İş dünyasının küreselleşmesi, teknolojik dönüşümler, afet ve salgın hastalıklar, çalışanların beklentilerinin değişmesi gibi sebeplerle "uzaktan çalışma" tercih edilmeye devam eden bir çalışma biçimi olarak gündemdeki yerini korumaktadır.

İşin, işyerinde yürütümü esas olsa dahi, istisnai bir çalışma şekli olarak uzaktan çalışma hem 4857 sayılı İş Kanunu'nda hem de ilgili yönetmelikler ile düzenlenmektedir. Bu doğrultuda Türkiye'nin iş gücü piyasası dünyadaki güncel gelişmelere entegre olmaya devam etmektedir.

UZAKTAN ÇALIŞMA

4857 sayılı İş Kanunu'nun 14'üncü maddesi uyarınca uzaktan çalışma, işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.

Anlaşılacağı üzere uzaktan çalışmanın yazılı bir iş sözleşmesine veya uzaktan çalışma protokolü ile yapılması esastır.

Diğer yandan yurt dışından da uzaktan çalışma yapılması mümkündür. Bu doğrultuda çalışan yurt dışında ikamet ederken Türkiye'deki işveren ile çalışabilmekte, iş ilişkisini uzaktan yürütebilmektedir.

SÜT İZNİ

Süt izni ise 4857 sayılı İş Kanunu'nun 74'üncü maddesinde hüküm altına alınmıştır.

"Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır."

Dolayısıyla kadın işçilerin çocukları bir yaşına gelene kadar günde 1 saat 30 dakika süt izinleri bulunmaktadır.

Uzaktan çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamazlar. Bu kapsamda yurt dışında uzaktan çalışan işçinin de süt izni hakkı bulunmaktadır. Yurt dışında ikamet ediyor olması süt izni hakkını elinden almamaktadır.

Dolayısıyla kadın çalışan uzaktan çalışma yapıyor olsa dahi günlük 1 saat 30 dakika süt izni kullanmalıdır. Bu sürenin hangi saatler arasında olacağı ve kaça bölünerek kullanılacağı bizzat kadın çalışan tarafından belirlenir ve bu günlük süre çalışma süresinden sayılır.

Eğer kadın çalışana süt izni verilmezse iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme yetkisine sahip olacağından, kıdem tazminatını alarak işten ayrılabilecektir.

Ek olarak, eğer kadın çalışan süt izni kullanmayıp çalıştırılırsa Yargıtay uygulamalarında %50 zamlı ücret ödenmesi gerektiği ifade edilmektedir. Zamlı ücret esasen süt izninde çalışmanın yasak çalışma olmasından kaynaklanmaktadır.

Örnek Yargıtay kararı, "...İşçinin süt izni kullanması gerektiği halde bu iznin kullandırılmaması durumunda, kullandırılmayan sürenin tespiti ile %50 zamlı ücret üzerinden hesaplama yapılması gerektiğinin kabulünün Anayasanın 50/2. maddesine ve amaçsal yorum benimsemek suretiyle 4857 sayılı kanunun ruhuna daha uygun düşeceği..." şeklindedir (Yargıtay 9. H.D. 25.07.2017 Tarih, 2017/16933 E., 2017/19050 K.).

Sonuç olarak, çalışan yurt dışında uzaktan çalışma yürütüyor olsa dahi günde en az 1 saat 30 dakika süt izni kullanmalıdır.