Köşemde, “Gerçek kişiler için beyanname rehberi” yazı dizimi okudunuz. Sizlerden gelen birçok soru oldu. Bugün sizlerden gelen, özellikle kira gelirlerinin beyanında “Gerçek gider” yönteminde indirilebilecek giderler ve emsal kira bedeline ilişkin konularla ilgili sorularınıza Gelir İdaresi Başkanlığı'nın aynı sorulara vermiş olduğu özelgelerden yararlanarak yanıt vereceğim.

 KİRA GELİRİ ELDE EDİLEN GAYRİMENKUL İÇİN YAPTIRILAN KOMBİ 50 YILA VARAN SÜREDE GİDER YAZILABİLİR!

Gayrimenkul sermaye iratlarında (GMSİ) safi iradın tespitinde kiraya veren tarafından gayrimenkulün iktisadi değerini artıracak nevi'den yapılan harcamaların (örneğin sobalı evin, kombiliye çevrilmesi, binaya asansör yaptırılması vb.) Gelir Vergisi Kanunu'nun 74. maddesinin birinci fıkrasının 7 numaralı bendine göre normal onarım gideri olarak dikkate alınması mümkün olmayıp, bu nitelikteki harcamaların gayrimenkulün maliyetine ilave edilerek, konutun amortisman oranı ve süresine göre gider olarak dikkate alınması gerekmektedir. Bu durumda kombiye ödenen bedel, 50 yıla varan süreler içinde amortisman yoluyla gider olarak dikkate alınabilecektir.

Bu görüşü veren maliyeci arkadaşlar, kombinin kullanım ömrünün nasıl 50 yıl olabildiğini açıklasalardı iyi olurdu.

ŞİRKET ORTAĞINA AİT İŞYERİNİN BEDELSİZ KULLANIMINDA TEVKİFAT YOK ANCAK EMSAL KİRA  BEDELİ VAR!

Şirket ortaklarına ait gayrimenkullerin şirket tarafından bedelsiz olarak kullanılmasında nakden veya hesaben bir ödeme yapılmadığından Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinin birinci fıkrasının 5 numaralı bendinin (a) alt bendine göre tevkifat yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak, şirkete bedelsiz tahsil edilen iş yeri için Gelir Vergisi Kanunu'nun 73. maddesine göre tespit edilecek emsal kira bedeli, aynı Kanunun 86. maddesinin birinci fıkrasının 1 numaralı bendinin (d) alt bendi gereğince 2021 takvim yılı için 2.800 TL'yi aşması halinde emsal kira bedeli olarak hesaplanan tutarın tamamının şirket ortağı tarafından gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

 KAYINVALİDE VE KAYINPEDERİN İKAMETLERİNE BEDELSİZ BIRAKILAN GAYRİMENKULLER İÇİN EMSAL KİRA BEDELİ!

Gelir Vergisi Kanunu'nun 73. maddesinde yer alan hüküm, mal sahiplerinin usul, füru ve kardeşlerini kapsamakta olup, anılan hükmün diğer kan ve kayın hısımlarını (sihri hısımları) da kapsadığı değerlendirilemeyeceğinden, bunların dışında kalan akrabalara (yeğen, dayı, amca, kayınpeder, kayınvalide, baldız vb.) ikamet amacıyla tahsis edilen gayrimenkullerde emsal kira bedelinin uygulanması gerekmektedir.

Buna göre, kayınvalide ve kayınpeder ile aradaki bağın “Kayın Hısımlığı” olması nedeniyle, emsal kira bedeli uygulamak suretiyle yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekmektedir.

Damatlar için “Hayırlı damat'' olmanın bedeli; kayınvalidesine ve kayınpederine tahsis ettiği kendisine ait konutun emlak vergi değerinin %5'i kadar yıllık kira beyan edip, gelir vergisini ödemektir.

Kentsel dönüşüm kapsamında alınan kira yardımı nedeniyle beyanname verilmez!

Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında, yıkılan gayrimenkul için sahibine ödenen ve sözleşmede aylık kira yardımı olarak belirtilen bedel, kiralama işlemine dayanmamakta olup, yardım niteliğindeki bu ödemeler, G.V.K.'nun 2. maddesinde sayılan gelir unsurlarından hiçbirine girmemektedir. Dolayısıyla söz konusu kira yardımının anılan Kanunun 70. maddesi kapsamında elde edilen gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Özellikle büyükşehirlerde ciddi oranda artış gösteren kentsel dönüşüm projeleri nedeniyle birçok kişiyi ilgilendiren bu sorunun “vergiye tabi değildir'' şeklinde yanıtlanması tartışmaları sonlandırmıştır.

Tapu harcı GMSİ beyannamesinde indirim konusu yapılır

Mükellef, kira gelirine ilişkin olarak verilecek gayrimenkul sermaye iradı beyannamesinde gerçek gider usulünü tercih etmişse ;kira geliri elde edilen gayrimenkullerin adına tescilinin yapılabilmesi için ödenen tapu harcını, G.V.K.'nun 74 üncü maddesinin ‘nci fıkrasının (5) numaralı bendi uyarınca gayrimenkul sermaye iradına ilişkin safi iradın tespitinde indirim konusu yapılabilir.