Emekli Sandığı’nda Emeklilik Şartlarının Tespiti / Sezgin Özcan
(20.01.2020)
Bilindiği üzere 8 Eylül 1999 tarihinden önce SSK (4/a), Bağ-Kur (4/b) ve Emekli Sandığı (4/c) kapsamında sigortalı olanlar...

Bilindiği üzere 8 Eylül 1999 tarihinden önce SSK (4/a), Bağ-Kur (4/b) ve Emekli Sandığı (4/c) kapsamında sigortalı olanlar, emeklilik için kademeli yaş hükümlerine tabi.

Emeklilik şartlarının tespitinde en çok karıştırılan ve yanlış değerlendirmeye neden olan kavramlar, “sigortalılık süresi” ile “hizmet süresi”.

Sigortalılık süresi; sigortalının emekliliği için gereken ve uzun vadeli sigorta kolları olarak tanımlanan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile aylık bağlanması için yazılı istekte bulunduğu tarih arasında geçen süre olup, bu sürenin tamamen prim ödenerek geçirilmiş olması koşul olmadığı gibi, bu sürenin başlangıç ve sonu arasında aralıklı ya da birden çok sigortalılık haline tabi çalışmanın, sigortalılık süresinin belirlenmesinde bir önemi bulunmuyor.

Hizmet süresi ise; sigortalının/iştirakçinin emekliliği için gereken uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarih ile aylık bağlanması için yazılı istekte bulunduğu tarih arasında geçen sürede fiilen prim/kesenek ödenmiş olan prim günleri/hizmet süreleri toplamı olup, prim/kesenek ödenmemiş süreler dikkate alınmıyor.

Bu bağlamda, SSK statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde, sigorta başlangıç tarihine göre 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla sigortalılık süresi esas alınırken; Emekli Sandığı statüsünden emeklilik şartlarının tespitinde 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan fiili prim günü/hizmet süresi esas alınarak kadınlar için 20, erkekler için 25 tam yıl fiili hizmet süresini doldurmaları için kalan hizmet süresine bakılıyor.

★★★

Konuyu, 01.12.1993-28.02.1994 dönemini yedek subay okulunda, 01.03.1994-31.03.1995 arası ise 13 ay yedek subay olarak görev yapan ve 17.05.1996 tarihinde memuriyete başlayan okur sorusu üzerinden örneklersek; emeklilik şartlarının tespitinde 01.03.1994 tarihini değil, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla mevcut olan fiili hizmet süresini dikkate alacağız.

Okurun 13 aylık yedek subaylık hizmeti karşılığı 3 ay 8 gün fiili hizmet süresi zammı (FHZ) süresi olmalı. 13 ay yedek subaylık ve buna tekabül eden 3 ay 8 gün FHZ süresi dikkate alındığında, 23 Mayıs 2002 tarihi itibarıyla (15 Mayıs'ta 15 Mayıs-14 Haziran dönemi için kesenek ödenmiş olduğundan) hizmet süresi 7 yıl 4 ay 8 gün; buna göre emeklilik şartları ise 25 yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş olur.

Yedek subay okul dönemi borçlanılabilir. Borçlanılan süre de 23 Mayıs 2002 öncesi hizmet süresine eklenir ve emeklilik yaşı değişebilir. Ancak yedek subay okul dönemini borçlanması, okur özelinde emeklilik yaşını değiştirmiyor.

★★★

Okurun emekliliği için gerekli olan 25 yıllık hizmet süresi hesaplanırken de yedek subaylık nedeniyle ilk defa Emekli Sandığı'na kesenek ödemeye başladığı 15.03.1994 tarihi değil, fiili hizmet süreleri ile fiili hizmet süresine eklenen FHZ süresi dikkate alınır. Okur an itibarıyla 25 yıllık fiili hizmet süresini tamamlamış durumda olup, isterse aylıksız olarak görevinden ayrılabilir.

Doğum tarihini belirtmediğinden emeklilik tarihini söyleyemiyoruz. Ancak Emekli Sandığı statüsünden emekli olacağından, 55 yaş şartından 3 ay 8 günlük FHZ süresinin indirileceğini ve FHZ indirimi sonrası tabi olacağı yaşın 54 yıl 8 ay 22 gün olduğunu söyleyebiliriz.

Okur, bu yaşı doldurduysa istediği zaman, doldurmadıysa doldurduğunda aylıklı olarak emekli olmaya hak kazanacaktır.

 



Kaynak: Sözcü Gazetesi