SGK İşyeri Tescilinde Bunlara Dikkat!..
(20.09.2021)
Sosyal güvenlik sistemimizde işveren, işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, SGK’ya vermek...

 

Sosyal güvenlik sistemimizde işveren, işyeri bildirgesini en geç sigortalı çalıştırmaya başladığı tarihte, SGK’ya vermek zorunda. Bunun yanı sıra, sigortalı çalıştırılan işyerinin başka bir işverene devredilmesi halinde, yeni işverenin işyerini devraldığı tarihi takip eden on gün içinde işyeri bildirgesini SGK’ya vermesi gerekiyor. Ayrıca işyerinin miras yoluyla intikali halinde ise mirasçıları, ölüm tarihinden itibaren en geç üç ay içinde, işyeri bildirgesini SGK’ya vermekle yükümlü. Bahsettiğimiz söz konusu işyeri bildirgelerinin elektronik ortamda gönderilmesi ise zorunlu.
Geçen ay Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yapılan bazı değişiklikler ile işyeri bildirgesinin verilmesi ve tescili ile ilgili önemli düzenlemeler yapıldı. Bu yazımızda söz konusu düzenlemeleri özetlemeye çalışalım.

Çalışan Olmasa Bile İşyeri Tescili Yapılacak
Sosyal güvenlik uygulamalarında bir işletmede 4/a veya 4/c kapsamında sigortalı çalışmıyorsa işyeri tescili ve bildirimi söz konusu değildi. Ancak yapılan düzenleme ile 4/a kapsamında sigortalı çalıştırılmasa dahi şirket kuruluş sözleşmesi, ruhsat gibi belgelere istinaden kamu kurum ve kuruluşları tarafından SGK’ya elektronik ortamda işyeri tesciline ilişkin bilgiler intikal ettirilmişse SGK tarafından işyeri tescili yapılacak. Ancak burada şirket sahibini ilgilendiren bir durum söz konusu değil. Dolayısıyla böyle bir durumda ilgililerce ayrıca işyeri bildirgesi düzenlenmeyecek.

Bir İşyerine İki Tescil
Şayet tescili yapılacak işyerinde, hem ayın 1’i ila 30’u arasında, hem de ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmalarına istinaden ücret alan sigortalılar varsa iki farklı tescilin yapılması gerekiyor. Dolayısıyla işveren tarafından her iki çalışma döneminden dolayı iki ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı işyeri tescili yapılacak.

​Ayrıca aynı kamu kurum ve kuruluşunda, 4/a ve 4/c kapsamına giren sigortalıların çalıştırılması halinde, 4/a kapsamına giren sigortalılar için ayrı, 4/c kapsamına giren sigortalılar için ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı işyeri dosyası tescil edilecek.
Aynı işkolunda birden fazla nakil aracı bulunan işverence nakil araçlarının kayıtlı olduğu ilgili idareyi gösterir belge ibraz edilerek tek işyeri bildirgesi düzenlenecek ve işyeri, idarenin bulunduğu bölgeyi içine alan ünitece tescil edilecek.

İşveren Tam Ehliyetli Değilse Tescil Nasıl Yapılacak?
SSİY’de yapılan düzenlemeler ile işverenin tam ehliyetli olmama hallerine ilişkin kurallar da getirildi. Buna göre, işverenin 18 yaşından küçük olması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin “18 yaşından küçük kimseye velayeten velisinin adı” ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, veli işveren vekili sayılarak işyeri tescil edilecek.
İşverenin, Türk Medeni Kanununa göre sınırlı ehliyetsiz olması nedeniyle kendisine vasi atanması halinde ise işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin “Sınırlı ehliyetsiz kimseye vesayeten vasisinin adı” ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, vasi işveren vekili sayılarak işyeri tescil edilecek.

İşyeri Bildirgesiyle Verilecek Belgeler Neler?
SSİY’de yapılan değişiklik ile işyeri bildirgesi ile birlikte verilmesi gereken belgelere ilişkin de düzenleme de yapıldı. Buna göre; 4/a ve 4/c kapsamında sigortalı çalıştırılan işyerlerinin tescilinde, işyeri bildirgesi yeterli olup elektronik ortamda temin edilebilenler hariç olmak üzere eki belgeler ihtiyaç olması hâlinde ünitece istenecek. Ancak 4/a kapsamında sigortalı çalıştırılan işyerlerinin tescilinde;
a) İşverenden iş alan alt işverenler tarafından, Kanundan doğan yükümlülükleri başlamadan önce, asıl işverenle yapmış olduğu sözleşmenin bir örneğinin,
b) Adi ortaklıklar tarafından; noter onaylı ortaklık sözleşmesinin,
c) İhale konusu işlerde; işin sözleşmesi veya işin üstlenildiğini gösterir idarenin yazısının,
ç) İnşaat işyerlerinde; varsa arsa sahibi ile müteahhit arasındaki inşaat yapım sözleşmesinin,
elden, posta yoluyla veya Kurumca belirlenen şekilde gönderilmesi zorunlu olacak.

Nakil, Devir ve İntikalde Bu Kurallara Dikkat!
SSİY değişikliği ile nakil, devir ve intikal gibi bazı durumlara özgü bazı düzenlemeler de yapıldı. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Devir veya intikal nedeniyle düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden ayrıca işyeri dosyası tescil edilmeyecek ve işlemlerin eski işyeri numarasından devam ettirilebilmesi için, devir veya intikale ilişkin gerekli değişiklikler tescil kütüklerine kaydedilecek.
  • Şirketlerin nevilerinin değişmesi, birleşmesi veya bir şirketin diğer bir şirkete katılması ya da adi şirketlerde yeni ortak alınması durumunda düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden yeni işyeri dosyası tescil edilmeyecek ve işlemler eski işyeri dosyası üzerinden devam edecek.
  • İşyerinin, gerek başka bir ildeki adrese nakledilmesi nedeniyle düzenlenen işyeri bildirgesine istinaden, gerekse aynı il içinde olmakla birlikte başka bir ünitenin görev alanındaki adrese nakledilmesi nedeniyle yapılan yazılı bildirim üzerine yeni işyeri dosyası tescil edilecek.
  • İşyerinin başka bir ünitenin görev alanına giren adrese nakledilmesi halinde, durum yeni ünite tarafından bildirimin kendisine yapıldığı tarihten itibaren onbeş gün içinde eski işyeri dosyasının bulunduğu üniteye yazılı olarak bildirilecek ve yapılan bildirim üzerine eski işyeri dosyası Kanun kapsamından çıkartılacak.
  • İşyerinin aynı ünitenin görev alanına giren başka bir adrese nakledilmesi halinde, yeni adres, işyerinin nakledildiği tarihten itibaren on gün içinde işyerinin işlem gördüğü üniteye yazı ile bildirilecek ve bu durumda yeni işyeri dosyası tescil edilmeyecek.


Kaynak: Mehmet Bulut / Sadettin Orhan