Malum basın “Emekliye çifte zam, üçlü zam” gibi konserve ve uyutma haberlere devam ededursun, sosyal güvenliğin gerçek gündemini ve vatandaşı etkileyecek somut değişiklikleri irdelemeye yani 2019/9 sayılı Genelge ile getirilen önemli değişiklikleri köşemizde sergilemeye devam ediyoruz.

Bugün de özel banka sandığı iştirakçilerinin sandıkları bazında yapabilecekleri yeni doğum borçlanması hakkına ilişkin yeniliği konu edindik.

“Kadın sigortalılar için doğum borçlanması hakkı 11 yıl önce geldi, özel banka sandığı sigortalıları bu haktan 11 yıldır faydalanamıyorlar mıydı?” dediğinizi duyar gibiyim. Evet, kısmen öyle oldu, nedenini anlatalım.

Özel banka sandıklarının yılan hikâyesine dönen devir olayı sigortalıların bazı haklardan yararlanmasına da engel oluyor. Zira özel banka sandıklarının sigortalılarının 5510 sayılı Kanundan yararlanabilmesi sandıkların devrine bağlı kılınmıştı. Bu nedenle 5510 sayılı Kanunla gelen doğum borçlanması gibi, fiili hizmet süresi zammı gibi, bakıma muhtaç engelli çocuğu bulunan özel banka sandığın iştirakçileri de bu duruma özgü erken emeklilik haklarından devir tarihine kadar yoksun bırakılmışlardı.

6552 sayılı Torba Kanunla 4/1-a (SSK) sigortalılarına ek olarak 4/1-b (Bağ-Kur) ve 4/1-c sigortalıları için de doğum borçlanması hakkının önü açılırken özel banka sandıklarına tabi sigortalılarına da bu hak kısmen tanınmıştı. Kısmen diyorum, zira özel banka sandığı iştirakçisi özel banka sandığından ayrılmadan bu hakka sahip olamıyordu.  Ayrıldıktan sonra SSK, Bağ-Kur gibi diğer statülere geçtikten sonra ve o statülerden doğum borçlanması yapabiliyordu.

Şimdi ise 2019/9 sayılı Genelge ile özel banka sandığı sigortalıları bu statülerinden ayrılmasalar, başka bir sigortalılığa hiç tabi olmamış durumda olsalar bile doğum borçlanması yapabilecekler.

Yani 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklarda çalışması olup bu çalışması sona erdikten sonra doğum yapan kadınlardan daha sonra 4/1-a (SSK), 4/1-b (Bağ-Kur)  ve 4/1-c (Emekli Sandığı) sigortalılığı kapsamında çalışması bulunanlara ek olarak şimdi başka statüye tabi olmadan özel banka sandığı sigortalısı iken doğum borçlanması yapmak isteyen kadın sigortalılar da hizmetlerinin geçtiği son sandığa başvurarak doğum borçlanması yapabilecekler.

Hak Geldi Ama Nasılı Daha Önemli?

Evet, haklar önemlidir, ama nasıl kullanılacağı daha önemlidir. Bu nedenle doğum borçlanması hakkını kullanmak isteyen özel banka sandığı sigortalılarına önemli tavsiyemiz “Doğum borçlanması için ne kadar öderlerse mevcut aylıklarının nasıl değişeceğini” bilerek karar vermeleridir.  Kimi için gereksiz bir masraf olabilecek borçlanma kimi durumlarda emekliliği öne çekici, aylığı artırıcı rol oynayabilir.

Borçlanma Rakamları

Doğum borçlanması için bugün günlük 27,29 TL de ödenebilir, 204 TL de ödenebilir, bunların arasında sayısız seçenek de seçilebilir. Ama ne getireceğini bilmek koşuluyla bu sorgulama anlamı olabilir. Kimi yıllar için 27,29 TL’nin üzeri boşuna olabilir, kimi yıllarda 109 TL’nin üzeri boşunadır, kimi yıllarda 136 TL’nin, kimi yıllarda 177 TL’nin fazlası boşunadır, kimi yıllarda ise 204 TL ödenenin hakkını verir.

Bilinçli Adım Atılmalı

Mevcut hizmetlerle aylığınızı tam olarak (yaklaşık ya da olsa olsa şöyle olur değil) hesaplatıp, ödeme tutarı seçeneklerine göre aylığı ne kadar artırdığını görüp öyle karar verilmesi isabetli olandır.

Para kolay kazanılan bir unsur olmadığına göre bilinçli adım atmak her zaman daha iyi sonuç verecektir.