OGÜNhaber sitesinde 14 Haziran 2019 tarihinde yayınlanan “Reel Sektörü Rahatlatacak Yeni Vergi Düzenlemelerine İhtiyaç Var, Şimdi Tam Sırası” başlıklı yazımızda, bu düzenlemelerden birisinin de, “Varlık Barışı” olduğunu özellikle belirtmiştik.

OGÜNhaber sitesinde 14 Haziran 2019 tarihinde yayınlanan “Reel Sektörü Rahatlatacak Yeni Vergi Düzenlemelerine İhtiyaç Var, Şimdi Tam Sırası” başlıklı yazımızda; reel sektöre ve ülke ekonomisine yönelik bazı önlemlerin alınması ve yeni bazı düzenlemelerin yapılması, daha önce uygulanmış ve başarılı sonuçlar alınmış olanlar önceliklendirilmek suretiyle, reel sektör ve ülke ekonomisi açısından bazı düzenlemelerin acilen yürürlüğe konulmasıgerektiğini açıklamış, bu düzenlemelerden birisinin de, “Varlık Barışı” olduğunu özellikle belirtmiştik. 


Peki, Varlık Barışı Neden Önemli?

Varlık barışı, her ülke açısından oldukça önemli bir konu. Çünkü, hemen her ülke öncelikle kendi vatandaşlarının olmak üzere diğer ülke vatandaşlarının başka ülkelerde bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını kendilerine getirmek istiyor. Bu şekilde, karşılıksız büyük bir finansal kaynağa sahip olmayı amaçlıyorlar. Bizim de Ülke olarak öncelikli hedefimiz, vatandaşlarımızın yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Varlık Barışı kapsamında Türkiye'ye getirilmesi. Dün olduğu gibi bugün de, yurt dışından getirilecek veya yurt içinden ekonomiye kazandırılabilecek her varlığa ve ekonomik değere ihtiyacımız var.

Ülkemiz Varlık Barışı uygulamasını birkaç kez denedi, en son 7143 sayılı Kanunla düzenlenen hariç diğerlerinden oldukça başarılı sonuçlar elde etti, ciddi boyutta para, altın, döviz girişi oldu. 7143 sayılı Kanunda düzenlenen son Varlık Barışı uygulamasının beklenen başarıyı sağlayamamasının nedeni ise; vergili olması (% 2) ve vergi dışında kambiyo ve gümrük mevzuatları yönünden gerekli olan güvencelerin verilmemesi.

Konu İle İlgili Önerimiz Neydi?

Öncelikle vergisiz, getirenlere ciddi avantajlar sağlayan ve vergi, gümrük ve kambiyo mevzuatları açısından her türlü dokunulmazlığı sağlayan ve gerekli güvenceyi veren yeni bir Varlık Barışı uygulaması.

Yazımıza Kulak Verildi, 7186 Sayılı Kanunla Yeni Varlık Barışı Düzenlemesi Yapıldı
Yeni Varlık Barışı Düzenlemesi, 17 Temmuz 2019 tarihli ve 7186 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2. maddesi ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 90. maddede düzenlendi.

Maliye, Yeni Varlık Barışı’nın Usul ve Esaslarını Zaman Kaybetmeden Çıkardığı Bir Tebliğ ile Hızlıca Belirledi!
Maliye, 2 Ağustos 2019 tarihli ve 30850 sayılı Resmi Gazete’de yayımladığı Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında 1 Seri No.lu Genel Tebliğ ile;
- Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılmasına,

- Yurt içinde bulunan ancak gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerinin kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ve taşınmazların vergi dairesine beyan edilerek, kanuni defter kayıtlarına alınabilmesine ilişkin Yurtiçi Ve Dışı Varlık Barışı uygulamasının usul ve esaslarını belirledi.

Yeni Varlık Barışı’nda Vergi Oranı, Yüzde 1!
Hemen belirtelim, Varlık Barışı Vergisi’nin oranı, % 1. Yeni Varlık Barışı uygulamasından yararlanmak isteyenler, bildirdikleri varlıklar üzerinden %1 oranında hesapladıkları vergiyi ödemek zorunda.

Yeni Varlık Barışı’nda Gider Yazma ve Amortisman Ayırmama Yasağı 
- Varlık Barışı kapsamında ödenen vergiler, hiçbir suretle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacak ya da başka bir vergiden mahsup edilemeyecek. 

- Yurtiçi Varlık Barışı kapsamında beyan edilerek kanuni defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar için amortisman ayrılmayacak.

- Kayıtlara alınan varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelirin veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim olarak kabul edilmeyecek.

Yeni Varlık Barışı’ndan Yararlananlara Sağlanan Vergi Avantajı ve Güvencesi
Varlık Barışı kapsamında yasal defterlere kaydedilen varlıklar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelere dahil edilebilecek, vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın stopajsız olarak işletmelerden çekilebilecek.

Ayrıca, söz konusu varlıklara ilişkin tutarların, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ortaklara dağıtılması halinde kar dağıtımına bağlı stopaj yapılmayacak, gerçek kişi ortaklar ile kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklar tarafından elde edilen bu tutarlar da beyan edilmeyecek ve vergilendirilmeyecek.

Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen %1 verginin vadesinde ödenmesi, bildirilen varlıkların bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirilmesi ya da Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi halinde, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacak.

Yurtdışı Varlık Barışı Uygulamasında Nelere Dikkat Edilecek? 
- Yurtdışı Varlık Barışı uygulamasından, Türkiye’de vergi mükellefiyeti bulunsun bulunmasın yerli ve yabancı tüm gerçek veya tüzel kişiler yararlanabiliyor. 

- Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, Varlık Barışı kapsamında 31 Aralık 2019 tarihine (bu tarih dahil) kadar Türkiye’deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye’ye getirmeleri koşuluyla, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebilecekler. Bu şekilde Türkiye’ye getirilen varlıklara yurt dışında hangi tarih itibarıyla sahip olunduğunun herhangi bir önemi bulunmuyor. 

- Türkiye’ye getirilmeden kastedilen husus; para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya bu varlıkların Türkiye’deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi, fiziki olarak Türkiye’ye getirilmesi veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının aracı kurumlara bildirilmesi.
- Yurt dışında bulunan söz konusu varlıklar, 19 Temmuz - 31 Aralık 2019 tarihleri arasında, Tebliğ ekinde yer alan form ile bankalara veya (menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarına münhasır olmak üzere) aracı kurumlara bildirilebilecek. Yurtdışı Varlık Barışı uygulaması nedeniyle vergi dairelerine herhangi bir beyanda bulunulmayacak.

- Yurt dışında bulunan varlıklar için tek bir bildirim verilmesi gerekiyor. Ancak, bildirimin yapıldığı her ay farklı bir vergilendirme dönemi olarak kabul edildiğinden, 31 Aralık 2019 tarihine kadar birden fazla bildirimde bulunulabilir.

- Bildirimlerde yapılan hataların düzeltilmesi mümkün. Ancak, 31 Aralık 2019 tarihine kadar yapılan bildirimlerin bu tarihten sonra düzeltilmesi mümkün değil. 

- Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak hesaba ilgili varlığın transferi işlemlerinde, bildirimde bulunan hesap sahibi ile yurt dışından varlığı transfer edenin farklı kişiler olmasının söz konusu hükümden faydalanılması açısından herhangi bir önemi bulunmuyor. 

- Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve 19 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31 Aralık 2019 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecek. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmayacak. 

- 19 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu tarihten önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla anılan madde hükümlerinden yararlanılabilecek.

- Yurt dışında bulunan ancak kapsama girmeyen varlıkların (örneğin taşınmazların) 31 Aralık 2019 tarihine kadar para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarına dönüştürülmek suretiyle söz konusu madde hükümleri çerçevesinde Türkiye’ye getirilmesi mümkün.

- Banka veya aracı kurumlar, bildirime konu edilen varlıklara ilişkin olarak bildirimde bulunanlardan herhangi bir belge istemeyecek. 

- Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %1 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla Tebliğ ekinde yer alan beyanname ile bağlı bulundukları vergi dairesine beyan edecek. Beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden, vergi dairelerince %1 oranında tarh edilen vergi, banka ve aracı kurumlarca vergi sorumlusu sıfatıyla beyan süresi içerisinde ödenecek.

Yurtiçi Varlık Barışı Uygulamasında Nelere Dikkat Edilecek? 
- Yurtiçi Varlık Barışı uygulamasından, sadece Türkiye’de gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişiler yararlanabiliyor. Türkiye’de gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmayanlar bu uygulamadan yararlanamıyor. 

- Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan, ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31 Aralık 2019 tarihine (bu tarih dahil) kadar Tebliğ ekinde yer alan beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairelerine doğrudan veya e-beyanname ile beyan edilebilecek.

- Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, yurtiçi varlık barışı beyannamelerini de elektronik ortamda vermek zorundalar.

- Taşınmazların Yurtiçi Varlık Barışı kapsamında ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması mümkün. Ancak, sermaye artırım kararının beyan tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın beyan tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi gerekiyor. 

 - Beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden vergi dairelerince %1 oranında vergi tarh edilecek. Bu şekilde hesaplanan vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecek.

- Şirketlere ait olduğu halde, çeşitli nedenlerle ortakları, kanuni temsilcileri veya vekilleri dışındaki kişilerce tasarruf edilen varlıklar için de, şirket adına bildirim veya beyana konu edilerek varlık barışı uygulamasından yararlanılabilecek.

- Bildirilen veya beyan edilen varlıklar, Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükelleflerce, kanuni defterlere kaydedilebilecek. 

- Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, kanuni defterlerine kaydettikleri kıymetler için pasifte özel fon hesabı açacaklar. Söz konusu hesap serbestçe tasarrufa konu edilebilecek, sermayeye eklenebileceği gibi ortaklara da dağıtılabilecek. Fon hesabında tutulan bu tutarlar, işletmenin tasfiye edilmesi halinde vergilendirilmeyeceği gibi, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları uyarınca gerçekleşecek birleşme, devir ve bölünme hallerinde de vergilendirilmeyecek. 

- Serbest meslek kazanç defteri ile işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler, söz konusu kıymetleri defterlerinde ayrıca gösterebileceklerdir.

- Tahakkuk eden % 1 verginin vadesinde ödenmemesi veya anılan maddede yer alan diğer şartların yerine getirilememesi halinde, vergi aslı gecikme zammı ile birlikte 6183 sayılı Kanun uyarınca takip ve tahsil edilecek. Ayrıca, bildirim veya beyanlar nedeniyle tahsil edilen vergiler hiçbir şekilde mükelleflere red ve iade edilmeyecek.

Sonuç Olarak;
Öncelikle, Varlık Barışı’nın yeniden ve bir kez daha getirilmesini doğru ve yerinde ancak, Kambiyo ve gümrük mevzuatı açısından varlık barışından yararlanmak isteyenlere gerekli güvenceleri vermemesi nedeniyle son derece eksik ve hatalı bulduğumuzu belirtmek istiyoruz. 

Yurt dışından ülkeye para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları getirme ve ülke içinde sisteme dahil etme konusu son derece hassas ve riskli. İnsanlara bu konuda her türlü güvence verilmeli ve para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarını sisteme dahil etmeleri teşvik edilmeli. 

Varlık Barışı’ndan beklenen ve olması gereken de bu. 

Varlık Barışı uygulamasının başarılı olmasını diliyorum.