Asgari Ücret Ödemesinde İşverenlerin Hileli Davranması Cezaları Doğurur! / Vedat İlki
(24.01.2019)
2019 Yılı asgari ücreti %26,05 oranında artmasıyla birlikte işveren kesiminin dürüst mükellefleri tenzih ederek,işin hilesine kaçanların başı ciddi anlamda ağrıyacaktır. Kulağımıza gelen duyumlara...

2019 Yılı asgari ücreti %26,05 oranında artmasıyla birlikte işveren kesiminin dürüst mükellefleri tenzih ederek,işin hilesine kaçanların başı ciddi anlamda ağrıyacaktır.

Kulağımıza gelen duyumlara göre AGİ çalışanlardan geri alınması,2018 Yılı Net Asgari ücretin ödenmesi aradaki farkın istenmesi,tam süreli hizmet sözleşmelerinin tam süreli de çalışsa da kısmi süreli olarak gösterilmesi,eksik puantaj,kağıt üzerinde ücretsiz izinler gibi hilelerle düşük ücret ödemeleri ileride ciddi yaptırımlara neden olacaktır.

2019 yılında asgari ücret artışını işverenler zam olarak çalışanlarına uygulamaması gerekiyor,uygulama yasal prosedür gereği zorunluluktur.

2019 YILI ASGARİ ÜCRET

BRÜT

2.558,40

%14 SGK

358,18

%1 İŞSİZLİK

25,58

GELİR VERGİSİ

326,20

DAMGA VERGİSİ

19,42

KESİNTİLER TOPLAMI

729,37

NET

1.829,03

AGİ

191,88

NET

2.020,91

BRÜT ASGARİ ÜCRET

2.558,40

İŞVEREN PAYI SGK %20,5

524,47

İŞVEREN PAYI İŞSİZLİK %2

51,17

SGK TEŞVİK %5

-127,92

İŞVEREN MALİYETİ

3.006,12

(*)Torba yasa ile bu rakam biraz daha aşağıya çekildiği gibi,diğer teşviklerle de sıfıra kadar maliyet elde ediliyor.

Asgari Ücret Nedir?
Çalışan bir kişinin en azından temel ihtiyaçlarını karşılayarak insanca yaşamalarına olanak tanıyan ve işveren tarafından ödenmesi zorunlu en düşük ücret olarak litetürde tanımlaması yapılmaktadır.


Ücret İnsan Hakları Evrensel Bildirgesinde ve Anayasa da Ele Alınmıştır:
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde “Çalışan her kimsenin kendisine ve ailesine insanlık onuruna uygun bir yaşayış sağlayan ve gerekirse her türlü sosyal koruma araçlarıyla da tamamlanan adil ve elverişli bir ücret hakkı bulunmaktadır” hükmü yer almaktadır.
Anayasanın “Ücrette Adalet Sağlanması” başlıklı 55. maddesinde “ücret emeğin karşılığıdır” denilmekte ve devlete “çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alma” görevi vermektedir.


Tanımları değerlendirdiğimizde ücret:
Çalışanlar emeği karşılığı ücret ödenmelidir.
Bu konuda devlet gerekli tedbirleri yasal düzenleme ile sağlamalıdır.
Çalışanda bu ücreti ile hem kendisini hem de ailesini insanlık onuruna yakışan bir ortamda geçimini sağlarken,sosyal güvenliği de sağlanarak adaletli bir ücret verilmelidir.

Günümüzde asgari ücret temel insan haklarını güvence altına almaktan uzak olsa da ,uygulama da Asgari Ücret temel insan haklarının güvencesi altında bir sosyal hak niteliğini taşıması, kaynağını ve temelini de oluşturmaktadır.Çalışma hayatında her yıl düzenlenen Asgari Ücretin artışı sanki çalışanlara bir zam olarak verildiği yansıtılmaktadır.

Çalışma hayatında görüldüğü üzere işçilere asgari ücret artışı kadar zam aldıkları, işverenlerde asgari ücret artışı kadar zam yaptıkları ifadesini sıklıkla kullanmaktadırlar.Asgari ücret artışı zam değildir. Kanun maddesi gereği ödenmesi zorunlu olan en az ücrettir. Asgari ücretin ödenmemesi veya eksik ödenmesini İş Kanunu cezai yaptırıma bağlamıştır.2018yılına göre  % 23,73 oranında artarak 2019 yılı idari para cezaları belirlenmiştir.

Ülkemizde Asgari Ücret SPEK dikkate alındığından dolayı ,yıllarca küflenmiş bir zihniyet olarak kalifiye olan ve olmayana da uygulanarak yerleşik ücret olarak algılaması yapılmıştır.Bu küflenmiş zihniyetten kurtulmak için Asgari  ücretin genelde hangi iş kolları için işçilere ne kadar uygulanması gerekliliği konusunda yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulmaktadır.

Örnek:

Maden işyerlerinde 2 Asgari Ücretten az maaş ödenmez gibi. (iki asgari ücret uygulamasının tüm madenciler için geçerli olmamasıdır.Sadece linyit ve taşkömürü çıkaran madenlerde ve fiilen yer altında çalışan madencilere ödenen ücret, asgari ücretin iki katından az olamamaktadır.Linyit ve taşkömürü çıkarmayan madenlerde çalışan işçiler için ise hâlen normal asgari ücret geçerlidir.)

Bu belirgin uygulamalar yaygınlaştırıldığında  Asgari Ücret uygulaması genelde vasıfsız,tecrübesiz olan iş kollarında uygulanma imkanı doğacaktır.

SGK ,Maliye Bakanlığı olmak üzere her iş kolunun tanımlaması yapılarak uzmanlık gerektiren her türlü işte gerçeği yansıtmayan dayatma ücreti olarak asgari ücret uygulamasının önüne geçilecek tedbirler alınır.

Bununla ilgili SGK başlattığı meslek kodu uygulaması çerçevesinde yapılacak ön çalışmalarla birlikte iş kolları tespit edilerek,Odaların,İşçi ve İşveren Sendikaları ,Dernekler ,STK birlikte iş koluna uygun Asgari Çalışma Ücreti belirlenerek yasal zemin kazandırılması suretiyle  uçuk ,kaçık Asgari Ücret vaatleri de sonlanır.

Çalışanlar  işinin ve işletmenin karlılık durumuna göre bir ücret zammı beklentisi vardır.

Bu da yapılacak ücret zammının çalışanın bütün bir sene motive olarak verimli çalışmasını sağlar.
Çalışanlar hizmet sözleşmelerinde özellikle yıllık zam ve diğer haklarının yer aldığı maddeler ile haklarını alabilirler.Zam yapılmadığı durumlarda hizmet sözleşmelerini dikkate alarak işverenden hak arayışı içine girebilirler.İş sözleşmesinde yapılacak zam oranının ve süresinin belirlenmemesi halinde işveren zam yapmaya zorlanamayacaktır. Bu durumda zam yapılıp yapılmayacağı veya yapılacaksa zammın oranı, işçinin performansı, pozisyonu, terfi durumu, enflasyon oranı, sektördeki ve işyerindeki ücretlerin genel durumu göz önünde bulundurularak işveren tarafından belirlenecektir. Bu durumda işçilerin zam beklentileri karşılanmazsa istifa eden işçinin tazminat hakkı olmayacaktır.

2019 YILI ASGARİ ÜCRET ÖDENMEZSE İDARİ PARA CEZASI UYGULANIR.

39

102/a

Asgari ücret ödenmeyen veya eksik ödenen her işçi ve her ay için

236 TL



Kaynak: Alitezel