Kıdem tazminatımı şimdi istesem alabilir miyim?
(05.09.2022)
68 yaşında, İş Bankası emeklisiyim. İlk işim Paşabahçe satış mağazasından (İş Bankası'nın iştiraki) kendi isteğimle istifa...

68 yaşında, İş Bankası emeklisiyim. İlk işim Paşabahçe satış mağazasından (İş Bankası'nın iştiraki) kendi isteğimle istifa edip, tazminat almadan ayrıldım. Bir hafta sonra İş Bankası'nda işe başladım. Paşabahçe'de çalıştığım yılların tazminatını almadığımdan emekli tazminatımı 15 yıl üzerinden aldım. 5 yılım heba oldu. Hep üzülmüşümdür. Şimdi tazminatımı istesem hukuki yönden hak eder miyim? Denemek istiyorum. Güner K.

İş sözleşmesinin ne şekilde sona ermesi halinde kıdem tazminatına hak kazanılacağı, 1475 sayılı (eski) İş Kanununun 14. maddesinde sayılmış.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlerden birine bağlı olmaksızın kendi isteğiyle işten ayrılanlar kıdem tazminatına hak kazanamıyor. Bu bağlamda yasal olarak hak arayabileceğiniz bir durum da maalesef yok.

Diğer yandan, iş sözleşmenizin sona erme şekli kıdem tazminatına hak kazanmanızı sağlamış olsaydı da bugün talepte bulunamazdınız. Zira işten ayrıldığınız tarihte yürürlükte olan yasa hükmüne göre, kıdem tazminatına hak kazanıldığı tarihten itibaren on yıl içinde talep edilmesi gerekiyordu. On yıl içinde talep edilmeyen kıdem tazminatı zaman aşımına uğruyordu.

Sonuç itibarıyla, başvuruda bulunsanız da hem iş sözleşmenizin sona erme
nedeni hem de zamanaşımı nedeniyle talebiniz reddedilir.

Eşimin emekliliği için ne kadar ödeme yapmalıyız?

Eşim 59 yaşında. 1995 öncesinden sadece 45 gün sigortası yatmış. Şu an ev hanımı.  4 çocuğumuz var. Sigorta başlangıcı sonrasında evlendik. Eşimi emekli edebilmek için ne kadar ödeme ve neler yapmamız gerekiyor? H. Ateş

Eşiniz 3.600 prim günüyle 4/a (SSK) statüsünden emekli olabilir.

Bunun için, çocuklarınızın doğum tarihleri arasında en az ikişer yıl varsa, en fazla üç çocuk için 720'şer günden 2.160 gün doğum borçlanması yapabilirsiniz.

Borçlanacağınız her bir gün için borçlanma başvuru tarihinde geçerli olan asgari ücretin yüzde 32'si kadar prim ödersiniz. Bugün için geçerli olan asgari ücrete göre bir günlük borçlanma bedeli 69.02 TL, 2.160 gün karşılığı 149.083 TL olur. Borçlanmayı defaten yapmak zorunda değilsiniz. Kısım kısım da borçlanabilirsiniz. Sonra, en fazla 1.230 gün isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı sigortaya da aylık olarak asgari ücretin yüzde 32'si kadar (bugün için 2.071 TL) prim ödersiniz.  Tüm bunlardan sonra eksik kalan prim gününü 4/a (SSK) kapsamında prim ödeyerek tamamlamanız gerekir.

Ek göstergemde ve emekli aylığımda artış olacak mı?

1999 yılında Başmüdür (Tekel) unvanından 1 derece, 4 kademe ve 28 yıl hizmet süresiyle emekli oldum. Ek göstergem 3.000. 2023 yılından itibaren ek göstergemin veya varsa emekliliğe yansıyan hakedişlerimin ne olacağına dair somut bilgiye tüm uğraşım rağmen ulaşamıyorum. Bu konuda bana yardımcı olabilir misiniz? H. Aykut Kalaycıoğlu

3.000 olan mevcut ek göstergeniz, 15 Ocak 2023 tarihinden itibaren 3.600 olur.   15 Ocak 2023 tarihinden itibaren hem ek gösterge artışına hem de 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yeniden belirlenecek memur maaş katsayılarına göre emekli aylığınızda artış gerçekleşecek.



Kaynak: Sezgin Özcan / Sözcü Gazetesi