İstihdam teşviki ve borç yapılandırmasına ilişkin kanun teklifi yasalaştı.

500 milyar TL civarındaki kamu alacağının yeniden yapılandırılması boyutuyla geniş kesimleri ilgilendiren torba kanun Mecliste kabul edildi. Cumhurbaşkanı’na kurumlar vergisinde 5 puan indirim yetkisi veren hüküm torba kanundan çıkarıldı. İlgili maddenin, borsada halka arz edilen şirketlere 2 puanlık kurumlar vergisi indirimi getiren hükmü ise korundu.

İşçi konfederasyonlarının hak kaybına neden olacağı için karşı çıktıkları esnek çalışmaya ilişkin üç madde de tekliften çıkarıldı. Bu yıl süresi sona eren bazı istihdam teşviklerinde süre uzatımına gidilirken, pandemi dönemine dönük yeni istihdam destekleri de kanunda yer aldı.

Yapılandırma kapsamına giren alacaklar

31 Ağustos öncesi alacaklar yapılandırma kapsamında 500 milyar TL’ye ulaşan alacaklarının yeniden yapılandırma düzenlemesi 31 Ağustos 2020 öncesi alacakları kapsayacak. Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, KDV, MTV, ÖTV, öğrencilerin kredi borçları, trafik, seçim, kara yollarından usulsüz geçiş cezaları, ecrimisiller, haksız alınan destekleme ödemeleri, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, madenlerden alınan devlet hakkı, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre takip edilen diğer alacaklar yapılandırılacak. TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB, ihracatçı birliklerinin aidat ödemeleri, KOSGEB’in kredi alacakları, Sanayi Bakanlığı bütçesinden organize sanayi bölgelerine ve sanayi sitesi yapı kooperatiflerine verilen krediler de kapsamda yer alıyor.

Emlak vergisi, Çevre Temizlik Vergisi, İlan ve Reklam Vergisi, diğer vergi ve harçlar, atık su, katı atık ücretleri, yol katılım payları da yapılandırma kapsamına alınacak. Yapılandırmadan çiftçi ve orman köylüleri de faydalanabilecek. Belediyelerin tasarrufuna bırakılan taşınmaz kiralamaları ve irtifak hakkı tesisinden kaynaklanan alacakları da yapılandırma kapsamına alındı. Büyükşehir belediyeleri ile bağlı kuruluşlarının Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne olan borçları da yapılandırılabilecek. Tarım Kredi Kooperatiflerine borcu olan çiftçiler ile kredi kullanan orman köylüleri de düzenlemeden yararlanacak. Sigara cezaları ise kapsam dışında tutuldu.

Başvurular yıl sonuna kadar yapılacak

Yapılandırmadan yararlanmak için bu yıl sonuna kadar müracaat edilecek. Borcun gecikme faizi ve gecikme zammı hesaplanırken, aylık yüzde 0.35 olarak belirlenen Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) dikkate alınacak. Borçlar ilk taksitte ödenirse, gecikme zammının yüzde 90’ı silinecek. Taksitler 2 ayda bir ödenecek ve 36 aya kadar taksitlendirilebilecek.

Ödeme ne zaman başlayacak?

Hazine ve Maliye Bakanlığının alacakları için ödemeler Ocak 2021, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılacak ödemeler de Şubat ayında başlayacak. İlk 2 taksit ödeme süresi içinde borcunu tamamen ödeyen borçlulara Yİ-ÜFE’de yüzde 50 oranında indirim yapılacak. Yapılandırmadan yararlanmak için ilk 2 taksitin süresinde ödenmesi şartı getiriliyor. İlk iki taksitten sonra ise, bir takvim yılında 2 taksit süresinde ödenmezse bir imkan daha verilecek. Ödenmeyen 2 taksit, son taksiti izleyen ayda gecikme zammıyla birlikte ödenirse kanundan yararlanmaya devam edilebilecek.

Davadan vazgeçme şartı

Mükelleflerin davasına konu olan alacaklar da açılan davalardan vazgeçilmesi şartıyla yapılandırmaya konu olabilecek. Bu durumdaki mükellefler, öngörülen sürede başvurarak yazılı olarak davadan vazgeçtiklerini beyan edecekler.

Kadın ve genç istihdamında teşvikler uzatılıyor

31 Aralık 2020 tarihinde süresi dolacak olan kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi sahiplerini istihdam edilmesi halinde işverene sağlanan prim desteği ile ilave istihdam sağlayan işverene gelir vergisi stopajı ile damga vergisi desteği uygulaması 2023 yılı sonunu kadar uzatılıyor. 31 Aralık 2020 tarihinde süresi dolacak olan kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi olanlara 2023 yılı sonuna kadar sağlanacak prim desteğinden yılda 250 bin kişinin yararlanması ve yıllık maliyetinin 2 milyar TL olması bekleniyor. Fondan karşılanacak olan ilave istihdam desteklerinin yıllık maliyetinin ise 10 milyar TL olarak öngörülüyor.

Kısa çalışma ödeneği Haziran 2021’e kadar uzatılıyor

Cumhurbaşkanı, kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların normal çalışma sürelerine dönmeleri durumunda işverene ödenen ve İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanan prim desteği süresini 30 Haziran 2021'e kadar uzatabilecek.

200 bin kişi işe dönüş desteğinden yararlanacak

İşsizlik ödeneğinden yararlandırılanların, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içinde işe girmeleri ve 12 ay süreyle çalışmaları halinde, işsizlik ödeneğinden yararlandıkları süre içinde sigorta primleri İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak. İşe dönüş teşviğinden 200 bin kişinin yararlanması öngörülürken, bu desteğin işsizlik sigortası fonuna maliyeti 190 milyon lira olarak hesaplanıyor.

Kanunla yapılan diğer bir düzenlemeye göre; İşsizlerin yeniden istihdamı ile SGK’ya bildirilmeksizin çalışanların da istihdam edilebilmesi için iş veya hizmet sözleşmesi 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 döneminde sona erenlerle SGK'ye bildirilmeksizin çalışanların en son çalıştıkları iş yerlerine başvurmaları, işverenlerce de fiilen çalıştırılmaları halinde, işverenlere her ay kuruma ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek üzere günlük 44,15 lira destek verilecek. Başvuruda bulunanlardan işverence işe alınıp, ücretsiz izne ayrılanlar için günlük 39,24 lira, bu kapsamda olup başvurusunun kabul edilmediğini bildirenler için ise söz konusu şartlar dahilinde hane başına günlük 34,34 lira destek sağlanacak.

İşveren ceza almayacak

SGK'ye bildirilmeksizin çalıştırıldığı işverence kabul edilenler, bu şekilde çalıştırıldıkları döneme ilişkin ücret ve ücrete bağlı hakları hariç olmak üzere diğer haklarından feragat etmiş sayılacak ve bu şekilde çalıştırıldıkları dönemde ilgili mevzuat uyarınca daha önce yararlanmış oldukları sosyal yardım ve diğer haklar için borç çıkarılmayacak. SGK'ya bildirmeden istihdam ettiğini kabul eden işverenlere, bu dönemler için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca idari para cezası uygulanmayacak, işsizlik sigortası primi de dahil olmak üzere sigorta primi tahakkuk ettirilmeyecek.

Nakdi ücret desteği sağlanacak

Pandemi döneminde Ocak 2019-Nisan 2020 döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan ay veya dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edeceği her bir sigortalı için her ay SGK'ye ödeyeceği tüm primlerden mahsup edilmek üzere nakdi ücret desteği sağlanacak. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak destek tutarının, işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için günlük 44,15 lira, ilave işe alınacaklardan işveren tarafından ücretsiz izne ayrılacaklara ise günlük 39,24 lira olacak.

Evde ürettiği internetten satana destek

Ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine, alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlara vergi muafiyeti sağlanacak.

Varlık Barışı

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını 30 Haziran 2021'e kadar Türkiye'deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, bu varlıklarını serbestçe tasarruf edebilecek. Bu varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak.

4 bin bireysel ihracatçıya destek

Tam mükellef gerçek kişilerin, Gümrük Kanunu kapsamında dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerce düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracatı kapsamında elde ettikleri kazancın yüzde 50'sine beyannamede bildirilen gelirlerden indirim uygulanacak. Bu indirimden yararlanılabilmesi için bu kapsamda sayılan, ihracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400 bin liraya kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması, yıllık 800 bin liraya kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama bir tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması, yıllık 1 milyon 600 bin liraya kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması, ihracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 2 milyon 400 bin liraya kadar olanların ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama üç tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması gerekiyor. Bu düzenlemeden 4 bin bireysel ihracatçının faydalanması bekleniyor.

Halka arza destek

Halka açıklığı, kaydiliği ve kurumsallaşmayı teşvik etmek amacıyla bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri hariç olmak üzere, payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem görmek üzere en az yüzde 20 oranında ilk defa halka arz edilen kurumların paylarının, ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemine ait kazançlarına kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli olarak uygulanacak.

-Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının yürürlük tarihi 31 Aralık 2023 tarihine ertelendi.

-Lisans sahibi olan veya lisans sahibince yetkilendirilen kişi tarafından organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri, jokey yamakları ve antrenörlerine ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden yüzde 20 gelir vergisi kesintisi yapılmasını düzenleyen hüküm, 31 Aralık 2025’e kadar uzatıldı.

- Katma Değer Vergisi Kanunu’nda değişikliğe gidilerek, dahilde işleme ve geçici kabul rejimi kapsamında ihraç edilecek malların üretiminde kullanılacak maddelerin teslim süresi 31 Aralık 2025'e kadar uzatıldı.ı

-Milli Eğitim Bakanlığına bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri, bunlara ilişkin yazılım teslimi ve hizmetlerinde uygulanan KDV istisnasının süresi 31 Aralık 2023'e kadar uzatıldı.

-2021 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali müsabakalarının Türkiye’de oynanması dolayısıyla UEFA, katılımcı futbol kulüpleri ile organizasyonda görevli tüzel kişilerden iş yeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlara, bu müsabakalar dolayısıyla yapılacak mal teslimleri ve hizmetleri ile bunların yapacakları mal teslimleri ile hizmetleri KDV’den istisna tutuldu.

-1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girecek olan konaklama vergisinin yürürlük tarihi, 1 Ocak 2022 tarihine ertelendi.

-Pandemi tedbirleri çerçevesinde üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına arazisi tahsis edilen Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden; 1 Nisan 2020 ile 30 Haziran 2020 arasındaki dönemde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerinden aynı dönemde tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme süreleri 6 ay ertelendi. Ayrıca 1 Temmuz-31 Aralık 2020 döneminde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile ecrimisillerin ödeme süreleri de başvuru şartı aranmaksızın bir yıl ertelendi.

- Kooperatifler Kanunu, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu; Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu ve Tohumculuk Kanunu kapsamındaki genel kurul toplantıları ertelenebilecek.