Kaçak Yabancı İşçi Çalıştırana Ağır Ceza Geliyor / Ahmet Kıvanç
(31.07.2019)
İstanbul’da başlayan, kaçak yabancı işçilere yönelik işverenleri bilgilendirme ve uyarı uygulaması, diğer illere de...

İstanbul’da başlayan, kaçak yabancı işçilere yönelik işverenleri bilgilendirme ve uyarı uygulaması, diğer illere de yaygınlaştırılacak. Yabancı kaçak işçinin en yoğun olduğu İstanbul’da işverenlere 25 Ağustos’a kadar süre tanınacak. Bu tarihten sonra yabancı kaçak işçi çalıştırdığı tespit edilenlere ceza kesilmeye başlanacak. İşçi başına 8 bin 821 lira ceza uygulanacak. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, yabancı kaçak işçilere yönelik yeni önlemleri yazdı

İstanbul'da kaydı bulunmayan Suriyeliler ve diğer yabancılara yönelik denetimler artarken, kaçak yabancı işçi çalıştıran iş yerlerine yönelik de bir çalışma yürütülüyor. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı iş müfettişleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) müfettişleri İstanbul’daki meslek odaları ve işveren temsilcileriyle toplantılar yaparak, rehberlik hizmeti kapsamında işverenleri kayıt dışı istihdam durumunda karşılaşacakları yaptırımlara karşı uyarıyor. Müfettişler, işyeri ziyaretlerinde, 25 Ağustos'tan sonra sigortasız Suriyeli çalıştırmayla ilgili yaptırımların hız kazanacağı konusunda bilgilendiriyorlar. 

UYGULAMA YAYGINLAŞACAK

Edinilen bilgilere göre, İstanbul’da başlatılan bu uygulama önümüzdeki günlerde, Suriyeliler başta olmak üzere sigortasız yabancı işçi çalıştırmanın yoğun olduğu diğer illerde de yaygınlaştırılacak.

Müfettişler ve sosyal güvenlik denetmenleri, iş yerlerini önce kaçak yabancı işçi çalıştırmanın cezai yaptırımları konusunda uyaracak, daha sonra denetimlere başlanacak. İstanbul’da denetimler 25 Ağustos’tan sonra başlayacak.

İŞÇİ BAŞINA 8 BİN 821 TL CEZA

Denetimler sonucu çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işverenlere her bir yabancı için 8 bin 821 TL ceza uygulanacak. Ayrıca, çalışma izni olmaksızın bir iş yerinde çalışan yabancılara 3 bin 527 TL, izin olmaksızın kendi işini kurmuş yabancıya da 7 bin 57 TL para cezası verilecek.

Aynı iş yerinde yapılacak ikinci denetimde de kaçak yabancı işçi çalıştırıldığı tespit edilirse, işçi başına 17 bin 642 TL tutarında uygulanacak.

ÜLKELERİNE GÖNDERME MASRAFI İŞVERENDEN

Uluslararası İşgücü Kanunu uyarınca yabancı uyruklu bir şahsı çalıştırabilmek için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’ndan çalışma izni alınması zorunlu. Türkiye’de geçerli çalışma izni olmadan çalışan yabancılar hakkında cezai ve idari işlem uygulanıyor. İzinsiz çalıştığı belirlenen yabancıların Türkiye’ye girişi, pasaport, vize ve ikâmet izni konuları tetkik edilerek, durumları yasal olmayanlar sınır dışı ediliyor.

Kanuna göre, çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya işveren vekili, yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorunda.

Suriyeliler geçici koruma statüsünde oldukları için sınır dışı edilmiyor. Ancak diğer ülkelerden gelerek kaçak çalıştıkları tespit edilenler uçağa bindirilerek ülkelerine gönderiliyor. Yeni denetim uygulaması kapsamında kaçak yabancı çalıştırdığı tespit edilen iş yerleri, yabancıların ülkelerine gönderilmesine kadar yapılan masraflardan da sorumlu tutulacaklar.

NEDEN KAÇAK İŞÇİ ÇALIŞTIRIYORLAR?

Şu an net asgari ücret 2.020 TL düzeyinde bulunuyor. Asgari ücretin işverene maliyeti ise 3.006 TL. Yerli işçiden de yabancı işçiden de aynı prim ve vergi kesintileri yapılıyor. Kaçak yabancı işçi çalıştırılan iş yerlerinde sektöre ve yapılan işe göre 1.200-1.500 TL arasında ücret veriliyor. Sigortalı olarak gösterilmediği için yabancı işçileri kaçak çalıştıranların maliyeti böylece yarıya iniyor.

Bir sektörde yabancı işçileri kaçak çalıştıran iş yerleri ile tüm işçilerini sigortalı çalıştıran iş yerleri arasında haksız rekabet oluşuyor. İşçilik maliyetleri arasında büyük uçurumlar meydana geliyor. Bu durum Türk işçilerinin de kayıt dışı çalışmasına yol açıyor.

Bazı iş yerleri ise Türk işçilerin yapmaktan kaçındığı işler için yabancı işçi çalıştırdıklarını iddia ediyorlar.

İKÂMET İZNİ YETERLİ DEĞİL

İstanbul’daki denetimlerde, başka illerde kayıtlı olduğu tespit edilen Suriyeliler, kayıtlı oldukları illere gönderiliyor. Ancak, gerek İstanbul’da kayıtlı olanların, gerekse Türkiye’de ikâmet izni bulunan diğer yabancı ülke vatandaşlarının çalışma izni almadan bir işte çalışmaları veya kendi işlerini yapmaları yasak.

ÇALIŞMA İZNİ NASIL ALINIYOR?

Yabancıların çalışma izni için yurt içinde doğrudan bakanlığa, yurt dışında ise yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk temsilciliklerine başvuru yapmak gerekiyor. Başvurusu olumlu değerlendirilen yabancıya, belirli bir işte çalışmak şartıyla ilk başvuruda en çok bir yıl geçerli çalışma izni veriliyor. Uzatma başvurularının, süre bitiminden 60 gün önce yapılması gerekiyor. Uzatma başvurusu olumlu değerlendirilenlere ilk uzatma başvurusunda 2 yıla kadar, sonraki uzatma başvurularında ise 3 yıla kadar çalışma izni veriliyor.

Bir işverenden ayrılıp farklı bir işverenin yanında çalışabilmek için yapılan başvuruda da ilk seferinde bir yıl izin veriliyor.

Türkiye’de en az 8 yıl kanuni çalışma izni olan yabancılar süresiz çalışma iznine başvurabiliyor. Ancak, sekiz yıl çalışma iznine sahip olmak, otomatik olarak süresiz çalışma hakkı sağlamıyor. Süresiz çalışma iznine sahip olan yabancılar, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanabiliyorlar. Ancak, süresiz çalışma izni olan yabancının seçme, seçilme ve kamu görevlerine girme hakkı bulunmuyor.

TURKUAZ KART KİMLERE VERİLİYOR?

Eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımın ülke ekonomisine ve istihdamına etkisine göre, başvurusu uygun bulunan kişilere ise Turkuaz Kart veriliyor. Akademik alanda uluslar arası kabul görmüş çalışmaları bulunanlar, bilim, sanayi ve teknolojide stratejik kabul edilen bir alanda öne çıkmış olanlar ya da ihracat, istihdam veya yatırım kapasitesi olarak ulusal ekonomiye önemli katkı sağlayan ya da sağlaması öngörülen kişiler “nitelikli yabancı” olarak değerlendiriliyor.

Turkuaz Kart, ilk üç yılı geçiş süresi olmak kaydıyla veriliyor. Üç yılın ardından, başvurunun uygun bulunması halinde süresiz Turkuaz Kart veriliyor. Turkuaz Kart sahipleri, süresiz çalışma izninin verdiği haklardan yararlanıyorlar.



Kaynak: Haber Türk