Tazminata Garanti / Faruk Erdem
(12.04.2019)
azine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı Kıdem TazminatıReformu ile çalışanların paralarına fon garantisi...

azine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı Kıdem TazminatıReformu ile çalışanların paralarına fon garantisi ve devlet katkısı gelecek. BES ile birleşecek fondaki para aynı zamanda artacak.

Türkiye'de çalışma hayatının en önemli sorunlarından birisi kıdem tazminatı. Çalışanların yüzde 80'ine yakını çeşitli sebeplerle tazminatını almadan işten ayrılıyor. Bu sürdürülemez sorunun çözümü için tüm tarafların bir araya geleceği bir kıdem tazminat reformu yapılacak. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Yapısal Dönüşüm Programı içinde bu reformu da açıkladı. Reform hem çalışana hem de işverenlere yenilikler getirecek.

*Kimler yararlanacak?

Kıdem tazminatı fonundan 20 milyona yakın çalışan yararlanacak. Fon hem eski çalışanları hem de yeni işe girecekleri kapsayacak.

*Sistem nasıl işleyecek?

Şu anda çalışanlar her çalıştıkları yıl için 30 günlük son brüt ücretleri üzerinden işten çıktıklarında tazminat alıyor. Yeni sistemde ise işverenlerin peşin olarak her ay işçinin fon hesabına para aktarması öngörülüyor.

Kaç lira aktarılacak?

Her yıl için 30 günlük maaş tutarında tazminat kabul görürse aylık olarak brüt maaşın yüzde 8.33'ü fona aktarılacak. Bu yıl asgari ücretli bir çalışan için aylık tazminat ödemesi 213 lirayı bulacak. Bu miktarın bir kısmına BES'te olduğu gibi devlet katkısı olması da düşünülüyor. BES'te devlet katkısı yüzde 25 olarak uygulanıyor.

*30 gün kabul edilmezse ne olacak?

İşveren sendikaları 30 günlük brüt ücret yerine 21 gün öneriyor. Bu durumda her ay brüt maaşın yüzde 5.84'ü hesaba aktarılmış oluyor. Söz konusu hesap aynı zamanda bazı fonlarda değerlendirilip nemalanacağından kaybın önleneceği ileri sürülüyor.

*Birikmiş kıdem tazminatları ne olacak?

Her türlü formülde çalışanların birikmiş kıdem tazminatlarının korunacak. Burada çalışanların yasadan sonraki dönem için fona geçmeleri kendi isteklerine bırakılabilir. İsteyen eski sistemde kalabilecek. Mevcut tazminatların peşin olarak ödenmesi ciddi bir kaynak gerektireceği için işverenler karşı çıkıyor. Yeni işe girenler ise direkt fon ile çalışmaya başlayacak.

İstifa eden tazminat alabilecek mi?

Kıdem tazminatı fonda birikeceği için artık çalışan ile işveren arasında böyle bir sorun olmayacak. Bu yüzden işten ayrılan bir kişinin fondaki parası kaybolmayacak o fonu yeni işyerine taşıyabilecek. Burada işverenler kalifiye elemanların tazminat sorunu olmadığı için kolayca işten ayrılabilmelerinin iş barışını bozacağını düşünüyor.

*İsteyen parasını alabilecek mi?

Burada henüz bir netlik yok. Ancak işten ayrılanın mevcut durumdaki gibi fondaki parasını çekmesi yani kıdem tazminatını alması isteniyor. Ancak BES sistemindeki gibi 10 yıllık bir süre konulması da gündeme gelebilir.

*Prim ödenmez ise ne olacak?

Burada denetim devlette olacak. Böylece işçinin parasının garantisi devlet olacak. Fon güvencesi de sağlanacağı için çalışan açısından bir kayıp olmayacak. Bugün sigorta primleri ödenmediğinde de borçlu işveren kabul ediliyor ve çalışanın prim günleri tescil ediliyor.

MEVCUT DURUM
* Tazminat için 1 yıl bekleniyor.
* Sadece işten atılan alabiliyor.
* Firmalar kaynak ayırmıyor.
* Çalışan tazminatını bilmiyor.
* Kendi ayrılan tazminatı bırakıyor.
* Mahkemeler tazminat dosyası ile dolu.
*Tazminat bir güvence ve katkı yok

REFORM SONRASI
* Her çalışan tazminat alacak.
* Herkesin kıdem tazminatı garanti olacak.
* İşveren her ay ödeme yapacak.
* Çalışan kendi hesabını görebilecek.
* İş değiştiren tazminat hesabını taşıyabilecek.
* İşveren-işçi arasında tazminat sorunu kalmayacak.
*Devlet katkısı ve fon güvencesi olacak.

ASGARİ ÜCRETLİNİN TAZMİNAT HESABI
* Brüt asgari ücret 2.558,40 TL
* Yıllık asgari ücret 30.700,80 TL
* Aylık tazminat primi (% 8,33) 213,12 TL
*Devlet katkısı ( % 25) 53,28 TL
*İşverenin ödeyeceği prim 159,84 TL
* 1 yıllık tazminat 2.558,40 TL



Kaynak: Sabah Gazetesi