Eşimi 2001 yılında kaybettim. O tarihte yurtdışında okuyan kızıma ve bana eşimden maaş bağlandı. Kızım daha sonra yurtdışında yaşamaya devam etti. Halen babasından bağlanan yetim maaşını almaya devam ediyor. Bu arada yurtdışında çalışanlara maaş bağlanmadığını duydum. Durumumuza açıklık getirebilir misiniz? L.T.

Kızınızın hangi kurumdan ve hangi tarihten (gün, ay, yıl olarak) itibaren yetim aylığı aldığını belirtmemişsiniz. Zira net bir yanıt verebilmek için bu bilgiler gerekiyor.

30 Eylül 2008 tarihinden sonra vefat eden 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) sigortalı ya da emeklisi ile ilk defa 2008 Ekim aybaşından sonra 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı olanların kız çocuğuna yetim aylığı bağlanabilmesi için evli olmaması, evli olmakla beraber sonradan boşanmış veya dul kalmış olmasının yanı sıra, 5510 sayılı SSGSS Kanunu kapsamında veya yabancı ülke mevzuatı kapsamında çalışmıyor veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık almıyor olması gerekiyor. Duyumunuz bununla ilgili olabilir. Ancak eşinizin vefat tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce olduğundan, kızınızın durumu bu hüküm kapsamında değil.

5510 sayılı Kanun'un geçici 1. maddesinde ise, 1 Ekim 2008 tarihinden önce 506 sayılı SSK, 1479 sayılı Bağ-Kur, 2825 sayılı Tarım SSK ve 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur kanunlarına göre bağlanan veya hak kazanılan gelir ve aylıkların ödenmesine devam edileceği, bu gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında ilgili kanun hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmış.

Bu bağlamda, 1 Ekim 2008 tarihinden önceki mevzuat hükümlerine göre hak sahibi eş ve çocuklar ile ana ve babalara bağlanan ölüm (dul/yetim) aylıklarının durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması kesilmesi ve yeniden bağlanmasında ilgili mülga (eski) kanun hükümleri uygulanıyor. Eşinizin vefat tarihi 1 Ekim 2008 tarihinden önce olup, kızınıza da eşinizin vefat tarihindeki kanun hükümlerine göre aylık bağlandığından, aylığın kesilmesi hususunda ilgili kanun hükümleri uygulanır.

Eşinizin sigortalılık statüsünü belirtmemişsiniz. Sorunuzun yanıtı için bu bilgi önemli olmakla birlikte, istisnai durumlar hariç olmak üzere genel olarak, kızınızın yurtdışında çalışıyor olması aylık almasına engel değil. Evlenmediği sürece aylık almaya devam edebilir.

Ölüm aylığı bağlanmasında sigortalıda aranan şartlar

1954 doğumlu annem 2021 Ocak ayında vefat etti. Annemin 540 gün tarım sigortalılığı var. Acaba annemden, Emekli Sandığı emeklisi olan babama aylık bağlanabilir mi?
Burhan Erdem

Öncelikle başınız sağ olsun. Ölüm (dul/yetim) aylığı, en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya 4/a (SSK) sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanıyor. Babanız hak sahibi olmakla birlikte, annenizin prim günü 1800 günden az olduğundan, maalesef babanıza aylık bağlanmaz. Ancak ölen sigortalının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanamaması durumunda, uzun vadeli sigorta (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) kollarına ödenen primler hak sahiplerine toptan ödeme şeklinde veriliyor. Bu bağlamda babanız, anneniz adına ödenen uzun vadeli sigorta primlerinin toptan ödeme şeklinde iadesini talep edebilir.