var, Devlete olan borçlar yeniden yapılandırılıyor, elbette silinen önemli borçlar da var. İsmi ve içeriği ne olursa olsun, kanun mükelleflere önemli avantajlar sağlıyor. Yeni bir sayfa açıyor. Ödenemez büyüklüğe ulaşan borçlar, kısmen silerek, ayrıca taksitlendirerek ödeme kolaylığı getiriliyor. Matrahını artıranlar için incelenmeme güvencesi veriyor.

Şimdi yapılması gereken verilen olanakları en iyi şekilde kullanmak. Bunun için de kanunda yer alan çok sayıda farklı düzenleme grubunu incelemek, verilen süreler içinde, istenen prosedürlere uygun olarak Kanun’dan yararlanmak gerekiyor.

Sağlanan olanaklar

6736 sayılı Kanun’la;

- Kesinleşmiş borçlar yeniden yapılandırılıyor,

- Kesinleşmemiş veya dava aşamasında bulunan borçlar yeniden yapılandırılıyor,

- Pişmanlıkla verilecek beyannameler nedeniyle doğacak borçlar yapılandırılıyor,

- Matrah ve vergi artırımı yapılarak incelenmeme güvencesi sağlanıyor,

- İşletmelere kayıtlarını düzeltme olanağı veriliyor.

Genel olarak başvuru süresi

Aşağıda belirtilecek özel durumlar dışında, kanunla getirilen olanaklardan yararlanmak için, 31 Ekim 2016 tarihine kadar alacaklı vergi dairesine başvurulması gerekiyor.

Genel olarak ödeme süreleri

Yapılan düzenlemeler çerçevesinde hesaplanan borçların bir defada veya taksitle ödenmesi mümkün. Bu konuda tercih yapma olanağı var.

Borcun tamamının bir defada ödenmesinin tercih edilmesi durumunda, ödemenin 30 Kasım 2016 tarihi mesai saati sonuna kadar yapılması gerekiyor.

Tercihini taksitler halinde ödemek yönünde kullananlara 36 aya kadar vade olanağı tanınıyor. Borcunu taksitle ödemek isteyenler için 6, 9, 12 ve 18 olmak üzere dört farklı taksit seçeneği var.

Taksitle ödemede ilk taksit 30 Kasım 2016 tarihi mesai saati sonuna kadar ödenebilir. Diğer taksitler ise birer ay atlamalı olarak ödenmeye devam edilecektir. Buna göre ödemeyi 6 taksitte yapmak isteyenler taksitlerini; Kasım/2016, Ocak/2017, Mart/2017, Mayıs 2017, Temmuz 2017 ve Eylül/2017’de ödeyebilirler.

Ödeme süreleriyle ilgili bu genel kuralın istisnaları aşağıda.

- İnceleme sonucu salınan vergilerde süreler

Kanuna göre, 19 Ağustos 2016 tarihinden önce başlayan vergi incelemeleri devam edecek. İnceleme sonucunda salınan vergi ve kesilen cezaların yeniden yapılandırılması ise mümkün.

Kanunun yayımlandığı tarih itibariyle inceleme aşamasında bulunan işlerle ilgili olarak daha sonra yapılan tarhiyatlar için bu olanaktan yararlanılabilinmesi;

- İhbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yazılı başvuruda bulunulması,

- İlk taksit ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde altı eşit taksitte ödeme yapılması,

ile mümkün.

Buna göre inceleme sonucu salınacak vergi ve kesilecek cezaların yeniden yapılandırılmasında başvuru ve ödeme süresi, incelemenin bitiş ve ihbarnamenin tebliğ tarihine bağlı olarak belirleniyor.

- Pişmanlıkla beyanda verginin zamanında ödenmesinin önemi

Kanun, kasım ayı sonuna kadar pişmanlıkla veya kendiliğinden verilen beyannameler sonucu doğan vergiler için özel düzenlemeler öngörüyor. Kanun kapsamında pişmanlıkla beyan edilen vergilerin Kanun’da öngörülen süre ve şekilde tamamen ödenmemesi halinde pişmanlık hükümleri ihlal edilmiş sayılıyor.

Pişmanlık hükümleri için kısmi ihlal söz konusu değil. Bu nedenle pişmanlıkla verilen beyanname nedeniyle doğan ve kanun kapsamında taksitlendirilen tutarların tamamının ödenmemesi halinde ödenen tutar kadar kanun hükümlerinden yararlanacağına ilişkin düzenleme pişmanlıkla beyan edilen vergiler için uygulanamıyor.

Bu nedenle, pişmanlıkla verilen beyannameler nedeniyle hesaplanan verginin süresinde ödenmesine dikkat edilmelidir.

- İncelemede olanlar için matrah artırımında bulunma süresinin önemi

Yukarıda da belirttiğim gibi, 19 Ağustos 2016 tarihinden önce başlanıldığı halde, bu tarihe kadar tamamlanamamış olan vergi incelemeleri devam edecek.

Kanunun yayımı tarihinden önce başlanan ve süresi içinde tamamlanan inceleme sonucu matrah farkı bulunması halinde, inceleme raporlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce matrah artırımında bulunulmuş olması şartıyla, inceleme sonucu bulunan fark, artırılan matrahla karşılaştırılacaktır.

Karşılaştırma sonucunda;

- Artırılan matrah tutarlarının, inceleme sonucu bulunan matrah farkı tutarlarından fazla olması durumunda, vergi incelemelerine göre vergi tarhiyatı yapılmayacak ve ceza uygulanmayacaktır.

- Vergi incelemeleri sonucu belirlenen tarhiyata konu matrah farkının, ilgili yıl için artırılan matrah tutarından fazla olması halinde, aradaki fark tutar kadar matrah farkı üzerinden vergi tarhiyatı yapılıp, ceza uygulanacaktır.

Kanunun yayımı tarihi itibariyle incelenenlerin, inceleme tamamlanmadan önce matrah artırımında bulunmaları, artırılan matrahın incelemede bulunacak matrah farkından mahsup edilmesi olanağı nedeniyle son derece önemlidir.

Muhasebe düzeltmelerinde süreler

Kanunla, bazı varlıklarla sınırlı olarak, işletme kayıtlarının gerçek duruma getirilmesine olanak sağlanıyor.

Sağlanan olanaklar, bu işlemlerin bildirimi ve bu işlemler nedeniyle hesaplanan vergilerin ödeme takvimi özetle şöyle:

- İşletmede var olduğu halde kayıtlarda yer almayan mal ve sabit kıymetlerin, 30 Kasım 2016 tarihine kadar bildirilmesi, hesaplanan verginin aynı sürede ödenmesi gerekiyor.

- Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan mallar için 30 Kasım 2016 tarihine kadar fatura düzenlenerek kayda alınması, hesaplanan KDV’nin ilk taksidi beyanname verme süresinde olmak üzere üç eşit taksitte ödenmesi gerekiyor.

- Kayıtrlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar net tutarının, 30 Kasım 2016 tarihine kadar beyan edilmesi, hesaplanan verginin aynı sürede ödenmesi gerekiyor