Evet, tam olarak böyle oldu, Danıştay Maliye’den sonra bu defa da avukatları üzdü!

Danıştay 3. Dairesi geçtiğimiz günlerde bu yıl yürürlüğe giren yurtiçi asgari kurumlar vergisi hesabında geçmiş yıl zararlarının dikkate alınıp alınmayacağı ile ilgili Maliye’yi üzen ancak geçmiş yıl zararı bulunan şirketleri sevindiren bir yürütmeyi durdurma (YD) kararı vermiş, Danıştay VDDK ise, Maliye’nin bu karara karşı yaptığı itirazı reddetmişti (Ayrıntılı açıklamaları Gazetemizde 18 Nisan 2025 tarihinde yayınlanan “Danıştay asgari vergide Maliye’yi üzdü!” başlıklı köşe yazımızda bulabilirsiniz.). Beklenmeyen bu kararlar Maliye’yi oldukça üzmüştü!

Danıştay, Türkiye Barolar Birliği tarafından açılan davaya ilişkin olarak verdiği YD ret kararları ile, bu defa da avukatları üzdü!

Avukatları üzen YD ret kararları ne ile ilgili?  

Avukatları üzen YD ret kararları, yine bu yıl yürürlüğe giren ve avukatlara da uygulanacak olan günlük hasılat tespitiyle gelir vergisi matrahının belirlenmesine ilişkin düzenlemeyle ilgili.

Günlük hasılat tespitiyle matrah belirleme düzenlemesi tam olarak ne?

Ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespitiyle gelir vergisi matrahının belirlenmesine yönelik düzenleme Gelir Vergisi Kanunu’nun 7524 sayılı Kanunla yeniden düzenlenen 69.  maddesinde yer alıyor. Bu düzenleme, geçtiğimiz yıl büyük tartışmalara neden olan ve Ağustos ayında yasalaşan Torba Yasayla geldi.

Aslında bu düzenleme, ticari veya serbest meslek faaliyetleri yönünden mükellefiyeti olanların gerçek hasılatlarının tespitine yönelik bir güvenlik müessesesi!   Söz konusu düzenleme ile, ticari ve mesleki kazanç nedeniyle gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinin hasılatlarına yönelik düzenli şekilde yapılacak tespitlerin matrahları ile kıyaslanması, elde edilen bulgular ile beyan edilen matrah arasındaki uyumsuzlukların izaha konu edilmesi öngörülüyor.

Ne zaman yürürlüğe girdi?

Söz konusu düzenleme, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi! Yani, yeni bir düzenleme.

Maliye usul ve esaslarını Tebliğ ile belirledi!

Maliye yayınladığı Tebliğ ile, söz konusu düzenlemenin usul ve esaslarını belirledi (326 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği).

Tebliğde yapılan açıklamalara göre; ticari veya mesleki faaliyeti nedeniyle mükellefiyeti bulunanların günlük hasılat tutarları, bir ayda üçten, bir takvim yılında ise on ikiden az olmamak kaydıyla yapılacak yoklamalar ile tespit edilebilecek. Günlük hasılat tutarlarının tespiti için ilgili ayda; yoklama yapılan günlerde belirlenen günlük hasılat tutarlarının toplamı, yoklama yapılan gün sayısına bölünerek “günlük ortalama hasılat” tutarı belirlenecek ve günlük ortalama hasılat tutarları, tespit yapılan ayda çalışılan gün sayısıyla çarpılmak suretiyle yoklama yapılan ayın hasılat tutarı tespit edilecek. Yoklama yapılan aylara ilişkin aylık hasılat tutarlarının toplamı tespit yapılan ay sayısına bölünmek suretiyle “aylık ortalama hasılat” tutarı tespit edilecek ve aylık ortalama hasılat tutarı, ilgili yılda faaliyette bulunulan ay sayısıyla çarpılmak suretiyle mükelleflerin ilgili takvim yılı hasılat tutarları tespit olunacak.

Bu şekilde tespit edilecek ilgili takvim yılı hasılatları;

- Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin aynı takvim yılına ilişkin gelir tablosunda yer alan brüt satış tutarlarıyla,

- İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerin aynı takvim yılına ilişkin işletme hesap özetinde yer alan dönem içinde elde edilen hasılat tutarlarıyla,

- Serbest meslek kazanç defteri tutan mükelleflerin aynı takvim yılına ilişkin serbest meslek kazanç bildiriminde yer alan gayrisafi hasılat tutarlarıyla

kıyaslanacak.

Kıyaslama sonucunda, tespit olunan hasılat tutarlarıyla beyan edilen hasılat tutarları arasındaki farkın yüzde 20’den fazla olması durumunda mükellefler izaha davet edilecek.

TBB avukatların kapsamdan çıkarılması için YD talepli dava açtı!

Türkiye Barolar Birliği, “Ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespiti ve gelir vergisi matrahının belirlenmesi amacıyla Gelir Vergisi Kanunu'nun 69. maddesine dayanarak yapılan dava konusu düzenlemenin mesleki kazançları nedeniyle avukatları da kapsadığı ancak mesleğin mahiyeti gereği günlük hasılatı bulunmayan avukatların dava konusu düzenleme uyarınca yoklamaya tabi tutulmasının hukuka aykırı olduğu, kazancının Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) kayıtları ile tespit edilen dava dosyası sayısı, Türkiye Noterler Birliğinden temin edilen dava vekaletnameleri ve (UYAP) ile entegre olan Vakıfbank başta olmak hesabı bulunan banka kayıtlarının denetlenmesi ile belirlenmesi mümkün olan avukatların dava konusu düzenleme kapsamında bulunmasının düzenlemenin  amacına aykırı olduğu, avukat ile müvekkil arasında paylaşılan bilgilerin sır saklama yükümlülüğü kapsamında bulunduğu, avukatın sır saklama yükümlülüğünün özel hayatın gizliliği ile doğrudan ilgili olduğu ve yapılması öngörülen yoklama işlemlerindeki belirsizlik nedeniyle düzenlemenin hukuki belirlilik ilkesine aykırılık teşkil ettiği, yargının  kurucu  unsurlarından olan bağımsız savunmayı temsil eden avukatların hukukun üstünlüğü ve hukuk devletinin güçlendirilmesi, insan haklarının korunması bakımından önemli bir görevi yerine getirdiği dikkate alındığında dava konusu düzenlemenin avukatlar yönünden iptalinin gerektiği” iddiasıyla Danıştay’da YD talepli dava açtı.

Danıştay 3. Dairesi YD talebini reddetti!

Danıştay 3. Dairesi, TBB’nin avukatların “Ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespiti ve gelir vergisi matrahının belirlenmesi” düzenlemesinin kapsamı dışında bırakılması için açtığı YD talepli iptal davasında YD talebini reddetti (Danıştay 3. Dairesi’nin 10.02.2025 tarihli ve E.2024/5940 sayılı Kararı).

TBB bu karara itiraz etti! 

TBB, bu YD kararına karşı yasal süresi içerisinde Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu'na (VDDK) itirazda bulundu.

Danıştay VDDK itirazı reddetti!

Danıştay VDDK, TBB’nin Danıştay 3. Dairesi’nin YD kararına karşı yaptığı itirazı, oy birliğiyle kesin olarak reddetti! (Danıştay VDDK’nın 09.04.2025 tarih ve YD İtiraz No:2025/2 sayılı Kararı). 

Bu davanın sonucu YMM ve SMMM’ler için de önemli!

Günlük hasılat tespitiyle gelir vergisi matrahının belirlenmesine yönelik düzenleme, avukatlar kadar YMM ve SMMM gibi serbest meslek kazancı elde eden meslek mensupları açısından da son derece önemli. Avukatlarda olduğu gibi, YMM ve SMMM’lerde de günlük hasılat tespitiyle gelir vergisi matrahının belirlenmesine ihtiyaç bulunmuyor. Çünkü, YMM ve SMMM’lerin yaptıkları sözleşmelerde Maliye’nin bilgisi ve gözetimi dahilinde. Yaptıkları faaliyet gereği restaurant, kuaför, kuyumcu, güzellik merkezi, doktor, diş hekimi gibi ticari ve serbest meslek kazancı elde edenler günlük hasılat tespitine uygun. Ancak, Avukat, YMM ve SMMM’lerin günlük hasılat tespitine konu olacak anlık ve günlük hasılatları bulunmuyor.

Dava süreci devam ediyor, şimdi esastan karar verilecek!

Danıştay 3. Dairesi’nin verdiği YD kararı ve sonrasında Danıştay VDDK tarafından bu karara karşı TBB’nin yaptığı itirazın reddedilmesi, avukatları oldukça üzdü! Ancak, dava henüz sonuçlanmadı, süreç esastan karar verilmek üzere devam ediyor!

Her zaman olduğu gibi, bu davayla ilgili yaşanacak son gelişmeleri buradan duyurmaya devam edeceğiz.