Değerli okurlar, sahte belge konusu ne yazık ki halen çok yaygın bir şe­kilde baş ağrıtmaya devam ediyor. Mükellefler konu­ya, “Fatura aldım, sevk ir­saliyesi, taşıma irsaliye­si de var, ödemelerin hep­si banka kanalıyla yapıldı, dolayısıyla bir sorunumuz yok.” şeklinde yaklaşıyor­lar.

Ne yazık ki normalde yetmesi ge­reken bu belgeler sadece olmazsa ol­maz (başlangıç) noktasını oluşturu­yor ama yeterli değil.

Zincirleme incelemelerde teşhis sizden önce konulmuş oluyor

Çoğu zaman, işin size sıçraması size mal tedarik eden bir firmada ya­pılan bir vergi incelemesi ile oluyor. Bu incelemede tedarikçinin alım fa­turalarının sorunlu olması nedeniy­le, tedarikçiniz sahte fatura düzen­leyicisi olarak kabul edilerek rapor düzenlenmişse, o tedarikçiden mal alan, satan tüm şirketler sahte bel­ge kullanan olarak incelemeye alı­nıyor. Tedarikçi incelemelerinde te­darikçinin “alım belgeleri sahte ise satış belgeleri de sahtedir” şeklinde bir akıl yürütülebiliyor.

Bu mantıkla, incelenen şirketten mal veya hizmet alanların gerçekten o şirketten mal veya hizmet alıp al­madığı hususları etraflıca değerlen­dirilmeden, sahte belge düzenledi­ği sonucuna varılan şirketten fatura alan tüm şirketler sahte belge kulla­nıcısı olarak yaftalanıyor.

İnceleme sırasında çoğu zaman sadece o (sahte belge düzenleyicisi teşhisi konmuş)tedarikçiden almış olduğunuz belgeler kayıtlarınızda var mı yok mu ona bakılıyor. Sizin açıklamalarınız, inceleme eleman­ları gözünde sadece sizin o belgele­ri bilerek kullanıp kullanmadığını­zı anlamak, dolayısıyla savcılığa suç duyurusunda bulunup bulunmama­ya karar vermek için önem taşıyor.

Giderek bir kehanetin kendini doğrulaması gibi, çok sayıda ince­lemenin varlığı, fatura alan şirket­lerin kayıtlarında bu faturaların var olması, başlı başına başlangıçtaki tespiti doğrulama gibi muamele gö­rüyor.

Nasıl savunacağız?

Aşağıda, bu tür sorunların, incele­me aşamasında olmasa da yargılama aşamasında savuşturulmasında işe yaradığını tecrübe ettiğim belge ve açıklamaları listelemeye çalıştım.

1 Sipariş sürecine ilişkin e postalar dahil tüm yazışmalar çıkarılmalı.

2 Mal veya hizmet ihale ile(veya birden fazla şirketten teklif alı­narak) temin edilmişse ihale süre­cine ilişkin her türlü yazışmalar bir araya getirilmeli.

3. Satın alınan malın kalite kont­rol/kabul süreci çalışmalarına ilişkin her türlü belge ve yazışma bir araya getirilmeli.

4. Tedarikçi kabul aşaması yazış­ma ve belgeleri.

a-Şirketin ortakları,

b-Vergi levhası,

c-muhtasar beyanı,

ç. Varsa vergi dairesinin yaptığı yoklama fişlerinin bir örneği,

d.Araç listesi, üretim, depolama kapasitesini ortaya koyan belgeler.

e.Tedarikçi avukatından alınmış yazı.

f.Tedarikçi YMM’sinden alınmış bir yazı.

g.Tedarikçinin muhasebecisin­den alınmış bir yazı.

h.Tedarikçinin bankacısından alınmış bir yazı.

ı.Organize sanayi bölgesi vb bir yerde ise bölge yönetiminden alın­mış yazı.

i.Ticaret odası, sanayi odası, mes­leki teşekkül, oda veya birlikten alın­mış yazı, ruhsat ve izinler.

j.Web sitesi, e posta adresleri, cep telefonları.

k.Şirkete ve iş yapma kapasitesi­ne dönük görseller.

m.Kapasite raporu, teşvik belgesi vb belge ve raporlar.

n.Kalite standardı vb belgeleri.

o. Ruhsat, izin vb belgeler.

Kdv beyan tahakkuk/ ödeme makbuz örnekleri,

ö. Kira kontratı örneği,

p.Şirketin çalışan sayısı

5 Taşıma belgesi. Taşıyan aracın plakası. Ruhsat fotokopisi. Taşı­yan şoförün ehliyet fotokopisi. Ma­lı teslim alan ve veya edenin isim ve imzaları.

6 Kantar fişleri.

7 Depo/ mal teslim makbuzu/tuta­nağı.

8 Reddedilen, iade edilen ürünle­re ilişkin belgeler. İade, iskonto, prim faturaları.

9 Satıcının sorumluluğunda olan bir kısım tamir, bakım vb. işler.

10 YMM’nizin satıcı şirketle yaptığı tutanaklar.

11 Güvenlik kamera kayıtları, fo­toğraf, video vb. görseller.

Sahte belge kullanma suçu izaha davet kapsamında belli bir tutara ka­dar sürekli af kapsamında bulunu­yor

Vergi Usul Kanunu’nun 370. mad­desine göre, “Sahte veya muhteviya­tı itibari ile yanıltıcı belge kullanma fiilinin işlenmiş olabileceğine da­ir yapılan ön tespitlerde, kullanılan sahte veya muhteviyatı itibarıyla ya­nıltıcı belge tutarı, bir takvim (2025) yılında 700.000 TL’yi geçmeyen veya bu tutarı geçse bile ilgili yıldaki top­lam mal ve hizmet alışlarının %5’ini aşmayan mükelleflere ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilebilir.”

Bu düzenlemenin anlamı; doğru­dan vergi incelemesi yerine mükel­lefe izaha davet yazısı gönderilirse, mükellef te süresinde (30 gün için­de)düzeltme yapar eksik ödenen vergileri beyan eder faiziyle öder­se, mükellef hakkında 18 aydan beş seneye kadar ceza verilebilecek suç duyurusunda bulunulmadığı (suç örtülü bir şekilde affedildiği) gibi, vergi ziyaı cezası da verginin üç ka­tı yerine verginin %20’si nispetinde uygulanıyor.

Sahte belge kullanıp izaha davet edilmeyenler daha fazla ceza alıyor

Şayet aynı mükellef doğrudan ver­gi incelemesine alınırsa, vergi ziyaı cezası verginin üç katı uygulanıyor. Ayrıca mükellef hakkında suç duyu­rusunda bulunulabiliyor.

VUK ‘ un 359. maddesine göre, bu suçlar 18 aydan beş yıla kadar ce­za ile yargılanır. Ayrıca, birden fazla yıl işlenirse TCK’nın 43. maddesine göre ceza artırımlı uygulanır. Orta­da tarhedilen bir vergi ve vergi ziyaı yoksa verilecek ceza yarı oranında indirilir. Dava açılmadan (soruştur­ma aşamasında)verginin tamamını faiziyle, cezaların da yarısı ödenirse ceza yarı oranında indirilir. Kovuş­turma aşamasında hüküm verilince­ye kadar ödenirse 1/3 oranında indi­rilir.

VUK un 359 ve 370. maddeleri bir­likte değerlendirildiğinde bir gara­bet bulunmaktadır.

İzaha davet üzerine (2025 için 700.000 TL veya alımların %5 ini geçmeyen tutarda) sahte belge kul­landığını kabul eden mükellef hem az vergi ziyaı cezası ödeyerek kur­tulmakta hem de ceza mahkemesin­de hiç yargılanmamaktadır. Öte yan­dan bir vergi kaybına yol açmasa bile izaha davet edilmeyen mükellef ce­zada ancak yarı oranda indirim ala­bilmektedir.