Asgari Ücreti Derhâl Artıracak Formüller!
(22.06.2022)
Asgari ücret, milyonlarca çalışan ile geçimlerini sağlamakta oldukları ailelerini yakından ilgilendirmektedir...

Asgari ücret, milyonlarca çalışan ile geçimlerini sağlamakta oldukları ailelerini yakından ilgilendirmektedir. İş Kanununa göre asgari ücretin işçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek miktarda olması gerekmektedir.

Cari asgari ücretin, geçen yılda uygulanan asgari ücrete göre net %50’den fazla artırılmasına rağmen içinde bulunduğumuz yüksek enflasyon rakamlarına bağlı olarak artan hayat pahalılığıyla birlikte mevcut asgari ücretin bir yıl boyunca uygulanmasının çalışanları çok zor durumda bırakacağı alenen ortaya çıkmıştır.

Temmuz ayının iyice yaklaşmasıyla birlikte başta işçi temsilcileri hatta birçok işveren örgütü de dâhil olmak üzere asgari ücretin yeniden belirlenmesi konusunda genel bir mutabakat ortaya çıkmıştır.

ASGARİ ÜCRETİN HER YIL BİRDEN FAZLA BELİRLENMESİ ELZEM!

Hafızamızı tazeleyip şöyle maziye doğru bakınca esasen toplum olarak yüksek enflasyonun bize yabancı olmadığı görülecektir. Çok da geriye gitmeye gerek yok. 2016 yılına kadar ülkemizde asgari ücret her sene birden fazla belirlenmekteydi. Hatta 2000-2002 yılları arasında her yıl 4 kez, 2003 yılında 3 kez, 2004 yılı ve müteakip yıllarda 2015 yılına kadar her yıl 2 kez belirlenip zamlandığı görülmektedir. 2016 yılından günümüze kadar olan dönemde ise her yıl sadece bir kez aralık ayında belirlenip zamlanmaya başlanmıştır. Mevcut enflasyon rakamlarına bakınca asgari ücretin her yıl en az iki kez belirlenmesi zorunlu kılınmaktadır. Keza senede bir kez yüksek oranda toptan bir artış yerine yapılacak zammın yıl içinde enflasyon rakamlarına paralel olarak 6 aylık veya 4 aylık dönemlere yayılması enflasyonla mücadeleyi de destekleyeceği değerlendirilmektedir.

İŞÇİYE SGK PRİM DESTEĞİ FORMÜLÜ

SGK aracılığıyla işverenlere yönelik 20’yi aşkın teşvik ve destek uygulanmaktadır. 2020 yılında bu teşvik ve destekler için toplamda 45,8 milyar TL ödeme yapılırken, 2021 yılında bu rakam 66 milyar TL’yi aşmıştır. 2020 ve 2021, aynı zamanda küresel bazda pandeminin yaşandığı yıllardır. Pandemi dolayısıyla 2020-2021 yıllarında kısa çalışma ödeneği ve nakdî ücret destekleri belirtilen rakamlara ilave edilmemiştir. Bu rakamlar da ilave edildiğinde yapılan destekler daha da büyük meblağlara ulaşmaktadır.

İşverenlere uygulanan bu desteklere rağmen işçilere yönelik prim desteği bulunmamaktadır. Aşağıda yer verilen tabloda da görüleceği üzere brüt asgari ücret 5.004,00 TL’dir. Bu rakam içinde işçilerin %14 oranında SGK prim nispetleri ile %1 oranında işsizlik sigortası prim nispetleri kesintisi yer almaktadır.

Bu bağlamda merkezî yönetim bütçesinin geçtiğimiz ayda 144 milyar TL fazla verdiği de göz önünde bulundurularak toplamda %15’e denk gelen işçi primleri kesintisine yönelik hazineden destek sağlanması hâlinde asgari ücretlilerin ücretleri 750,60 TL otomatikman artarak derhal 5000 TL’yi geçecektir. Böylece işverenlere de ekstra bir yük gelmeden asgari ücret artırılmış olacaktır.

Asgari Ücret

5.004,00

 

SGK Primi% 14

700,56

 

İşsizlik Sig. Primi % 1

50,04

 

Kesintiler Toplamı

750,60

 

Net Asgari Ücret

4.253,40

 

 

Hâlen uygulanmakta olan asgari ücretin; %15 oranındaki gelir vergisi ile %0,79 oranındaki damga vergisi kesintisinden muaf tutulduğunu tekrar hatırlatalım.

Asgari ücretle ilgili bir diğer formül ise hükûmetin temmuz ayında 6 aylık enflasyonu veya uygun gördüğü diğer bir artış oranını SGK işçi payında %5 veya %10 ya da uygun görülen diğer bir indirim oranında desteklemesi şeklinde olabilir. Hâlen esnaf ve diğer vergi mükellefi Bağ-Kur’lulara %5 oranında 4/1-b prim desteği sağlanmaktadır. Aynı oran işçiler için de verilebilir.

Diğer bir formül ise belirli sayının altında işçi istihdam eden esnaf, KOBİ veya diğer küçük iş yerlerinin işveren prim hisselerinde ekstra bir indirim yapılarak istihdamlarının muhafazası sağlanarak genel olarak ülke genelinde asgari ücretin artırılması şeklinde bir düzenleme yapılır...

Görüldüğü üzere asgari ücretlilere yönelik yapılacak iyileştirmenin istihdamla ilgili endişeleri de giderecek şekilde yapılmasına yönelik çok sayıda alternatifler mevcut bulunmaktadır.

              ***

“Yaşamayı temin eden bir meşgale, insanlara el açmaktan daha hayırlıdır.” Hazreti Ömer



Kaynak: İsa Karakaş / Türkiye Gazetesi