2012 yılında 6322 sayılı Kanun’la Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinde ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde yapılan düzenlemeyle, Türkiye’de yerleşmiş olmayanlara Türkiye’den verilen ve yurt dışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmetlerinden elde edilen kazancın % 50’sinin beyanname üzerinde gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirimi öngörüldü.

2016 yılında 6728 sayılı Kanun’la, madde kapsamındaki hizmetlere; ürün testi, sertifikasyon, veri işleme ve veri analizi hizmetleri eklendi. 2023 yılında 7491 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikle de;

- Yukarıda sayılan faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanan istisna oranı % 50’den % 80’e çıkartılırken,

- Kazancın elde edildiği yıla/hesap dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken tarihe kadar tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartı getirildi.

Değişiklik, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girdi. Dolayısıyla yeni düzenleme, içinde bulunduğumuz beyan döneminde verilen gelir vergisi beyanlarında ve Nisan ayında verilecek kurumlar vergisi beyanlarında da uygulanacak.

İndirim koşulları neler?

Kapsama giren hizmetlerden elde edilen kazançlarda indirimden yararlanabilmek için;

- Hizmetin, esas faaliyet konuları arasında olması ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişi ve kurumlara sunulması,  

- Hizmet karşılığında faturanın yurt dışı mukimi kişi veya kurum adına düzenlenmesi,

- Türkiye'den verilen hizmetten münhasıran yurt dışında yararlanılması ve

- Kazancın tamamının elde edildiği yıla/hesap dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi, gerekiyor.

Müşterinin yurt dışında olması

İndirimden yararlanabilmek için, müşterinin yurt dışında olması, faturanın da yurt dışında yerleşik kişi veya kurum adına düzenlenmesi gerekiyor.

Bu çerçevede örneğin, yurt dışında bulunan büyükelçilik binalarına ilişkin mimari projelerin çizimi hizmeti, esas itibarıyla Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne verildiğinden, bu işten elde edilen kazanç için indirim uygulaması yapılamıyor. (09.05.2016 tarih ve 53061 sayılı özelge.)

Hizmetten yurt dışında yararlanılması

İndirimden yararlanabilmek için, verilen hizmetten yurt dışında yararlanılmış olması, yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum için verilen hizmetin, bu kişilerin ve/veya kurumların Türkiye'deki faaliyetleri ile ilgisinin olmaması gerekir.

Bu çerçevede örneğin;

- Avrupa Birliği tarafından finanse edilen, yurt dışında mukim bir kurum liderliğinde konsorsiyum tarafından Türkiye’de yürütülen proje kapsamında, söz konusu kuruma verilen tasarım ve mühendislik hizmetinden yurt dışında yararlanılmadığından, (14.07.2014 tarih ve 716 sayılı özelge.)

- Yurt dışında bulunan müşteriye, müşterinin Türkiye’de satın alacağı ürünlerin ihraç edilmeden önce kalite kontrol işlemi yapılması, bu işlem sonucunda müşteriye rapor hazırlanması, müşterinin de bu rapor doğrultusunda ürünlerin satın alma işini gerçekleştirmesi hizmeti, münhasıran yurt dışında yararlanılan bir hizmet olmadığından, (12.04.2017 tarih ve 101659 sayılı özelge.)

indirim uygulamasından yararlanılması mümkün değil.

Elde edilen gelirin döviz cinsinden olması veya yurda getirilip getirilmemesi önemli mi?

İndirimden yararlanabilmek için, madde kapsamında elde edilen gelirin döviz veya Türk Lirası olması önemli değil. Her iki durumda da indirimden yararlanılabilir. (03.02.2023 tarih ve 166967 sayılı özelge.)

Yukarıda belirttiğim üzere, 2023 yılında yapılan değişiklikle indirim, kazancın elde edildiği yıla/hesap dönemine ilişkin beyannamenin verilmesi gereken tarihe kadar tamamının Türkiye’ye transfer edilmesi şartına bağlandı.

Yapılan değişiklik kapsamında, 2023 yılı beyannamesinde indirimden yararlanabilmek için, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar kazancın tamamının Türkiye’ye getirilmesi şart.

Serbest Bölgeye verilen hizmetlerden elde edilen kazanç için indirim yapılabilir mi?

İndirimden, Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan hizmetlerden elde edilen kazançlarla sınırlı yararlanılabiliyor.

Serbest Bölgeler yurt dışı sayılmadığından, Serbest Bölgelere ve Serbest Bölgeler’de faaliyette bulunanlara verilen hizmetler nedeniyle elde edilen kazançlar için indirimden yararlanmak mümkün değil. (03.01.2024 tarih ve 3211 sayılı özelge.)

Hizmet ihraç eden kurumlarda 5 puan indirimli kurumlar vergisi uygulaması nasıl yapılacaktır?

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesi hükmü gereği, ihracat yapan kurumların, ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı, 5 puan indirimli uygulanıyor.

Hizmet ihracından elde edilen kazancın %80’lik kısmının kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alındığı kurumlarda, hizmet ihracından elde edilen kazanç tutarının tamamına 5 puan indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanması söz konusu değil. Bu durumda indirimli oran sadece hizmet ihracından elde edilen kazancın, indirime konu edilen kısmı düşüldükten sonra kalan kısmına uygulanabilir.

İndirimden yararlanılan kazanç ile ilgili olarak yurtdışında ödenen vergilerin tamamı Türkiye’de mahsup edilebilir mi?

Yabancı ülkelerde elde edilen kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen vergiler, Türkiye'de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden, belirli koşul ve sınırlar çerçevesinde mahsup edilebiliyor.

Kapsama giren hizmetlerden elde edilen kazançların % 80’lik kısmı beyan edilen gelirden veya kurum kazancından indirim konusu yapılarak, bu kısım üzerinden Türkiye’de kurumlar vergisi hesaplanmıyor. Bu nedenle, yurtdışında ödenen vergi tutarının ancak % 20’lik kısmı, Türkiye’de hesaplanan gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilebilir. (23.07.2013 tarih ve 774 sayılı özelge.)

İndirimle ilgili seçilmiş bazı özelgeler

- Danışmanlık faaliyeti düzenleme kapsamında olmadığından, bu faaliyetten elde edilen kazanç için indirim uygulaması mümkün değil. (22.05.2023 tarih ve 107854 sayılı özelge.)

- Tasarım danışmanlık faaliyeti düzenleme kapsamında olmadığından, bu faaliyetten elde edilen kazanç için indirim uygulaması mümkün değil. (11.08.2020 tarih ve 67858 sayılı özelgeler.)

- Yurtdışındaki müşteriye verilen dijital reklam yönetim hizmeti faaliyeti, Kanun’da sayılan faaliyetlerden olmadığından, bu faaliyetten elde edilen kazanca indirim uygulanması mümkün değil. (16.01.2013 tarih ve 3959 sayılı özelge.)

- Yurt dışındaki müşterilere teslim edilen bilgisayar oyunları yazılımları kapsamında, oyunun oynanması esnasında elde edilen reklâm gelirlerinden alınan paylar, yazılım hizmetinden elde edilen gelir olmayıp, bilgisayar oyunlarının yurt içi ve yurt dışındaki kullanıcılar tarafından oynanması esnasında elde edilen gelir niteliğinden olduğundan, bu kapsamda elde edilen kazançtan indirim yapılması mümkün değil. (12.07.2019 tarih ve 235439 sayılı özelge.)

- Yurt dışındaki kişi ve kurumlara Türkiye'de sunulan ve münhasıran yurt dışında yararlanılan tasarım ve mimarlık hizmetlerinden elde edilen kazanç için indirim uygulaması mümkün. Ancak, montaj hizmetlerinin kanun kapsamına girmemesi nedeniyle bu faaliyetten elde edilen kazançların söz konusu indirim kapsamında değerlendirilmesi mümkün değil.

Hizmetin yurt dışında verilmesi halinde, bu hizmetten elde edilen kazançtan Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendi uyarınca indirim yapılması olanaklı değil. (06.10.2020 tarih ve 114489 sayılı özelge.)

- Klinik çalışma raporları düzenleme faaliyeti tıbbi raporlama niteliği taşıdığından, aranan koşulların saplanması halinde, bu hizmetten elde edilen kazançtan indirim yapılabilir. (21.08.2013 tarih ve 885 sayılı özelge.)