Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda öngörülen yükümlülük ve sorumlulukların yasada belirtilen şekil ve sürede yerine getirilmemesi halinde uygulanacak idari para cezaları, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yaklaşık yüzde 40 oranında artırıldı.
 
SOSYAL Güvenlik Kurumu, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından toplumun tamamının sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınması, etkin ve hızlı sosyal güvenlik hizmeti sunabilmesi için ‘Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda birtakım yükümlülük ve sorumluluklar öngörüyor. Söz konusu yükümlülük ve sorumlulukların yasada belirtilen şekil ve sürede yerine getirilmemesi halinde ise ilgililer hakkında idari para cezası uygulanıyor. Halen uygulanmakta olan idari para cezaları,
1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yaklaşık yüzde 40 oranında artırıldı.
 
CEZALAR 4 KATEGORİDE
 
SGK tarafından uygulanan idari para cezalarını dört kategoride sınıflandırmak mümkün. Bunlar şöyle:
 
* Belgelere bağlı yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında uygulanacak idari para cezaları,
 
* İşyeri defter, kayıt ve belgelerini ibraz etmeyenler ile işyeri kayıtları geçersiz olanlar hakkında uygulanacak idari para cezaları,
 
* Bildirim yükümlülüklerini yerine getirmeyenler hakkında uygulanacak idari para cezaları,
 
* SGK’nın denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarına engel olanlar hakkında uygulanacak idari para cezaları.
 
Genel olarak idari para cezaları, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda öngörülen yükümlülüklerin yasal sürelerde yerine getirilmemesi ya da bu kanunda belirtilen şekil şartına uyulmaması nedeniyle uygulanıyor. Ancak belirli hallerde bu cezaların uygulanmasında indirim ve muafiyet sağlanıyor. Ayrıca uygulanan idari para cezalarına karşı önce SGK’ya itiraz etmek, itirazın reddedilmesi halinde ise idare mahkemelerine başvurmak mümkün.
 
İŞYERİ VE ÇALIŞAN BİLDİRGESİ
 
İşyerinin bildirimine ilişkin işyeri bildirgesinin yasal sürede verilmemesi halinde 3.577,50 TL ile 10.732,50 TL arasında olan cezalar, yeni yılda 5.004,00 TL ile 15.016,00 TL arasında uygulanacak.
 
Çalışanların sigortalı işe giriş bildirgesini ve GSS giriş bildirgesini süresinde ve kurumca belirlenen şekle ve usule uygun vermeyenler hakkında, 2022 yılında her bir sigortalı için 5.004 TL ile 25.020 TL arasında değişen idari para cezaları uygulanacak. Yine çalışanların 4/a kapsamındaki sigortalılığı sona erenlerin süresi içinde ya da kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapmayanlar veya kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler hakkında, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı için 2021 yılında 357,75 TL olarak uygulanan cezalar, yeni yılda 500 TL’ye yükseltildi.
 
AYLIK BELGE VE BEYANNAMELER
 
Aylık prim ve hizmet belgesini süresinde ve kurumca belirlenen şekil ve usulde vermeyenlere her bir fiil için 447,19 TL ile 7.155,00 TL arasında değişen idari para cezaları, 2022’de 625,00 TL ile 10.008 TL arasında uygulanacak. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki sigortalıların, prime esas kazançlarının veya hizmetlerinin bildirilmediği, eksik ya da geç bildirildiği anlaşılan her bir işyeri için yukarıda belirtilen idari para cezalarıyla aynı oranda artırıldı.
 
İŞYERİ DEFTER, KAYIT VE BELGELERİ
 
İşyeri defter, kayıt ve belgelerinin SGK’nın denetim elemanlarınca incelenmek üzere kurumca yapılan yazılı ihtara rağmen 15 gün içinde mücbir sebep olmaksızın tam olarak ibraz edilmemesi halinde 10.732,50 TL ile 42.930,00 arasında olan cezalar, 2022’de 15.012 TL ile 60.048 TL arasında uygulanacak. Kayıt geçersizlik cezaları ise 1.788,75 ile 42.930,00 arasında değişirken, yeni yılda
2.502 TL ile 60.048 TL arasında uygulanacak.
 
DENETİMİN ENGELLENMESİ
 
SGK denetim elemanlarının 5510 sayılı kanundan doğan inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında, görevlerini yapmasına engel olan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişilere, 17.887,50 TL tutarında uygulanan cezalar, 2022’de 25.020 TL olacak. Denetim elemanlarının görevlerini engellemek amacıyla cebir ve tehdit kullanan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişilere ise 50.040 TL idari para cezası uygulanacak.
 
DİĞER İDARİ PARA CEZALARI
 
SGK tarafından 4/1-b ve 4/1-c sigortalılarına bağlı olarak da idari para cezaları uygulanıyor. Daha da ilginç olan başka bir idari para cezası çeşidi ise SGK tarafından kamu idareleri, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulmuş kurum ve kuruluşlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerden talep edilecek bilgi ve belgelerin öngörülen sürede gönderilmemesi ya da bildirilmemesi halinde de idari para cezası uygulanmasıdır. Bu cezalar da yüzde 40 oranında artırıldı.