İşveren ve çalışan okurlarımızdan SGK’ya ödenen başta sigorta primleri olmak üzere, gecikme zammı, idari para cezaları ile diğer alacakların iadesinin mümkün olup olmadığı sorulmaktadır.

SGK, kural olarak sosyal güvenliği sağlamak için tahsil ettiği sigorta primlerini ve yasal mevzuata aykırı davrananlar hakkında uyguladığı yaptırımlar sonucu tahsil ettiği gecikme zammı ve cezaları iade etmez.

Ancak SGK’ya yanlış, yersiz veya fazladan ödenen sigorta primleri ve cezalar varsa belirli şartlarda iade edilmektedir.

İade işlemleri SGK’nın uygulama kanununda yer alan “Yanlış veya yersiz alınmış olduğu tespit edilen primler, alındıkları tarihten on yıl geçmemiş ise, hisseleri oranında işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara veya genel sağlık sigortalılarına veya hak sahiplerine kanunî faizi ile birlikte geri verilir. Kanunî faiz, primin kuruma yatırıldığı tarihi takip eden ay başından, iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için hesaplanır.” Düzenlemesine göre yapılmaktadır.

10 YILLIK SÜREYİ GEÇİRMEYİN

Belirtilen SGK düzenlemesine göre söz konusu sigorta primlerinin ilgililere iade edilebilmesi için;

• Primlerin tahsil edildiği tarihten talep tarihine kadar 10 yıllık sürenin geçmemiş olması ve
• İş yerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne/Merkezi'ne yazılı talepte bulunulması gerekmektedir.

 Keza sigortalı ve işverenler tarafından talepte bulunulmadıkça  SGK kendiliğinden prim iadesi yapmamaktadır.

EKİM 2008 TARİHİ ÖNEMLİ

Yanlış veya yersiz olarak 01/10/2008 veya sonrasında tahsil edilmiş olan primlerin iadesi sırasında ödenecek kanuni faiz, primin Sosyal Güvenlik Kurumu'na yatırıldığı tarihi takip eden ay başından, iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için hesaplanmaktadır.

Ayrıca, ödeme tarihi 01/10/2008 ve sonrası olan primlerin iadesi sırasında, hem sigortalı hissesi için, hem de işveren hissesi için kanuni faiz ödenmektedir.

Eski SSK (506 sayılı) Kanununa göre yanlış veya yersiz tahsil edilen primlerin iadesi sırasında, yalnızca işveren hissesine kanuni faiz ödeneceği öngörüldüğünden, 30/9/2008 veya öncesinde tahsil edilmiş olan primlerin iadesi sırasında;

• Sigortalı hissesine, 01/10/2008 tarihinden iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için,
• İşveren hissesine ise, primin SSK’ya yatırıldığı tarihi takip eden ay başından, iadenin yapıldığı ayın başına kadar geçen süre için kanuni faiz ödenmektedir.

GECİKME ZAMMI VE CEZASI İLE İDARİ PARA CEZALARININ İADESİ

Yanlış veya yersiz tahsil edilmesi nedeniyle iadesine karar verilen primlerin, yasal süresi dışında gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilmiş olması hâlinde, gecikme cezası ve gecikme zammının işveren tarafından ödenmiş olması nedeniyle, yanlış veya yersiz tahsil edilmiş prime ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammının tamamı, kanuni faizi ile birlikte işverene iade edilecektir.

Diğer yandan yanlış ve yersiz alınmış primler dışında idari para cezaları da istem konusu olabilecektir. Söz konusu hallerde yanlış ve yersiz alınmış idari para cezaları noktasında da;

• İdari para cezalarının tahsil edildiği tarihten talep tarihine kadar 10 yıllık sürenin geçmemiş olması ve
• İş yerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne/Merkezi'ne yazılı talepte bulunulması gerekmektedir.

SGK Kanununda, yanlış veya yersiz tahsil edilmiş idari para cezalarının iadesi sırasında kanuni faiz ödeneceğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bununla birlikte; yanlış ve yersiz alınmış idari para cezalarının iadesi sırasında iadeye konu olan bir mahkeme ilamı bulunması ve bu ilamda da kanuni faize hükmedilmesi hâlinde yanlış ve yersiz alınmış idari para cezaları da kanuni faizi ile birlikte iade edilmesi mümkün hâle gelecektir.

Yanlış ve yersiz alınmış idari para cezalarının iadesi sırasında iadeye konu olan bir mahkeme ilamında idari para cezasına kanuni faiz ödenmesine ilişkin bir hüküm bulunmaması hâlinde ise idari para cezaları kanuni faiz olmaksızın iade edilecektir.