Asgari Ücretlinin Maaşı Ağustos Ayından Beri Düşüyor
(14.10.2021)
Değerli okurlar, bugün asgari ücretle çalışanların vergi kesintilerinden dolayı önceki yıllarda Aralık ayında düşen...

Değerli okurlar, bugün asgari ücretle çalışanların vergi kesintilerinden dolayı önceki yıllarda Aralık ayında düşen maaşlarının artık Ağustos ayından itibaren düşmeye başlaması konusunu işleyeceğim.

Her yıl Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı enflasyon oranları ile hükümetin açıklamış olduğu vergi dilimlerinin aynı oranda artırılmaması nedeni ile asgari ücretlilerin maaşlarında erime bu yıl ilk defa Ağustos ayından başlamıştır. Asgari ücretle çalışan, çocuğu olan ve eşi çalışmayanlar daha fazla vergi ödüyorlar, daha düşük maaş alıyorlar.

Asgari Ücretli Ne Zaman %20’lik Dilime Geçiyor?

Asgari ücret tutarının brüt 3.577,50 TL belirlenmesinin ardından, asgari ücretlinin vergiler ve SGK primleri sonrası net ücreti AGİ olmadan 2.557,59 TL, AGİ eklenmiş şekilde ise 2.825,90 TL olarak hesaplanmıştı. Fakat yeni gelir vergisi tarifesi üzerinden hesapladığımızda, asgari ücretli çalışanların Ağustos ayında %20’lik vergi dilimine geçiş yaptığını görüyoruz. Bu da, Ağustos ayından sonra asgari ücretlinin daha fazla vergi ödemesi ve net ücretini azaltacağını gösteriyor.

Türkiye İstatistik Kurumu 2020 yılında tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) yüzde 14.60 oranında arttığını açıkladı. 2021 yılında elde edilecek gelirlere uygulanacak vergi dilimleri yüzde 9.09 oranında arttı. Yüzde 15 oranının uygulandığı ilk gelir dilimi 22 bin liradan 24 bin liraya çıkartıldı. Bu yıl asgari ücrette ise yüzde 21.56 oranında artış gerçekleştirildi. Gelir vergisi dilimindeki artışın enflasyon ve asgari ücretteki artışın altında kalması, düşük ücretlilerin daha yüksek vergi ödeyeceği anlamına geliyor.

Yüzde 15 vergi oranının uygulandığı ilk gelir vergisi dilimi 2002 yılında brüt asgari ücretin 15 katı, 2003 yılında ise 16 katı düzeyindeydi. Bu oran 2021’de son 20 yılın en düşük seviyesine geriledi. Bu yıl ilk gelir vergisi dilimi asgari ücretin 6.71 katı düzeyinde bulunuyor.

Yıllar itibari ile vergi diliminin seyri

İlk vergi dilimi asgari ücretin 6.7 katına geriledi

2002      15.14     2012       10.63

2003      16.34     2013       10.47

2004      13.51     2014       9.70

2005      13.52     2015       9.43

2006      13.18     2016       7.65

2007      12.82     2017       7.31

2008      12.21     2018       7.29

2009      12.55     2019       7.04

2010      11.58     2020       7.48

2011      11.23     2021       6.71

VERGİ MATRAHI NASIL HESAPLANIR?

Ücretliler için gelir vergisi hesaplanırken Ocak ayından başlamak üzere yıl sonuna kadar vergiye tabi tutarlar aylık olarak toplanır. Bu toplamalar sonucu işçinin yıllık kazancı vergi dilimlerinde belirlenen miktarı aşmaya başladığında aşan tutardan itibaren vergi kesintisi oranı değişecektir (Yüzde 15’lik vergi oranından yüzde 20’ye geçilmesi gibi). Vergiye tabi tutar ise işçinin brüt ücretinden SGK ve işsizlik sigortası kesintileri çıktıktan sonra kalan tutardır. Eğer işçinin asgari ücret dışında kendisine nakdi olarak ödenen başkaca sosyal ödemeleri var ise gelir vergisi matrahı hesaplanırken bu tutarlar da göz önünde bulundurulur. Bu durumda işçinin çıplak ücreti asgari ücret olsa bile, yan ödemeler aldığı için gelir vergisi dilimleri daha erken değişmekte başka bir ifadeyle kesintiler artmaktadır.

ÜCRET GELİRLERİNDE 2021 YILI GELİR VERGİSİ TARİFESİ

Tabloyu şu şekilde özetleyebiliriz:

Oran      Matrah

1. Vergi Dilimi % 15         0 -24.000

2. Vergi Dilimi % 20         24.000 -53.000

3. Vergi Dilimi % 27         53.000 – 190.000

4. Vergi Dilimi % 35         190.000 – 650.000

5.  Vergi Dilimi % 40        650.000 +

3 ÇOCUK YAP DENİYOR AMA DAHA ÇOK VERGİ ALINIYOR

Eşi çalışmayan, çocuk sayısı 3 ve daha fazla olan bir asgari ücretli Ocak ayından bu yana asgari geçim indirimi ile birlikte net 3 bin 413.92 TL ücret alıyordu. Aynı işçinin eline geçen net ücret bu ay 2 bin 997.16 TL’ye, Eylül ayından itibaren de 2 bin 861.68 TL’ye düşecek. Bu ay sonunda Ağustos ayı ücretini 16.36 TL, Eylül ayı ücretini ise 152.04 TL daha az alacak. Eşi çalışmayan, üç ve daha fazla çocuklu bir asgari ücretli ile eşi çalışan, 4 çocuklu asgari ücretli bu yıl 624.52 TL vergi ödeyecek.

Evli ve çocuklu asgari ücretlilerin gelir vergisi dilimindeki artıştan dolayı yıllık kaybı 177 TL ile 624.52 TL arasında değişecek.



Kaynak: Mustafa İşcan / Milli Gazete