BES’te Devlet Katkısı Arttı
(13.01.2021)
2021 yılı için 3.577 lira olarak belirlenen asgari ücret, sadece işçi ve işveren açısından önem taşımıyor. Çalışma hayatı...

2021 yılı için 3.577 lira olarak belirlenen asgari ücret, sadece işçi ve işveren açısından önem taşımıyor. Çalışma hayatı dışında normal hayatımızın akışında da birçok şeyi etkiliyor.

Yeni asgari ücretin etkilediği olgulardan biri de bireysel emeklilik sistemi (BES) katılımcılarına devletin yaptığı katkı tutarı.

Bilindiği üzere BES, mevcut kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak, bireyler açısından, bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi, kamu açısından ise ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak amacıyla getirilen, gönüllülük esasına dayalı bir sistem.

1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren düzenleme ile de TC vatandaşı ya da mavi kart sahibi olan, 45 yaşını doldurmamış, kamuda veya özel sektörde bir işverene bağlı olarak ücretli çalışanlar için BES'te Otomatik Katılım Sistemi (OKS) devreye sokuldu. Düzenlemeye göre işverenler, kapsama giren çalışanlarını OKS'ye dahil etmekle yükümlü. Çalışanlar ise bu sistemde dilediği kadar kalma hakkına sahip.

Emeklilik Gözetim Merkezi verilerine göre 2021 yılı başı itibarıyla BES katılımcı sayısı 6.900.580 kişi. Sözleşme ve sertifika sayısı ise yaklaşık 8,3 milyon. Fonun büyüklüğü, 137.091,4 milyon lirası katılımcı, 21.253,5 milyon lirası devlet katkısı olmak üzere toplam 158.345 milyon lirayı aşmış durumda.

★★★

Önceleri, BES'e dahil olan katılımcılara yatırdıkları katkı payı karşılığında vergi avantajı sağlanıyordu. Vergi avantajından ücretliler aylık, beyanname verenler ise yıllık olarak yararlanabiliyordu. Yani katılım aşamasında daha az vergi ödemek suretiyle katkı paylarının bir kısmını aylık ve yıllık olarak geri alabiliyorlardı. Ancak sistemden emekli olmadan çıkılması halinde, sağlanan vergi teşviki, devlet tarafından stopaj yoluyla geri alınıyordu.

Sağlanan vergi teşvikinin sisteme katılımda fazla bir etkisi olmayınca, teşvik sistemi değiştirildi. Sisteme katılanlara devletin de katkı yapmasına ilişkin düzenleme yapıldı.

DEVLET KATKISI

Yeni sistemde, sisteme katılım sürecinde sağlanan ancak sadece ücretliler ve beyanname veren vergi mükellefleri tarafından yararlanılabilen vergi avantajının yerine, sisteme katılan herkes için devletin, katılımcı tarafından yatırılan katkı payının yüzde 25'i kadar katkı yapması benimsendi.

Örneğin, bireysel emeklilik hesabına aylık 1.000 lira ödeme yapıldığında, devlet de 250 lira katkıda bulunuyor. Kişinin hesabında bir yıl sonra 12.000 lira kendi birikimi, 3.000 lira devlet katkısı olmak üzere 15.000 lira birikiyor. Ancak devlet katkısı sınırsız olmayıp, brüt asgari ücretin yıllık tutarının yüzde 25'ini aşamıyor.

Asgari ücretteki artışa bağlı olarak, devletin BES katılımcısına 2021 yılında yapacağı katkı tutarının üst sınırı da arttı. 2020 yılında 8.829 lira olan devlet katkısı üst sınırı, 1.903 lira artışla 2021 yılında 10.732 lira oldu.

BES'te düzenli katkı ödemelerinden ayrı olarak ara dönemlerde toplu katkı ödemeleri de yapılabiliyor. Bu bağlamda, 2021 yılında 42.930 lira ve üzerinde katkı payı ödeyen BES katılımcısı, 10.732 lira devlet katkısı alacak.

10 YIL VE 56 YAŞ ŞARTI

Devlet katkısı, katılımcı adına açılan ayrı bir hesapta biriktirilerek nemalandırılıyor. Ancak katkı payına, sistemde kalış süresine göre belirlenen oranlarda hak kazanılabiliyor.

Üç yıl içinde sistemden çıkan devletin katkı payını ve getirisini alamıyor. Dolayısıyla devlet katkısına hak kazanabilmek için sistemde en az 3 yıl kalmak gerekiyor.

Sistemde en az 3 yıl kalanlar katkı payı ve getirisinin yüzde 15'ini, 6 yıl kalanlar yüzde 35'ini, on yıl kalan ancak 56 yaşını doldurmayanlar yüzde 60'ını alabiliyor.

Sistemde 10 yılı ve 56 yaşını doldurarak emeklilik hakkı kazananlar ile sistemden vefat veya maluliyet nedeniyle ayrılanlar ise devlet katkısı ve getirilerinin tamamını alabiliyorlar.



Kaynak: Sezgin Özcan / Sözcü Gazetesi