Vergi İncelemelerinin Elektronik Sistem Üzerinden Yapılmasına İlişkin Yönetmelik Değişikliği Yayımlandı

ÖZET

VERGİ İNCELEMELERİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK ile vergi inceleme süreçlerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesine ilişkin değişiklikler yapılmıştır.

Buna göre vergi inceleme sürecinde defter ve belgeler, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından oluşturulan elektronik sistem üzerinden ibraz edilebilecek, inceleme görüşmeleri bu sistem üzerinden görüntülü ve sesli yapılabilecek, inceleme tutanakları elektronik imza ile imzalanabilecektir.

Yönetmelik değişikliği 13 Mayıs 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

13 Mayıs 2025 tarih ve 32899 sayılı Resmi Gazetede VERGİ İNCELEMELERİNDE UYULACAK USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK” yayımlanmıştır.

Değişiklik Yönetmeliğinde; 31/10/2011 tarihli ve 28101 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yapılan değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir:

1.    Vergi inceleme sürecinde, Bakanlık tarafından oluşturulan elektronik sistem araçları kullanılabilecektir.

2.    Elektronik sistem araçları Yönetmelikte, defter ve belgelerin ibraz edilmesi, tutanakların düzenlenmesi, görüntülü ve sesli görüşme sağlanması gibi vergi incelemelerine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini sağlamak üzere Bakanlık tarafından oluşturulan her türlü elektronik sistem olarak tanımlanmıştır.

3.    Defter ve belgeler elektronik ortamda ibraz edilebilecektir. Bu durumda sistem tarafından ibraz durumunu gösteren bir belge üretilecek ve söz konusu belgeyi mükellef veya mükellef tarafından defter ve belgelerin ibrazı için vekâlet verilenler güvenli elektronik imza ile imzalanacaktır.

4. İnceleme tutanakları, Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlenebilecektir. İnceleme tutanaklarının Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlendiği durumlarda, mükellef veya mükellef tarafından inceleme tutanaklarını imzalamak üzere vekâlet verilenler, söz konusu tutanakları güvenli elektronik imza ile imzalanacaktır.

Yönetmelik değişikliği aşağıda karşılaştırmalı tablo halinde verilmiştir.

Yönetmeliğin Önceki Hali

Değişiklik Düzenlemesi

Yönetmeliğin Son Hali

MADDE 3 - (Değişik:RG-7/4/2021-31447)

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a)    Bakan: Hazine ve Maliye Bakanını,

b)    Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,

c)    Başkanlık: Vergi Denetim Kurulu Başkanlığını,

ç) Daire Başkanlığı: Uygun görülen yerlerde Bakan onayı ile kurulan Başkanlığa bağlı Daire Başkanlıklarını,

d)    İnceleme ve denetim birimi: Vergi Denetim Kurulu Başkanlığını, Gelir İdaresi Başkanlığını, Vergi Dairesi Başkanlıklarını, Vergi Dairesi Başkanlığı kurulmayan yerlerde Defterdarlıkları,

e)    Sınırlı inceleme: Tam inceleme dışında kalan vergi incelemesini,

f)    Tam inceleme: Bir mükellef hakkında, bir veya birden fazla vergi türü itibarıyla bir veya daha fazla vergilendirme dönemine ilişkin her türlü iş ve işlemlerinin bütün matrah unsurlarını içerecek şekilde yapılan vergi incelemesini,

g)    Vergi incelemesi: İnceleme yapmaya yetkili olanlar tarafından, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve

MADDE 1- 31/10/2011 tarihli ve 28101 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir.

“i) Elektronik sistem araçları: Defter ve belgelerin ibraz edilmesi, tutanakların düzenlenmesi, görüntülü ve sesli görüşme sağlanması gibi vergi incelemelerine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini sağlamak üzere Bakanlık tarafından oluşturulan her türlü elektronik sistemi, j) Güvenli elektronik imza: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 4 üncü maddesinde niteliklerine yer verilen elektronik imzayı,”

MADDE 3 - (Değişik:RG-7/4/2021-31447)

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a)    Bakan: Hazine ve Maliye Bakanını,

b)    Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,

c)    Başkanlık: Vergi Denetim Kurulu Başkanlığını,

ç) Daire Başkanlığı: Uygun görülen yerlerde Bakan onayı ile kurulan Başkanlığa bağlı Daire Başkanlıklarını,

d)    İnceleme ve denetim birimi: Vergi Denetim Kurulu Başkanlığını, Gelir İdaresi Başkanlığını, Vergi Dairesi Başkanlıklarını, Vergi Dairesi Başkanlığı kurulmayan yerlerde Defterdarlıkları,

e)    Sınırlı inceleme: Tam inceleme dışında kalan vergi incelemesini,

f)    Tam inceleme: Bir mükellef hakkında, bir veya birden fazla vergi türü itibarıyla bir veya daha fazla vergilendirme dönemine ilişkin her türlü iş ve işlemlerinin bütün matrah unsurlarını içerecek şekilde yapılan vergi incelemesini,

g)    Vergi incelemesi: İnceleme yapmaya yetkili olanlar tarafından, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve

 

Yönetmeliğin Önceki Hali

Değişiklik Düzenlemesi

Yönetmeliğin Son Hali

sağlamak amacıyla yapılan faaliyeti,

ğ) Vergi inceleme raporu: Vergi incelemeleri sonucunda düzenlenen raporu,

h) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar: 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 135 inci maddesinde sayılan yetkilileri,

ı) Vergi Müfettişi: Vergi Başmüfettişini, Vergi Müfettişini ve Vergi Müfettiş Yardımcısını, ifade eder.

 

sağlamak amacıyla yapılan faaliyeti,

ğ) Vergi inceleme raporu: Vergi incelemeleri sonucunda düzenlenen raporu,

h) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar: 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 135 inci maddesinde sayılan yetkilileri,

ı) Vergi Müfettişi: Vergi Başmüfettişini, Vergi Müfettişini ve Vergi Müfettiş Yardımcısını ,“i) Elektronik sistem araçları: Defter ve belgelerin ibraz edilmesi, tutanakların düzenlenmesi, görüntülü ve sesli görüşme sağlanması gibi vergi incelemelerine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesini sağlamak üzere Bakanlık tarafından oluşturulan her türlü elektronik sistemi,

j) Güvenli elektronik imza: 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 4 üncü maddesinde niteliklerine yer verilen elektronik imzayı,

ifade eder.

Vergi incelemelerinin yürütülmesi

MADDE 4 - (1) Vergi incelemeleri, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca, bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yerine getirilir.

(2) Risk analizi neticesinde riskli bulunmaması, ihbar veya şikâyet olmaması halinde dahi mükellefler incelemeye alınabilir.

MADDE 2- Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(3) Vergi inceleme sürecinde, Bakanlık tarafından oluşturulan elektronik sistem araçları kullanılabilir.”

Vergi incelemelerinin yürütülmesi

MADDE 4 - (1) Vergi incelemeleri, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca, bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yerine getirilir.

(2) Risk analizi neticesinde riskli bulunmaması, ihbar veya şikâyet olmaması halinde dahi mükellefler incelemeye alınabilir. (3) Vergi inceleme sürecinde, Bakanlık tarafından oluşturulan elektronik sistem araçları kullanılabilir.

 

Yönetmeliğin Önceki Hali

Değişiklik Düzenlemesi

Yönetmeliğin Son Hali

 

 

 

Defter ve belgelerin alınması MADDE 12 -

(4) Mükelleflerin, Bakanlığın elektronik olarak tutulmasına izin verdiği defter ve belgeleri Bakanlık tarafından oluşturulan sistemi kullanmak suretiyle elektronik ortamda ibraz etmesi esastır.

MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Defter ve belgelerin elektronik ortamda ibrazı üzerine sistem tarafından ibraz durumunu gösteren bir belge üretilir ve söz konusu belgeyi mükellef veya mükellef tarafından defter ve belgelerin ibrazı için vekâlet verilenler güvenli elektronik imza ile imzalar.”

Defter ve belgelerin alınması MADDE 12 -

(4) Mükelleflerin, Bakanlığın elektronik olarak tutulmasına izin verdiği defter ve belgeleri Bakanlık tarafından oluşturulan sistemi kullanmak suretiyle elektronik ortamda ibraz etmesi esastır. Defter ve belgelerin elektronik ortamda ibrazı üzerine sistem tarafından ibraz durumunu gösteren bir belge üretilir ve söz konusu belgeyi mükellef veya mükellef tarafından defter ve belgelerin ibrazı için vekâlet verilenler güvenli elektronik imza ile imzalar.

İnceleme tutanakları MADDE 16 - (1) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, inceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik edebilirler.

(2)    (Değişik cümle:RG-25/10/2016-29868) Bu tutanakların taslakları, mükelleflerin itiraz ve mülahazalarının tutanağa geçirilebilmesini sağlamak amacıyla, mükelleflerin talep etmesi durumunda iki gün önceden mükelleflerin bilgisine sunulur. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez.

(3)    (Değişik:RG-28/6/2022-31880)(2) İncelemenin dairede

MADDE 4- Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiş, mevcut üçüncü fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“(3) İnceleme tutanakları, Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlenebilir. İnceleme tutanaklarının Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlendiği durumlarda, mükellef veya mükellef tarafından inceleme tutanaklarını imzalamak üzere vekâlet verilenler, söz konusu tutanakları güvenli elektronik imza ile imzalar.”

“Bu fıkranın uygulanmasında üçüncü fıkra hükmü saklıdır.”

İnceleme tutanakları

MADDE 16 - (1) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, inceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik edebilirler.

(2) (Değişik cümle:RG-25/10/2016-29868) Bu

tutanakların taslakları, mükelleflerin itiraz ve mülahazalarının tutanağa geçirilebilmesini sağlamak amacıyla, mükelleflerin talep etmesi durumunda iki gün önceden mükelleflerin bilgisine sunulur. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez.

(3) İnceleme tutanakları, Bakanlık tarafından oluşturulan

 

Yönetmeliğin Önceki Hali

Değişiklik Düzenlemesi

Yönetmeliğin Son Hali

yapıldığı durumlarda, nezdinde inceleme yapılanın işyeri adresi, işyeri adresinin bulunmaması halinde ikametgâh adresi ile vergi incelemesi yapmaya yetkili olanın çalışma yerinin aynı ilde bulunmaması halinde tutanaklar, nezdinde inceleme yapılanın işyeri adresi, işyeri adresinin bulunmaması halinde ikametgâh adresinin bulunduğu ildeki dairede imza edilir. Nezdinde inceleme yapılanın talep etmesi halinde tutanaklar vergi incelemesi yapmaya yetkili olanın sürekli çalışma yerindeki dairede de imzalanabilir. Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur.

(4)    (Ek:RG-6/11/2015-29524)(1) Tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğu ve yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğu mükellefe izah edilir.

(5)    Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, ilgilileri tutanakları imzalamaları için zorlayamazlar. İlgililer tutanakları imzalamaktan çekindikleri takdirde tutanakta bahis konusu edilen olaylar ve hesap durumlarını ihtiva eden defter ve belgeler, nezdinde inceleme yapılandan rızasına bakılmaksızın alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalayarak defter ve belgeleri geri alabilirler.

(6)    Suç delili olan defter ve belgeler mükellefin rızasına bakılmaksızın alıkonulur.

 

sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlenebilir. İnceleme tutanaklarının Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlendiği durumlarda, mükellef veya mükellef tarafından inceleme tutanaklarını imzalamak üzere vekâlet verilenler, söz konusu tutanakları güvenli elektronik imza ile imzalar.

(4)    (Değişik:RG-28/6/2022-31880)(2) İncelemenin dairede yapıldığı durumlarda, nezdinde inceleme yapılanın işyeri adresi, işyeri adresinin bulunmaması halinde ikametgâh adresi ile vergi incelemesi yapmaya yetkili olanın çalışma yerinin aynı ilde bulunmaması halinde tutanaklar, nezdinde inceleme yapılanın işyeri adresi, işyeri adresinin bulunmaması halinde ikametgâh adresinin bulunduğu ildeki dairede imza edilir. Nezdinde inceleme yapılanın talep etmesi halinde tutanaklar vergi incelemesi yapmaya yetkili olanın sürekli çalışma yerindeki dairede de imzalanabilir. Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur. Bu fıkranın uygulanmasında üçüncü fıkra hükmü saklıdır.

(5)    (Ek:RG-6/11/2015-29524)(1) Tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğu ve yapılması muhtemel işlemlerin neler olduğu mükellefe izah edilir.

 

Yönetmeliğin Önceki Hali

Değişiklik Düzenlemesi

Yönetmeliğin Son Hali

(7) Alıkonulan defter ve belgeler yazı ile mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilerek muhafazası sağlanır. Vergi dairesi, kendisine gönderilen defter ve belgelerin muhafazası için gerekli tedbirleri alır.

 

(6)    Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, ilgilileri tutanakları imzalamaları için zorlayamazlar. İlgililer tutanakları imzalamaktan çekindikleri takdirde tutanakta bahis konusu edilen olaylar ve hesap durumlarını ihtiva eden defter ve belgeler, nezdinde inceleme yapılandan rızasına bakılmaksızın alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalayarak defter ve belgeleri geri alabilirler.

(7)    Suç delili olan defter ve belgeler mükellefin rızasına bakılmaksızın alıkonulur.

(8)    Alıkonulan defter ve belgeler yazı ile mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilerek muhafazası sağlanır. Vergi dairesi, kendisine gönderilen defter ve belgelerin muhafazası için gerekli tedbirleri alır.

İnceleme tutanaklarında yer alacak unsurlar

MADDE 17 - (1) Vergi incelemesi ile ilgili düzenlenecek tutanaklarda;

a) Tutanağın düzenlenme yeri ve tarihi,

MADDE 5- Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“a) Tutanağın düzenlenme yeri ve tarihi (Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlenen tutanaklarda, tutanağın düzenlenme yeri elektronik ortam olarak kabul edilir.),”

İnceleme tutanaklarında yer alacak unsurlar

MADDE 17 - (1) Vergi incelemesi ile ilgili düzenlenecek tutanaklarda;

a) Tutanağın düzenlenme yeri ve tarihi (Bakanlık tarafından oluşturulan sistem aracılığıyla elektronik ortamda düzenlenen tutanaklarda, tutanağın düzenlenme yeri elektronik ortam olarak kabul edilir.),

Defter ve belgelerin iadesi

MADDE 22 - (1)

Mükellefin defter ve belgeleri,

MADDE 6- Aynı Yönetmeliğin 22 nci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Defter ve belgelerin iadesi

MADDE 22 - (1)

Mükellefin defter ve belgeleri,

 

Yönetmeliğin Önceki Hali

Değişiklik Düzenlemesi

Yönetmeliğin Son Hali

ilgili rapor değerlendirme komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesinin incelemeyi yapana iletildiği tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde bir tutanak ile iade edilir. (Ek cümle:RG-28/6/2022-31880)(2) Şu kadar ki, Bakanlık tarafından oluşturulan sistem üzerinden ibraz edilen elektronik defter ve belgeler, ilgili rapor değerlendirme komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesini müteakip en geç otuz gün içerisinde sistemden silinir.

(2) 16 ncı maddenin beş, altı ve yedinci fıkrası hükümleri saklıdır.

“(2) 16 ncı maddenin altı, yedi ve sekizinci fıkrası hükümleri saklıdır.”

ilgili rapor değerlendirme komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesinin incelemeyi yapana iletildiği tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde bir tutanak ile iade edilir. (Ek cümle:RG-28/6/2022-31880)(2) Şu kadar ki, Bakanlık tarafından oluşturulan sistem üzerinden ibraz edilen elektronik defter ve belgeler, ilgili rapor değerlendirme komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesini müteakip en geç otuz gün içerisinde sistemden silinir.

(2) 16 ncı maddenin altı, yedi ve sekizinci fıkrası hükümleri saklıdır.

 

MADDE 7- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

 

Söz konusu yönetmelik değişikliği yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Saygılarımızla...

TÜRMOB