Soma Maden Faciası Sonrası Düzenlemelere Katkı Sunduk / Vedat İlki
(14.05.2018)
4 Yıl önce Soma Maden Faciasında 301 Maden Emekçisi göçük altında kalarak hayatını kaybetti. Yaşanan facianın ardından derhal yasaların aksayan yönleri revize edilmeye çalışıldı. Başta Maden...

4 Yıl önce Soma Maden Faciasında 301 Maden Emekçisi göçük altında kalarak hayatını kaybetti.

Yaşanan facianın ardından derhal yasaların aksayan yönleri revize edilmeye çalışıldı.

Başta Maden Kanunu olmak üzere,Çalışma Hayatında Madencinin Sosyal Haklarını düzenleyen 5510 sayılı SS ve GSS Kanunu,4857 sayılı İş Kanunda madenci leh,ne düzenlemelere yer verildi.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda madenciler için yeni günümüze uygun düzenlemelere yönetmeliklere maddeler eklendi.

Madenciler için sığınma odaları,acil çıkış yerleri,KKD olmak üzere gözden geçirildi.

Bu konuda yüzlerce yol gösterici makaleler yazılarak düzenlemelere kılavuzluk yapıldı.

Ermenek faciasında benzeri sıkıntıları yazarak,Maden işçisinin,ailesinin dert ve sorunlarına ortak olduk.

Fakat ne yazık ki,bu kadar fedakarlığımıza rağmen yine yetkiler tarafından tanınmaz olduk.

Bugünlerde seçim telaşı pastadan pay alma adına herkes 13 Mayıs Soma Maden faciasından kendine pay kapma yarışına girseler de,biz sadece bu güruha bakmaya devam ediyoruz.

Biz daima doğru eleştiriler,yapıcı yaklaşımlarla madencilere yapılan düzenlemeleri sevinçle karşılayarak sosyal medya da paylaştık.

Madenci sıkıntısını köşemizden yıllarca yazdık.

Ne yazık ki,yazdıklarımızı ne Soma Halkı nede Bakanlık yetkilileri görmese de yasal değişikliklerin olmasına  katkımız olduğuna inanıyoruz.

19/06/2010 HaberTürk Gazetesi Ali Tezel’in köşesinden;

Duyarlı okurlarımızdan Vedat İlki'nin sormasından sonra biz de gazetemiz Habertürk'te 10 Haziran 2010 günü "Zonguldak'ta yeraltında kalan 2 kişi için vali 'gaip' kararı vermeli" demiştik. Ölümüne kesin gözüyle bakılanlar ile uzun süreden beri kayıp olanlar için bazen mülki amirlerin, bazen de mahkemenin gaip (kayıp) kararı vermesi halinde, bu kişiler vefat etmiş gibi işlem görür ve geride kalanlarına aylık-gelir bağlanır.
"Yeraltında kaldığı kesin olan iki kişi için vali 'gaip' kararı alırsa geride kalanları da mahkemede en az 2 yıl beklemekten kurtulurlar" demiştik.
Şimdi haberimizden sonra SGK, sitesinde yayınladığı bilgiyle dul ve yetimlere aylık-gelir bağlama işlemine başlamış.

MADENLERDE TEKNOLOJİ DENİLDİ 55 YAŞ EMEKLİ DEDİLER!

Madenlerde teknolojik gelişmeler neden gösterilmek suretiyle 1/10/2008 sonrası ilk defa Madenci olanlar 5 yıl geç emekli olacaklar.

Yasal düzenleme oldu.Madenciler lehine yaş hadleri düştü.

SİGORTALILIK SÜRESİNİN
BAŞLANGIÇ TARİHİ

ÇALIŞMANIN

TAHSİS TALEP TARİHİNDE EN AZ

Niteliği

Sigortalılık
Süresi

Gün
Sayısı

Yaş

Sigortalılık
Süresi

Gün Sayısı

2008/EKİM’den sonra 

Sürekli
veya Münavebeli

 

 

50

20

7200

                   

 

 

Kapsamdaki İşler/İşyerleri

Kapsamdaki Sigortalılar

Eklenecek Gün Sayısı

Prim Ödeme Gün Sayısına Ekleme

EMEKLİLİK YAŞINDAN İNDİRİM İÇİN GEREKLİ GÜN SAYISI

EMEKLİLİK YAŞINDAN İNDİRİLECEK SÜRE

FİİLİ HİZMET TESBİTİNDE DİKKAT EDİLECEK SÜRELER

10) Yeraltı işleri 

Maden ocakları (elementer cıva bulunduğu saptanan cıva maden ocakları hariç), kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yer altında yapılan işlerde çalışanlar.

180

sınır yok

1800 GÜN

Fiili hizmet süresi zammının tamamı

UYGULANMIYOR

 

Maden kazası sonrası ,prim borcu olan,günü yetmeyen madencilerin tıpkı deprem mağdurları gibi gün prim şartı aranmadan hak sahiplerine dul/yetim maaşı bağlanmasını,iş kazası geliri ödenmesini,ölüm tazminatı verilmesini,cenaze yardımlarının ödenmesini naaşlar çıkmadan yapılmasını sağladık.

İşsizlik Sigortasından yardımlar verilmesini istedik.

Linyit” ve “Taşkömürü” çıkaran madencilere ödenecek ücret miktarı asgari ücretin iki katından az olamayacaktır.

Yer altında maden işlerinde çalışan işçilere, 4857/ 42 nci ve 43 üncü maddelerinde sayılan hâllerde haftalık otuz yedi buçuk saati aşan(36 saat idi) her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yüzden az olmamak üzere arttırılması suretiyle ödenir.

Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.

Ölen madencilerin yakınlarına istihdam imkanı sağlanmıştır.

Maden Ocakları İşletme Sahiplerine,İş Güvenliği Kanunlarını uygulamayanlara,5510 SS ve GSSK göre kaçak işçi çalıştıranlara ,kısaca  hem devlet yetkililerine hem de işverenlere ve sendikalarına karşı haklı serzenişler yapılmıştır.

Ölen madenciler geri gelmeyecek,fakat ailelerinin halen mahkemelerde davaları sürüyor.

Ferdi kaza sigortası ile madencilere ayrıca ölüm,sakatlık hallerinde gelir,toplu ödeme alma imkanı sağlanmıştır.

MADEN SENDİKALARI HAK ARAMALIDIR

Yıllardır sendikasına aidat ödeyen işçiler için, sendika yetkilileri ,ölümlü iş kazasında ihmali olan işveren ve yöneticilerin adalet önünde hesap vermesi konusunda,sendikalar  acılı aileler yanında yer alarak ,hakları aramaya sonuna kadar devam etmelidir.

Sendikalar 6331 sayılı Kanununu ,Yönetmeliklerini üyelerine eğitim seminerleri düzenleyerek anlatmalı.

6331 sayılı Kanununla belirtilen güvenlik önlemleri alınmaması halinde çalışmaktan kaçınma hakları olduğunun bilinmesi gerekliliği de sıklıkla işlenmelidir.

Türkiye’de Maden Ocakları oda tarafından denetlemeye açılmalıdır.

Bağımsız denetim raporları hazırlanmalı ,Enerji ve Tabi Kaynaklar  Bakanlığı tarafından değerlendirilmelidir.

Taşeronlaştırma, üretim zorlaması, mevzuattan kaynaklanan esnekleşme ve kuralsızlaşma ile denetimsizleştirmelerin önüne geçilmelidir.

Madenciler için ölüm yakıştı,işin fıtratı demeden önce,

Sedye kirlenmesin diye çizmesini çıkaran,iş elbisesi ile belediye otobüsünde seyahat ederken , koltukları kirletmeme adına  oturmayan ,madencilerin gözlerin içine bakınız, kömür karası yüzlerde bizlere verdikleri temizlik ve iş hijyeni görünüz.

Yüz karası değil, kömür karası

 

Güneşli bir günde
Masmavi göreceğiz Karadeniz’i
Balkaya’dan Kapuz’ a kadar,
Karış karış biliriz bu şehri;
EKİ’ nin çiçekli bahçeleri,
Rıhtıma kömür taşıyan vagonlarıyla;
Paydos saatlerinde yollara dökülen,
Soluk benizli insanlarıyla.
Siyah akar Zonguldağın deresi
Yüz karası değil, kömür karası
Böyle kazanılır ekmek parası?

 

Orhan Veli Kanık (1946)



Kaynak: Alitezel