Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası
(18.01.2021)
Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20’nci maddesi uyarınca “Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk...

Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20’nci maddesi uyarınca “Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000 (yetmiş beş bin) Türk Lirası’na kadar olan kısmı, aşağıdaki şartlarda gelir vergisinden müstesnadır. Bu bağlamda;

1) İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması,

2) Kendi işinde bilfiil çalışması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi (Çırak, kalfa veya yardımcı işçi çalıştırmak ya da seyahat, hastalık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak işinde bilfiil çalışmamak bu şartı bozmaz),

3) Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması halinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibarıyla bu maddedeki şartları taşıması,

4) Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hali hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan veya kayın hısımlarından devir alınmamış olması,

5) Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması,

İstisna kapsamındaki faaliyetlerden kazanç elde edilmesi veya istisna haddinin altında kazanç elde edilmesi hallerinde dahi yıllık beyanname verilir.

Bu istisnanın Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesi uyarınca tevkif (kesinti) suretiyle ödenecek vergiyi şümulü yoktur.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Genç girişimcilerde kazanç istisnasından;

►Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan,

►Mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 29 yaşını doldurmamış tam mükellefgerçek kişiler,

yararlanabilmektedir.

Kazanç istisnasından yararlanan mükellefler, beyana tabi başka bir gelirinin (kira, menkul sermaye iradı, ücret, diğer kazanç ve iratlar) olması durumunda sadece ticari, zirai ve mesleki kazançları dolayısıyla istisnadan yararlanabileceklerdir.

Teşvik kapsamındaki mükelleflerin bir vergilendirme döneminde ticari, zirai veya mesleki faaliyetlerinden bir veya birkaçından kazanç elde etmeleri durumunda teşvik, beyan edilen bu gelirlerin toplamına uygulanır.

Vergi teşviki üç vergilendirme dönemi ile sınırlı olup önceki faaliyetine devam ederken yeni bir faaliyete başlanılması teşvik süresini uzatmayacaktır. Söz konusu teşvikten yararlananlar tarafından verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesinin gelir bildirimi tablosuna o yıl elde ettikleri gelirden teşvik tutarı düşüldükten sonra kalan tutar gelir olarak yazılacaktır.

Bir vergilendirme döneminde teşvik tutarının altında kazanç elde edilmesi durumunda, teşvikten yararlanılmayan tutar ertesi yıla devredilmeyecektir.

Genç girişimciler için getirilen teşvik uygulamasında özellik taşıyan bazı hususlar şunlardır.

►Faaliyetin ortaklık olarak yürütülmesi,

Adi ortaklık veya şahıs şirketi kurmak suretiyle faaliyette bulunan mükellefler, tüm ortakların ayrı ayrı istisna koşullarını taşımaları şartıyla teşvikten ayrı ayrı yararlanabileceklerdir.

Bir işletmenin veya mesleki faaliyetin devralınması halinde teşvikten yararlanılabilmesi için işletmenin ya da mesleki faaliyetin devralındığı kişinin eş veya üçüncü dereceye kadar kan veya kayın hısımlarından olmaması gerekmektedir. Ölüm dolayısıyla eş ve çocuklar tarafından işletmenin veya mesleki faaliyetin devralınması halinde, ölen mükellefin teşvikten faydalanıp faydalanmadığına bakılmaksızın, devralan eş ve çocuklar istisnaya ilişkin koşulların tamamını taşımaları koşuluyla, teşvikten üç vergilendirme dönemi boyunca yararlanabileceklerdir.

►Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunması halinde ise;

Mükelleflerin mevcut bir işletmeye mesleki faaliyete veya ortaklığa sonradan ortak olmaları durumunda diğer tüm koşulları taşısalar dahi vergi teşvikinden yararlanmaları söz konusu olmayacaktır. Vergi teşvikinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesi uyarınca tevkif (kesinti) suretiyle ödenecek vergiye etkisi bulunmamaktadır.İşi terk ya da iş değişikliği durumlarında vergi teşviki uygulamasında ise vergi teşvikinden yararlanan mükelleflerce daha sonra herhangi bir nedenle faaliyetin terk edilmesi durumunda terk tarihine kadar elde edilen kazançlar dolayısıyla teşvikten yararlanılacaktır. Faaliyet terk edildikten sonra teşvik kapsamındaki söz konusu faaliyetlere tekrar başlanılması halinde ise adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunması koşulu ihlal edilmiş sayılacağından bu teşvikten yararlanılamayacaklardır. Teşvikten yararlananların bu süre içerisinde faaliyetlerine ticari, zirai ya da mesleki faaliyet olarak değiştirmeleri veya faaliyet konusunda değişiklik yapmaları durumunda yararlanılamayan süre kadar söz konusu teşvikten yararlanmaları mümkün olabilecektir.

Ekonomik büyüme ve kalkınmanın destekleyici gücü, yenilik ve yaratıcılığın en önemli kaynaklarından biri olan genç girişimcilere 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 81’inci maddesine eklenen hüküm ile sigorta prim teşviki uygulaması getirilmiştir.

Bu kapsamda 01 Haziran 2018 tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanun’un 4/1-b maddesi kapsamında ilk defa sigortalı sayılan gerçek kişilerin primleri tescil tarihinden itibaren bir yıl süreyle 5510 sayılı Kanun’un 82’nci maddesine göre belirlenen prime esas kazanç alt sınır üzerinden Hazinece karşılanacaktır. Sigorta prim teşvikinden yararlanma şartları aşağıda belirtilmiştir.

►Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20’nci maddesi kapsamında genç girişimcilerde kazanç istisnasından faydalanmak,

►Mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olmak,

►01 Haziran 2018 tarihinden itibaren ilk defa 5510 sayılı Kanun’un 4/1-b maddesi kapsamında sigortalı sayılan gerçek kişilerden olmak,

►Kendi işinde bilfiil çalışması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi

zorunlu olmaktadır.



Kaynak: Veysi Seviğ / Dünya Gazetesi